خانه خان، موزه مردم

موزه چالشتر شهرکرد، مجموعه ای فرهنگی - تاریخی با چند موزه

روزگاری اینجا، « چالشتُر»، مرکز چهارمحال بود. هرچند قاجارها که روی کار آمدند، خان ها و کلانترهای آنجا را برکنار کردند و مرکز را به شهرکرد منتقل کردند، اما برای قدیمی ها، چیزی از اهمیت چالشتر کم نشد. برای همین هم« خدارحم خان»، حاکم وقت چهارمحال، در 1323 ه.ق، کاخ و مقر حکومتش را در اینجا بنا کرد. قلعه خان هم مقر حکومتش بود و خانه ای برای آینده فرزندانش. تا همین 16، 17 سال پیش هم نوادگانش همین جا زندگی می کردند تا آنکه در سال 1376 سازمان میراث فرهنگی، آن را از بازماندگان خرید و به یک مجموعه فرهنگی - تاریخی تبدیلش کرد. از سال 1380 به بعد هم یکی یکی اتاق ها و سالن های مجموعه تبدیل به موزه شدند و حالا مجموعه چالشتر، 4 موزه سنگ، مردم شناسی، کار و زندگی و حمام و نیز یک مرکز خرید دارد. اگر گذرتان به چهارمحال و بختیاری و شهرکرد افتاد، به دیدار مجموعه خدارحم خان چالشتر هم بروید تا تاریخ و فرهنگ این منطقه را بهتر بشناسید.

نکته

موزه ای برای همه سال

مجموعه فرهنگی - تاریخی چالشتر همه روزهای سال، حتی روزهای تعطیل از ساعت 9 صبح تا 6 بعداز ظهر باز است؛ البته به جز روزهای 14 خرداد، عاشورا، 21 رمضان، 28 صفر و شهادت امام صادق(ع). قیمت بلیت مجموعه 500 تومان است.

چطور برسیم؟

تاریخ در حاشیه شهر

چالشتر که زمانی برای خودش عظمتی داشته، امروز شهرک کوچکی است در شمال غربی شهرکرد
- برای رفتن به موزه و مجموعه چالشتر باید ابتدا به شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری رفته، سپس به منطقه چالشتر در حاشیه شهر بروید. مجموعه در خیابان« باستان» چالشتر قرار دارد. اگر هم وسیله شخصی نداشتید، بعد از رسیدن به شهرکرد، باید به میدان دانش این شهر بروید. آنجا اتوبوس و تاکسی های چالشتر قرار دارند که از مقابل مجموعه فرهنگی - تاریخی چالشتر هم می گذرند و می توانید سر راه پیاده شوید.

چه می بینیم؟

یک خانه و 4 موزه

در مجموعه تاریخی چالشتر با یک بلیت می توانید 4 موزه را تماشا کنید؛ موزه هایی متفاوت که هر کدام گفتنی های مخصوص به خود دارند.
- موزه سنگ:
این موزه در حیاط اندرونی بنا ساخته شده و در آن، آثاری سنگی نگهداری می شود که در نقاط مختلف استان چهارمحال و بختیاری ساخته شده اند؛ بخش های سنگی کوچک و بزرگی که هر کدام از یک ساختمان قجری یا صفوی در حال تخریب نجات داده شده اند؛ مثل سرستون های سنگی، سنگ های بزرگ« عصاری»، حوض یکپارچه سنگی قاجاری، شیرهای سنگی که بختیاری ها روی قبر شیرمردانشان می گذاشتند و قوچ های سنگی که قشقایی ها روی قبر چوپانان و گله داران شان می گذاشتند.
- اتاق نقاشی:
یکی از قسمت های جالب مجموعه فرهنگی - تاریخی چالشتر، اتاق زندگی و مهمانی خدارحم خان است که در قسمت شاه نشین حیاط اندرونی قرار دارد و امروز به عنوان اتاق نقاشی شناخته می شود. این قسمت 5 اتاق دارد؛ 2 گوشواره، 2 اندرونی و یک پنج دری یا سفره خانه. در و دیوار و سقف این اتاق ها پر است از نقاشی های بسیار زیبای ایرانی، اروپایی و حتی آیات قرآنی، یکی از نکات جالب این نقاشی ها، این است که در رنگ آمیزی آنها از مقدار زیادی پودر طلای ذوب شده استفاده شده است.
- موزه مردم شناسی:
در زیرزمین حیاط بیرونی مجموعه، موزه مردم شناسی یا همان موزه کار و زندگی قرار دارد که در آن، برش های مختلف از زندگی مردم بومی و سنتی منطقه چهارمحال و بختیاری و عشایر آن به نمایش گذاشته شده از جمله ابزار و اثاثیه ای که مردم منطقه تا 100 سال پیش از آنها استفاده می کرده اند؛ مثل کرسی، وسایل نخ ریسی و لبنیات سازی و همین طور مجسمه مردمی با لباس های محلی بختیاری و قشقایی که همگی از اشیای این موزه هستند. ضمن اینکه معماری آنجا هم جالب است، طوری که کل زیرزمین، بدون استفاده از فلز و چوب، سقف زده شده است.
- موزه حمام:
حمام قدیمی ساختمان با خزینه هایش، از دیگر قسمت های دیدنی این مجموعه هستند. مجسمه خدارحم خان و محمود خان، دلاک مخصوصش، در این حمام قرار دارد. دیگ هفت جوش خزینه آب گرم هم از دیدنی های این قسمت است.
- مرکز خرید صنایع دستی:
داخل حیاط مجموعه چالشتر، بازارچه ای از صنایع دستی چهارمحال و بختیاری ترتیب داده شده که بعضی از آنها همان جا تولید می شود و شما می توانید، هم با نحوه ساخت آنها آشنا شوید و هم به عنوان سوغات از آنها خرید کنید.
منبع: نشریه سرزمین من، ش 14.