تاریخ انسانهای بزرگ را سراغ دارد که با وجودمحروم بودن از نعمت بینایی ، به مدارج عالی علمی و اخلاقی رسیده اند. عصای هور یا عصای بلند بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یک وسیله کمک حرکتی برای نابینایان ابداع شد.
فرد نابینا یا کم بینا عصا را به صورت قوس مانند حرکتمی دهد، به طوری که آهسته با نوک آن ضرباتی بر زمینی که روی آن راه می رود وارد می کند. عصای بلند به فرد این امکان را می دهد تا موانع و تغییرات موجود بر سر راه خود را تشخیص دهد.
روز ۲4 مهرماه برابر با ۱۵ اکتبر، روز بزرگداشت عصای سفید و شأن و منزلت اجتماعی نابینایان است. عصای سفید نشانه ای بین المللی برای شناخت نابینایان است. در سال ۱۹۳۷ دو تن از نیک اندیشان امریکایی به نامهایدکتر ناول پری ریاضیدان و دکتر جاکوپس تن بروک حقوقدان، بیانیه ای در حمایت از حقوق نابینایان ارائه کردند و مواردی از حقوق اجتماعی آنان را با ضرورت رعایت فرصت های برابر برای افراد بینا و نابینا مورد بحث و گفتگو قرار دادند . این برداشت ها بتدریج به تدوین قانون عصای سفید یا روز جهانی ایمنی نابینایان منجر شد که در سال ۱۹۵۰ در نشست مشترک سازمان فرهنگی یونسکو و شورای جهانی نابینایان به کشورهای جهان ابلاغ شد.

امروزه بسیاری از کشورها مفاد این بیانیه را پذیرفته و تمام یا بخشی از آن را به صورت قانون اجرا می کنند.
موارد مهم قانون عصای سفید بدین شرح است:
۱. دولت موظف است نابینایان و دیگر معلولان جسمی را برای شرکت در امور اجتماعی و اقتصادی تشویق کند و زمینه اشتغال آنان را فراهم آورد.
۲. نابینایان حق دارند آزادانه از خیابانها، پیاده روها و سایر اماکن عمومی و وسایل حمل و نقل استفاده نمایند و اگر در بعضی موارد، محدودیتی وجود داشته باشد باید این محدودیت قابل اجرا برای همگان باشد .
۳. راننده ها موظف هستند که در صورت نزدیک شدن به نابینایی که از عصا استفاده می کند، احتیاط لازم را بکنند تا صدمه ای به فرد نابینا وارد نشود.
4. هرگاه شخص یا سازمانی بخواهد محدودیتی غیر مجاز در استفاده فرد نابینا از تسهیلات همگانی ایجاد کند یا حقوق نابینایان را نادیده بگیرد باید مجرم شناخته شود.
۵. همه ساله، مسئولان دولت باید روز ۱۵ اکتبر را به عنوان بزرگداشت عصای سفید به نحو شایسته ای ارج نهند و اهمیت قانون عصای سفید را مورد بحث قرار دهند و قدم های مؤثری برای آنها بردارند.
۶. دولت موظف است افراد نابینا را در بخش های دولتی و مدارس با شرایط مساوی همانند دیگر افراد جامعه بپذیرد. مگر اینکه معلولیت خاص آنها مانع انجام دادن کار در آن مرکز شود.
۷. افراد نابینا همچون دیگر افراد جامعه حق دارند که در کشور خود طبق شرایط و مقررات قابل اجرا برای همه، از خانه های مسکونی استفاده کنند.
۸. نابینایان حق دارند که از امکانات و تسهیلات وسایل حمل و نقل همگانی مانند هواپیما، قطار، اتوبوس، کشتی و مکان های عمومی، هتلها و مراکز تفریحی و مذهبی استفاده کنند.
قانون عصای سفید، تصویری جدید از نابینایان را در جامعه ترسیم می کند و از افراد نابینا می خواهد که به منظور حمایت از منافع خود، از تمام مفاد این قانون مطلع باشند. در میان وسایل کمک حرکتی نابینایان ، می توان عصای سفیدرا به عنوان پرچم استقلال آنان قلمداد کرد. البته این ابزار حرکتی سودمند ، در صورتی از کارایی برخوردارخواهد بود که نارسایی های فیزیکی محیط زندگی افراد نابینا تقلیل یابد یا به طور کلی حذف شود ، بنابراین علاوه بر توجه به مسائل عاطفی و احساس ، کمترین هزینه و لحاظ کردن عوامل لازم، ضروری است زمینه ای را برای تردد آسان آنان فراهم سازیم و کمک شایانی به استقلال حرکتی نابینایان بکنیم.
نگرش جامعه نسبت به روشندلان و همچنین برداشت آنها نسبت به خود که طبعا متاثر از برخورد جامعه و فرهنگ حاکم است، نقش بسیار مهمی در چگونگی تشکیل انگیزه ها ، توسعه و رشد استعدادهای نابینایان دارد. بنابراین، جامعه، مدرسه و خانواده مسئولیت خطیری را درزمینه ایجاد و تقویت انگیزه های بالنده درنابینایان برعهده دارند.
وجود الگوهای رفتاری سازنده درمقابل نابینایان ، نقش بسزایی در آگاهی آنان و جهت دار شدن و تحقق یافتن انگیزه های ایشان دارد. نابینایی هرگز مانع رشد و ترقی نمی شود، اگر فرد نابینا خود را باور داشته باشد و بداند که می تواند با وجود نابینایی به موفقیتهای فراوانی نائل شود.
تاریخ انسانهای بزرگ را سراغ دارد که با وجود محروم بودن از نعمت بینایی ، به مدارج عالی علمی و اخلاقی رسیده اند ؛ ابوالعلاء معری، طه حسین، آیت الله حاج سید عبدالهادی شیرازی ( از مراجع تقلید در نجف ) و مرحوم دکتر محمد خزائلی از جمله این انسانهای بزرگ بوده اند.
منبع:www.aftabir.com
/ع