نویسنده: مهدی نیلی پور



 

4. حجر اسمعیل

(حجر یعنی محدوده ای که با حَجَر، سنگ چین و مجزّا شده است.)
محدوده ای نیم دایره کنار خانه خدا که اسماعیل به خاطر احترام به قبر مادرش، آن قسمت را جدا کرد و حجّاج باید آن را داخل طواف قرار دهند».
1- یکی از آیات بیّنات حجر استمعیل است .(فیه آیاتٌ بینات...)
2- محل زندگی هاجر و اسمعیل
3- محل دفن اسمعیل و هاجر
4- محل نماز شَبَر و شُبَیر فرزندان هارون پیغمبر
5- محل عبادات امام زین العابدین (ع)
7- محل دفن بیش از 70 پیامبر الهی
1. نماز
2. سجده
3. خواندن ذکر امام سجاد(ع) در سجده در حجر اسماعیل:
(عُبَیدکَ بِفَنائِکَ، مِسکینکَ بِبابِکَ أسألکَ ما لا یَقدِرُ عَلیهِ سِواکَ).
(الحجّ والعمره، ص 170)
4- خواندن دعای امام سجاد(ع).
(عُبیدُکَ بَبابِکَ، أسیرکُ بِفنائِکَ، مِسکینکَ بِفَنائِکَ سِائلُکَ بِفَنائکَ، یَشکُو إلَیکَ ما لا یَخفی علیکَ إلَیکَ ما لا یَخفی علیکَ و لا تَرُدَّنی عن بابِکَ)
(الحج والعمره، ص 107).

5. حطیم

(یعنی مکانی پر ازدحام) امام صادق (ع) می فرمایند: (حطیم مابین رکن حجر و باب خانه خداست.)
(الحجّ والعمره، ص 108).
و به قولی بین رکن حجر و مقام ابراهیم است.
1. محل توبه ی حضرت آدم
2. محل نماز پیامبر اکرم (ص) به امامت جبرئیل.
قال رسول الله (ص): (أمَنّی جبرئیل عند باب الکعبه مرّتین)
(اسرار عرفانی حجّ، ص 389) (کنار درب کعبه دو بار جبرئیل امام جماعت من شد.)
3. محل نماز امام صداق(ع)
4. امام صادق (ع) فرمود:
( با فضیلت ترین مکانها روی زمین حطیم است.)
(فقیه، ج 20، ص 209).
1- نماز ( در صورت امکان)
2- استغفار و توبه از گناهان.

6. رکن یمانی

رکنی از کعبه که به سمت یمن (جنوب) است را رکن یمانی گویند. چهارمین رکن خانه خدا پس از رکن حجرالاسود را گویند.
1. رکن یمانی محل ورود فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی (ع) به کعبه است.
2. دری از درهای بهشت است.
3. جبرئیل همیشه در این رکن توقف می کند و آن را استلام می نماید.
4. هر کس آن را استلام کند، مشمول دعای خیر جبرئیل قرار می گیرد.
5. پیامبر (ص) و معصومین (ع) این محل را استلام می کردند و می بوسیدند.
6. در این رکن فرشته ای حضور دارد و صلوات و درودهای مؤمنین بر پیامبر (ص) را به حضرتش می رسان.
7. هفتاد فرشته از سفیران نور در این مکان مستقرند و بر دعای مؤمنین «آمین» می گویند.
8. امام صادق (ع) فرمودند:
(الُّرکن الیمانیِ بابُنا الّذی نَدخُلُ مِنهُ الجَنَّهَ.)
(الفقیه، ج 2، ص 238).
(رکن یمانی باب مخصوص ماست که از آن وارد بهشت می شویم.)
1- انجام اعمال پیامبر اکرم (ص) در این رکن:
- استعلام
- بوسیدن
- بوسیدن دست خود پس از استلام
- قرار دادن صورت بر رکن یمانی
- دعای بسیار
- صلوات فرستادن بر پیامبر (ص)
3- گفتن ذکر شریف:
(أللّهمّ تُب عَلَیَّ حَتّی أتوبَ واعصِمنی حَتّی لا أعودُ.)
«خدایا بر من نظر رحمت کن تا توبه کنم و مرا مصون بدار تا (به سمت گناه) برنگردم.»
4- خواندن دعای شریف:
(الّلهمَّ إنّی أسئلکَ العَفو وَ العافِیَهَ فی الدّنیا و الآخِرهِ رَبَّنا آتِنا فی الدّنیا حَسَنَهً و فی الآخره حسنهً وَ قِنا عذاب النّار.)
( خدایا از تو طلب بخشش و عافیت در دنیا و آخرت دارم ، خداوندا، در دنیا به ما نیکی عطا کن و در آخرت نیز نیکی عطا کن و ما را از عذاب آتش حفظ نما.)
(الحج والعمره، ص 113)

