دزدان دریایی! دسته ی ناجورها

THE PIRATES! BAND OF MISFITS
کارگردان: پیتر لرد
فیلمنامه: جیدن دفو
فیلمبرداری: چارلز کاپینگ
موسیقی: فرانک پسینگام
صداپیشگان: هیوگرانت، مارتین فریمن، ایملدااستنتون، سلما هایک، برندان گلیسون
محصول: انگلستان، آمریکا، 2012
مدت زمان:88 دقیقه

آنچه گذشت

دزدان دریایی! نام سری کتاب های پنج گانه ای است که جیدن دفو، نویسنده ی انگلیسی، بین سال های 2004 تا 2012 منتشر کرد. دفو از ترکیب قسمت های اول و دوم داستان هایش، فیلمنامه ی دزدان دریایی! دسته ی ناجورها را نوشت و پیتر لرد، کارگردان انیمیشن مشهور فرار مرغی آن را کارگردانی کرد. کمپانی تهیه کننده ی فیلم، کمپانی انگلیسی « انیمیشن آردمن» است که به خاطر استفاده اش از تکنیک « استاپ موشن» مشهور است. این کمپانی پیش از این انیمیشن هایی نظیر فرار مرغی و والاس و گرومیت را تولید کرده است. اگرچه بخش زیادی از دزدان دریایی!... به شکل استاپ موشن سه بعدی ساخته شده، اما برای برخی صحنه های سخت از جلوه های کامپیوتری هم استفاده شده است. سال گذشته پیتر لرد اعلام کرد که قصد دارد قسمت دوم این انیمیشن را هم کارگردانی کند، اما تاکنون خبری قطعی از تولید فیلم منتشر نشده است.

نظر منتقدهای خارجی

کنت توران که فیلم را خیلی دوست دارد در یادداشت خود چنین نوشته است:« با کارگردانی پیتر لرد( که از کارگردان های فرار مرغی شاد هم بود)، دزدان دریایی! دسته ی ناجورها حسی از سرگرمی را به وجود می آورد که بیشتر احساس دست ساز بودن دارد تا چیزی ماشین ساخت. این حس فقط بابت سناریوی ابسورد مانتی پایتنی نیست بلکه به خاطر طبیعت فیزیکی پروسه ی انیمیشن استاپ موشن هم هست که آردمن در آن تخصص دارد». مایکل فیلیپس هم سه ستاره به این انیمیشن داده و نوشته است:« دزدان دریایی! ... که به شکل دیوانه واری خلاق است و خیلی هم شلوغ(شاید هم زیادی شلوغ)، محصول کمپانی انیمیشن آردمن است. تحسین کردن آخرین اثر آنها شاید راحت تر از دوست داشتن آن باشد... اما چند ساعت پس از تماشای نسخه ی سه بعدی دزدان دریایی!... کماکان داشتم به خاطره ی بهترین تکه های آن می خندیدم، تکه هایی که برخی آن قدر گذرا بودند که عملاً تماشاگر را برای گرفتن آنها در حال فرار به چالش می کشیدند». جیمز براردینلی هم سه ستاره به فیلم داده است و نوشته:« این انیمیشن استاپ موشن که مملو است از هجو، بذله گویی و طعم خشک استهزاآمیزی که به ندرت در تولیدات آمریکایی یافت می شود، با آیین های دزدان دریایی شوخی می کند، در حالی که شخصیت های ملکه ویکتوریا و چارلز داروین را به ترتیب ناخوشایند و ابله نشان می دهد. البته اینها همه به شوخی است، اما تبدیل دو شخصیت تاریخی محترم به آدم های پست و تبدیل آنهایی که باعث ایجاد و وحشت در آب های آزاد می شوند به ولگردهایی دوست داشتنی، بی پروایی خاصی می طلبد. حتی دزدان دریایی کارائیب هم تا این حد پیش نرفته بود». امتیاز این فیلم در سایت IMDb تاکنون 7 از 10 است و در سایت متاکریتیک 73 از 100.

