سیا و پنتاگون کدام فیلم های هالیوودی را سانسور کردند؟

رابطه سازمان سیا( آژانس اطلاعات مرکزی) آمریکا و پنتاگون و هالیوود از جمله محورهای جالب و البته کمتر پرداخته شده در موضوعات مربوط به سینماست. این رابطه در موارد بسیاری به صورت یک طرفه صورت می گیرد؛ به نوعی که سیا و پنتاگون نقش سانسور کننده را در هالیوود بازی می کنند. این سانسور، اگر چه به صورت اخذ مجوّز ساخت نیست؛ ولی زمانی که فیلم سازان قرار است فیلمی را تولید کنند که نیازمند حمایت مالی و تجهیزاتی می باشد، اینجاست که فیلم نامه و صحنه هایی از فیلم باید طبق نظر آنها تغییر یابد، به طوری که «روزنامه گاردین» در گزارشی نوشت که در فیلم « سقوط شاهین سیاه» به کارگردانی ریدلی اسکات که بر اساس داستانی واقعی ساخته شده، شخصیت اصلی فیلم که یک سرباز آمریکایی و شخصی بی اخلاق و متجاوز است، به دستور وزارت دفاع، این مسئله سانسور می شود و عوامل فیلم هم به جهت نیاز به حمایت پنتاگون از فیلم به خواسته آنها تن می دهند.

روایت روزنامه گاردین از ارتباط سیا با هالیوود

سازمان سیا از همان ابتدا به دنبال راهی بود تا بتواند همان گونه که در سایت خود نیز نوشته به مخاطبان القاء کند که رهبران جامعه بدون این سازمان نمی توانند از ملت محافظت کنند، بنابراین همواره به دنبال این بود تا به طرق مختلف با رؤسا و افراد با نفوذ هالیوود ارتباط برقرار کند.
روزنامه گاردین در مطلبی تحت عنوان « پیشنهادی که آنها (هالیوودی ها) نمی توانند رد کنند» می نویسد:
هرکسی که فیلم های هالیوودی، از فیلم های جاسوسی پس از جنگ «آلفرد هیچکاک» گرفته تا «پرده پاره» او در سال 1966م. را تماشا کند، به خوبی می داند که هالیوود فریفته ژانر « جاسوسی» است؛ ولی تنها عده کمی می دانند که سازمان سیا؛ از دهه 70 در فیلم هایی چون « سه روز کندور» و تا به امروز در فیلم هایی چون «هویّت بورن» و «لاشه دروغ ها» حضوری غیرقابل کنترل داشته است.

خریداری حقوق فیلم « مزرعه حیوانات» توسط سازمان سیا

این روزنامه در ادامه می نویسد:
سازمان سیا فقط نقش راهنمایی کننده فیلم سازان را ندارد؛ بلکه به آنها رشوه نیز می دهد، این سازمان در سال 1950م. حقوق مربوط به «مزرعه حیوانات» جرج اورول را خریداری کرد و سپس در سال 1954م. برای ساخت نسخه انیمیشن این فیلم در انگلستان سرمایه گذاری کرد.

اولین نماینده رسمی سازمان سیا در هالیوود کیست؟

چیس براندون با حدود 4 دهه سابقه کار در سازمان سیا، اولین نماینده این سازمان در هالیوود بود.
اولین بار سال 1995م. قراردادی میان هالیوود و سازمان سیا به امضا رسید که بر اساس آن، شخصی به نام چیس براندون، یکی از مأموران کهنه کار سازمان سیا، از آن پس بر فیلم نامه ها و پروژه سینمایی، بالاخص آنهایی که به نوعی با موضوع سازمان سیا در ارتباط بودند، نظارت داشت.
حضور چیس براندون در هالیوود، به ذائقه بسیاری خوش نیامد و بسیاری به طرق مختلف به این قضیه اعتراض کرده و حضور او را به نوعی خیانت به شعار آزادی بیان در سینما عنوان کردند.