7. مستجار

محل پناهندگی به خدا. قسمتی از دیوار کعبه نرسیده به رکن یمانی مقابل درب فعلی کعبه و جایگاه درب قبلی کعبه (درب غربی) قسمتی در ضلع غربی کعبه
1. در بعضی از روایات محل توبه حضرت آدم معرفی شده است.
2. محل شکافته شدن دیوار کعبه برای ورود حضرت فاطمه بنت اسد به داخل کعبه و محل خروج او با مولود کعبه حضرت علی (ع)
1- دعا و نیایش با خدا
2- توبه و استغفار

8. مقام جبرئیل

جایی که در آن جبرئیل به محضر پیامبر (ص) شرفیاب می شد. زیر ناودان خانه خدا داخل حجر اسمعیل
1. محل دعا و نیایش اهلبیت (ع)
2. محل تشرّف جبرئیل به محضر رسول اکرم (ص)
1- خواندن دعای زیر ناودان با دستانی گشاده و در حال نگاه به کعبه: (أللّهمَّ ارحَم ضَعفی وَ قِلَّهَ حیِلتی، اللّهمَّ أنزل عَلَیَّ کِفلَین مِن رَحمَتِکَ)
(الحجّ والعمره، ص 108)
2- خواندن دعای زیر:
(أی جَوادُ کریمُ، أیِ قَریبُ، أسئلُک أن تُصَلّیَ عَلیَ مُحَمدٍ أن تَرُدَّ عَلَیَّ نِعمَتَک.)
(المناقب ، ج 4، ص 148).

9. کوه صفا

چون حضرت آدم
«صفوه الله» هنگام هبوط بر این کوه فرود آمد بدان صفا می گویند.
کوهی در قسمت شرقی کعبه
1.محل شروع سعی
2. محل تبلیغ اسلام توسط رسول الله (ص)
3. از شعائر الهی است (إنَّ الصَّفا وَالمَروَهَ مِن شَعائرِ الله)
(بقره/ 158).
4- گاهی پیامبر اکرم (ص) به مقداری که سوره بقره خوانده شود، بر کوه صفا توقف می نمودند و دعا می خواندند.
5. محل هبوط آدم از بهشت.
6 . قال الصادق (ع):
(مَن أراد أن یکثِرَ مَالَهُ فَلیُطلِ الوُقُوفَ عَلی الصّفا والمَروه.)
(الحج والعمره، ص 308).
هر کس می خواهد مالش فزونی یابد توقفّش بر صفا و مروه را طولانی کند.»
1- ورود به صفا از دربی که رسول خدا (ص) از آنجا به صفا می رفتند.
2- رفتن به سوی صفا با وقار و سکینه
3- بالا رفتن از کوه صفا و نگاه به خانه خدا
4- حمد و ثنای پروردگار
5- گفتن هفت مرتبه ذکر شریف: «الله اکبر»
6- خواندن سه مرتبه دعای شریف: «لا اله الا الله وحدَه لا شریک له، له المُلکُ و لَه الحَمدُ یُحیی و یُمیت و هو حَیُّ لا یموت و هو علی کُلّ شیء قَدیرُ»
(الحج والعمره، ص 205).
7- صلوات فرستادن بر محمد و آل محمد (ص)
8- خواندن سه مرتبه دعای: «اللّهمَّ إنّی أسألَکَ العَفوَ و العافیه والیقین فی الدّنیا وَ الآخرهِ». همان 206
9- ودیعه گذاشتن دین، جان و خانواده نزد خدا تا برای همیشه در پناه خدا باشند.
منبع: نیلی پور، مهدی؛ (1388)، شهر سپید خدا (مدیریت معنوی حج و عمره)، اصفهان: مرغ سلیمان