یادداشت منتقد

تماشای سالی یکی- دو فیلم انیمیشن بلاک باستر از انگلستان که هنوز در آن تلاش بیشتری برای حفظ الگوهای کلاسیک تر ساخت انیمیشن می شود، در بازاری که انیمیشن های کامپیوتری هر روز بیشتر به هم شبیه می شوند، به خودی خود غنیمت است. دزدان دریایی! ماجراجویی با دانشمندان که در آمریکای شمالی با عنوان دزدان دریایی! دسته ی ناجورها اکران موفقی داشت می توانست در جلب نظر علاقه مندان سخت گیر سینمای انیمیشن هم موفقیتی همپای گیشه اش داشته باشد.
قرن نوزدهم میلادی. دریاها مأمن دزدان دریایی است و لشکریان ملکه ویکتوریا در اندیشه ی نابودی آنها. کاپیتان پایروت و یاران وفادارش تنها یک آرزو دارند: پیروزی در مسابقه ی برترین دزد دریایی سال. اما رقیبان جدی بسیارند و باید واقعاً کار بکری کرد که از عهده ی کاپیتان پایروت ساخته نیست تا این که روزی برحسب تصادف، با کشتی اکتشافی چارلز داروین برخورد و تسخیرش می کنند. داروین که در جست و جوی حیوانات کمیاب است به آنها می گوید که پرنده ی بخت و اقبال مورد علاقه ی کاپیتان در واقع آخرین نمونه از یک پرنده ی نایاب (دودو) است و او را تشویق می کند که با حضور در جشن بهترین دانشمند سال بریتانیا خود را مشهور سازد؛ اما چنین کاری برای یک دزد دریایی بسیار پرخطر است.
بزرگ ترین چالش چنین فیلم هایی یافتن لحنی است که بتواند برای کودکان و والدینشان به یک اندازه مناسب و جذاب باشد و باید اذعان کرد که فیلم در همین جا متزلزل نشان می دهد؛ برای کودکان بیش از حد تم های بزرگ سالانه دارد و برای بزرگ سالان به اندازه ی کافی دارای آنها نیست. برای مثال نحوه ی شخصیت پردازی دسته ی دزدان، رقبای آنها و یا حضور داروین و هجویه هایی که با او، جامعه ی علمی انگلستان و شخص ملکه الیزابت پرداخت شده عموماً برای بچه ها قابل درک نیست و اساساً با رویکرد جذب والدین تولید شده اند؛ اما نحوه ی حل مسئله در اکثر سکانس ها از غنای کافی برای همراهی بزرگ سالان برخوردار نیست. همچنین یکی از پرسش های اصولی که اینجا مطرح می شود این است که آیا در یک فیلم انیمیشن کودکانه که به هر حال جنبه های آموزشی یکی از وجوه اصلی است چنین تخیل سازی در مورد شخصیت های تاریخی چون داروین که در اینجا کاملاً منفی بافانه هم هست، کار درستی است؟ همین مورد ابهام در انتخاب مخاطب محوری در وجوه دیگری نیز انعکاس یافته؛ مثلاً زمان فیلم و پاساژهای طولانی بین اتفاقات اصلی برای بچه ها زیادی طولانی است و نحوه ی صداسازی برای شخصیت ها حتی در مورد شخصیت اصلی( با صدای هیو گرانت)، به گونه ای است که درک جملات را برای بچه ها دشوارتر می سازد.
اما اگر بخواهیم به موفقیت های فیلم اشاره کنیم باید بیش از همه به رهایی تخیل پدید آورندگان در خلق تعدادی از سکانس ها اشاره کرد که در برخی از آنها نظیر مواجهه ی دزدان دریایی رقیب در مراسم ثبت نام برای مسابقه ی بهترین دزد دریایی سال یا سخنرانی دزد دریایی در آکادمی علوم بریتانیا خوب و در سکانس تلاش برای دزدان شبانه ی دودو توسط داروین و وردستش خیلی خوب است.
تولید سه بعدی این انیمیشن به شیوه ی استاپ موشن عمدتاً برجستگی های ویژه ای نسبت به نسخه ی دوبعدی آن نداشته و به آن اندازه که این تکنولوژی در انیمیشن های کامپیوتری موفق بوده، اینجا نیست.
منبع: نشریه همشهری 24، 3 تیر 1391.