فیلم هایی که زیر نظر براندون ساخته شد

با همه این اعتراض ها براندون به کار خود در سینما ادامه داد و طیّ این سال ها فیلم های زیادی زیر نظر او ساخته شدند که از جمله آنها می توان به «دشمن حکومت»، « کمپانی بد»، « جیمز باند»، « کمپانی جاسوس ها»، «استخدام»، « مجموعه همه ترس ها»، « هویّت بورن»، «24» و چند پروژه تلویزیونی اشاره کرد.
البته او چندان هم از فیلم های ساخته شده راضی نبود، آن چنان که درباره فیلم « بازی جاسوسی» با هنرنمایی رابرت ردفورد و براد پیت گفت:
این فیلم جزو آن پروژه هایی است که هیچ وقت دوست نداشتم، جزئی از آن باشم.
او همچنین ضمن آنکه فیلم « 24» را به هیچ عنوان مورد تأیید سازمان سیا نمی داند، درباره «هویّت بورن» نیز می گوید:
این فیلم افتضاح است، از صفحه 25 به بعد، آن را باید آتش زد.
چیس که از همکاری با پروژه «سریانا» با بازی جرج کلونی سر باز زده است، در یکی از مصاحبه های خود در این باره می گوید:
شخصیت «کلونی»‌به عنوان مأمور سابق سازمان سیا، در این فیلم یک جنایت کار معرفی شده و من با چنین پروژه ای هیچ وقت همکاری نمی کنم.

نظر نماینده سیا درباره فیلم جیمز باند

براندون در یکی دیگر از مصاحبه های خود، درباره فیلم جیمز باند نیز این گونه می گوید:
جیمزباند، بدترین فیلم جاسوسی است که تاکنون ساخته شده است. مأمور 007 در این فیلم بدون آنکه هویّت خود را پنهان کند، مرتباً‌ درگیر جنگ های خونین و فرارهای نمایشی می شود، او کار خود را خوب انجام نمی دهد، مأمور سازمان سیا بودن یک شغل نیست؛ یک حرفه نیست؛ یک سبک زندگی است.
با حوادث 11 سپتامبر فعالیت سیا در هالیوود گسترش می یابد
با وقوع حادثه 11 سپتامبر، سازمان سیا مورد سرزنش های زیادی قرار گرفت و به بی لیاقتی محکوم شد که نتوانسته با آن بودجه های میلیاردی، چنین حادثه تروریستی را پیش بینی کند.
کمی پس از وقوع این حادثه، سازمان سیا در دیدارهای مکرّر با چیس براندون، از او خواست تا فعالیت خود را در هالیوود گسترش دهد و در این میان بوش نیز مشاور ارشد خود، کارل روو را به «لس آنجلس» فرستاد تا با رؤسای هالیوود دیدار کند و درباره راه هایی که از طریق آنها می توان نظر عموم مردم را به سمت حمایت از نیروهای نظامی آمریکا سوق داد، گفت و گو کنند.

جلسه سیا و پنتاگون با دیوید فینچر و اسپایک جونز

«سیا» و «پنتاگون» رسماً از فیلم نامه نویسان و کارگردانانی، چون دیوید فینچر و اسپایک جونز خواستند تا در همکاری با مقامات این دو سازمان فکر بکری کنند تا شاید جلوی حملات تروریستی آینده گرفته شود و در ازای آن، پنتاگون نیز تسهیلات نظامی زیادی در اختیار هالیوود قرار خواهد داد، این می شود که فینچر کمی بعد «اتاق وحشت» را می سازد که داستان تجاوز سه دزد به خانه ای امن در «نیویورک » است.
نشست ها و ملاقات های مکرّر مقامات سیاسی آمریکا و چهره های شاخص هالیوود همچنان ادامه داشت و اکثر این نشست ها توسط مؤسسه فن آوری های خلاقانه «دانشگاه کالیفرنیای جنوبی» هماهنگ و برگزار می شد.

دوره های آموزشی هنر برای سربازان

طیّ این نشست ها برای سربازان، دوره های آموزشی هنر گذاشته شد و از سویی دیگر، فیلم نامه نویسان نیز به خواسته « سیا»‌و «پنتاگون»، فیلم نامه هایی درباره «ترور» می نوشتند.
به عقیده آنها، اغلب هنر،‌ راهی به سوی واقعیّت است و به اعتراف برخی از مقامات سازمان سیا، هنر، نوشته ها و فیلمی که حاصل کار فیلم نامه نویسان و کارگردانان است، در واقع می تواند الهام بخش واقعیّات باشد.
سازمان «سیا» نیز از سال 2002م. با همکاری دانشگاه « کالیفرنیای جنوبی»، دست به ساخت یک سری گسترده از بازی های کامپیوتری زد که شاید از آن طریق بتواند حملات احتمالی به آمریکا را پیش بینی و دفع کند.

معارفه دومین نماینده رسمی سازمان سیا در هالیوود

اوایل سال 2007م. جلسه ای با حضور شخصیت های تراز اول سینمای هالیوود و برخی از کارکنان ارشد سازمان سیا برگزار شد، در این جلسه پل جیمی گلیانو که سخنگوی سازمان سیا بود، پل باری را به عنوان نماینده و مشاور سازمان سیا در هالیوود معرفی کرد. پل باری، 47 ساله اهل « بوستون»، خود یکی از مأموران کهنه کار سازمان سیا بود.
در این جلسه که به صورت محرمانه برگزار شد، قرارداد توسعه همه جانبه همکاری هالیوود و سازمان سیا به امضای دو طرف رسید، اهمیت این طرح تا به آنجا بود که ریاست آن را ژنرال مایکل هایدن، رئیس پیشین سازمان سیا و دستیار اول جان نگروپونته، مدیر آژانس امنیت ملی برعهده داشت.
سخنگوی سازمان سیا در این نشست گفت:
ما برای انتخاب نماینده مان در هالیوود، گزینه های مناسب بسیار زیادی داشتیم؛ ولی به عقیده ما، او همان کسی است که ما می خواهیم. باری سازمان سیا را از بالاترین تا پایین ترین مقام می شناسد، با تفکرات حاکم بر این سازمان به اندازه کافی آشنایی دارد و در عین حال از انرژی و تیزبینی خارق العاده ای برخوردار است.
پس از این معارفه، باری درباره نیاز سازمان سیا به صنعت سینمای هالیوود در یکی از مصاحبه های خود گفت:
مشکل بزرگی که درباره این سازمان وجود دارد، تصویر منفی ای است که در اذهان عمومی شکل گرفته است، ما امیدواریم بتوانیم با کمک سینما، این تصویر را بهبود ببخشیم و آن را در این حالت ثبات ببخشیم.
به گفته پل جیمی گلیانو، پل باری بیش از دو دهه، سابقه فعالیت در سازمان سیا دارد و با همه قسمت های این سازمان چه در ایالات متحده آمریکا چه در سراسر دنیا آشنایی کامل دارد. او تمام زندگی اش را به طور حرفه ای فدای حمایت و بهبود اهداف این سازمان کرده است.
در نشست سال 2007م. وظیفه باری در هالیوود این گونه تشریح می شود:
او درباره فیلم نامه ها و داستان هایشان مشاوره می دهد، ترتیب مصاحبه با زنان و مردانی را می دهد که عمرشان را در عملیات های جاسوسی سپری کرده اند و زمینه ملاقات با رؤسای سازمان سیا را فراهم می آورد تا فیلم نامه نویسان و کارگردانان، زمینه فکری لازم در ارتباط با مسائل جاسوسی را به دست آورند.

«دنی بایدرمن» پوششی بر فعالیت های محرمانه سیا در هالیوود

او برای ساخت فیلم « جیمزباند» به استخدام کمپانی « گلدن مایر» درآمد.
دنی بایدرمن، مشاور فنی سازمان سیا در هالیوود ابزار جاسوسی در کمپانی فیلم سازی است.
نکته قابل توجهی که درباره دو مأمور رسمی سازمان سیا در هالیوود وجود دارد، این است که در صورتی که نام هالیوود را در سایت رسمی سازمان سیا جست و جو کنید، به جای نام این دو، نام دنی بایدرمن نویسنده کتاب «دنیای خارق العاده جاسوس تخیّلی» و مشاور فنی سازمان سیا در هالیوود به چشم می خورد.
بایدرمن که به اعتراف خودش از 10 سالگی دوست داشته که یک جاسوس باشد، تحت تعلیم سازمان سیا قرار می گیرید و از آن پس به عنوان مشاور و کارشناس به استخدام استودیوهای بزرگی چون «برادران وارنر» و «مؤسسه سینمایی آمریکا» درمی آید و همچنین برای ساخت فیلم «جیمز باند» با کمپانی « مترو گلدن مایر» قرارداد می بندد.
وظیفه «بایدرمن» نظارت بر فیلم های جاسوسی و طراحی ابزارهای جاسوسی پیچیده در فیلم هایی از این دست است تا هرچه واقعی تر و جذاب تر به نظر برسد.

سانسور در هالیوود

هر فیلم سازی که برای ساخت فیلمش نیاز به تسهیلات داشته باشد، به ویژه در عرصه نظامی، باید تن به نظارت مستقیم پنتاگون و سازمان سیا بدهد و در این میان شاید نیاز به بازنویسی چند باره یک فیلم نامه باشد.(کتاب « سیا در هالیوود» نوشته تریشیا جنکینز).
روزنامه « گاردین» به نقل از باب بائر یکی از مأموران سابق سیا می نویسد: همه این مردمی که استودیوها را مدیریت می کنند، به واشینگتن می آیند و با سناتورها سر و کله می زنند، با رؤسای سیا و هر آنکه مقامی دارد، گفت و گو می کنند و چانه ها می زنند.
روزنامه گاردین گواه این ادعا را لوئیگی لوراسچی، « رئیس مؤسسه سانسور داخلی و خارجی»، « کمپانی پارامونت» در اوایل دهه 50 میلادی می داند، که چندی پیش ماهیت او به عنوان یکی از مأموران مخفی سازمان سیا در رسانه ها برملا شد.
تریشیا جنکینز نیز در قسمتی از کتاب خود، تحت عنوان « سیا در هالیوود»، به این مسئله می پردازد که «سازمان سیا از همکاری با هالیوود چه می خواهد؟».
او در جواب به این سؤال این گونه می نویسد: سازمان سیا به دنبال سه چیز است:
- رسیدن به اهداف دوره ای( که با توجه به اتفاقات هر دوره تغییر می کنند)؛
- احیاء دوباره چهره مخدوش خود پس از جنگ سرد و به ویژه حادثه 11سپتامبر؛
- چهره ای از خود ارائه دهد که اولاً در هر زمان، در هر جا حاضر است؛ ثانیاً حضور او در هر جا همراه با قدرتی مطلق و شکست ناپذیر است.

فیلم هایی که قربانی فشارهای پنتاگون شدند

در کنار خواسته سازمان سیا از هالیوود، پنتاگون نیز از این صنعت سینمایی خواسته هایی دارد که عمده ترین آنها ارائه چهره ای با اقتدار، حرفه ای و شکست ناپذیر از ارتش آمریکاست و البته برای رسیدن به این خواسته خود، گاهی فیلم سازان و فیلم نامه نویسان را تا اندازه زیادی تحت فشار قرار می دهد تا آنجا که به گفته کتاب « عملیات هالیوود» فیلم های زیادی در این میان بوده اند که قربانی خواسته « پنتاگون» شده اند؛ ولی در این میان می توان به دو فیلم «روز استقلال» ساخته رونالد امریچ محصول سال 1996م. و «جی. آی.جین» به کارگردانی ریدلی اسکات در سال 1997م. و با حضور دمی مور اشاره کرد.
نویسنده « روز استقلال»، برای جلب رضایت سران پنتاگون، فیلم نامه را چندین بار بازنویسی می کند؛ ولی در نهایت نیز مجبور می شود، بدون حمایت آنها فیلم را بسازد.
این فیلم که درباره هجوم بیگانگان به زمین بود، صحنه های جنگی بسیار زیادی را شامل می شد که برای ساخت آن به بودجه بسیار زیادی نیاز بود، به همین سبب، عوامل فیلم دست به دامان « پنتاگون» شدند؛ ولی سران پنتاگون پس از خواندن فیلم نامه که نوشته دین دولین بود، اعلام کردند که از این فیلم نامه به قدر کافی راضی نیستند و حاضر نبوده به چنین فیلمی کمک مالی و تجهیزاتی کنند. به گفته مقامات وزارت دفاع، این فیلم به قدر کافی ارتش آمریکا را کارآمد و با کفایت نشان نداده است.
در نسخه اول فیلم نامه، تمامی تلاش های ارتش برای مبارزه با موجودات فضایی با شکست روبه رو می شود و در نهایت نیز یک غیرنظامی است که نتیجه این مبارزه را تغییر می دهد.
دین دولین پس از تلاش های فراوان، زمانی که می بیند قادر نیست مقامات آمریکایی را راضی به همکاری کند، طیّ نامه ای به فیل استراب، رئیس بخش « ارتباطات فیلم سازی وزارت دفاع آمریکا»، رسماً اعلام می کند که حاضر است فیلم نامه را به طور کلی تغییر دهد و قهرمان داستان را فردی ارتشی معرفی کند.
با همه اینها در نهایت، باز هم پنتاگون نتیجه حاصل را موفقیت آمیز ندانسته و هیچ کمکی به ساخت فیلم « روز استقلال» نمی کند.
در فیلم « جی. آی. جین» ریدلی اسکات برای به دست آوردن حمایت مالی وزارت دفاع آمریکا،‌ بیش از شش صحنه فیلم را به طور کلی تغییر می دهد.
ریدلی اسکات در سال 1996م. تصمیم به ساخت این فیلم می گیرد؛ ولی تلاش می کند تا برای گرفتن کمک مالی و دست یابی به تجهیزات نظامی لازم، نظر پنتاگون را جلب کند؛ اما او نیز با بی توجهی این سازمان رو به رو می شود و به رغم انجام تغییرات لازم برای جلب توجه آنها، ولی باز هم این پروژه مورد تأیید مقامات قرار نمی گیرد و اسکات مجبور می شود تا این فیلم را بدون حمایت پنتاگون بسازد.
منبع: نشریه موعود، شماره 139 و 140.