نویسنده: سیدعلی محمدی متکازینی*
 

چکیده

در این مقاله سعی شده است از ظرفیت رسانه ها به ویژه رسانه ملی در جهت رونق تولیدات داخلی، بهره بگیریم و جامعه را به مصرف تولیدات داخلی تشویق کنیم تا سبب رشد و شکوفایی کالای داخلی شود. در این میان، رسانه ها به عنوان ابزاری مفید می توانند به بشر یاری برسانند تا با استفاده از آخرین پدیده های علمی، زندگی همراه با پیشرفت و موفقیت داشته باشند. رسانه ها با تحت پوشش قرار دادن بخش عمده ای از اوقات فراغت مردم، به یکی از مهم ترین وسایل افزایش آگاهی و اثرگذارترین ابزار تبلیغی تبدیل شده اند. به همین خاطر، از رهگذر رسانه ها، انسان ها رفتارهای خود را بر اساس الگوهای برگرفته از رسانه سامان می بخشند و لذا رسانه با آگاهی بخشی و تبین اهمیت استفاده از تولیدات داخلی و با ایجاد فرهنگ صحیح مصرف مردم و نهادینه کردن آن در سطح جامعه، در تحقق شعار حمایت از تولید ملی و ترغیب مردم به استفاده از تولیدات داخلی سهم بسزایی دارند.

مقدمه

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل، ضرورت خوداتکایی و رهایی از وابستگی در همه عرصه ها نمایان شد؛ زیرا روحیه استقلال خواهی مردم ایران در انقلاب اسلامی سبب شد تا دشمنان به روحیه خودباوری این مردم حمله کنند و در این عرصه در قالب تحریم اقتصادی، به ملت ایران ضربه بزنند. به همین منظور، در بند 8 از اصل سوم قانون اساسی، جلوگیری از سلطه اقتصادی بیگانه بر کشور، و بند 9، بر افزایش تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تأمین کند و کشور را به مرحله خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند، تأکید جدی شده است.
در چنین شرایطی، وظیفه رسانه ملی ایجاب می کند که با هنرمندی خاصی در هر قالبی، برای حمایت از شعار محوری رهبر فرزانه انقلاب که ضامن بقا و حفظ استقلال و خودکفایی کشور است، بکوشند. در این شرایط، به برخی از وظایف رسانه ملی اشاره می شود:
1. از مدیران و مسئولان نظام، حمایت از تولید ملی را مطالبه کند؛
2. فرهنگ عمومی مردم را در استفاده از اجناس داخلی گسترش دهد؛
3. از تولیدکنندگان، کالای با کیفیت و استاندارد طلب کند.

مفاهیم

الف) رسانه

واژه «media» در زبان لاتین جمع «medium» است و معنای لغوی آن، وسیله، واسطه و واسطه انتقال است که در زبان فارسی، واژه «رسانه» را به عنوان معادل اصطلاحی آن به کار می بریم. این واژه در جوامع پیشرفت، به رسانه های گروهی جامعه اشاره دارد که کار آنها رمزگذاری و انتقال پیام ها به جمعیت وسیعی است. با این تعریف، رادیو، تلویزیون و روزنامه ها از مصادیق رسانه اند. (1)

ب)رسانه ملی

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357، رادیو و تلویزیون ملی ایران به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام داد تا در شکل و محتوا، بازتاب دهنده مضامین انقلاب باشد. با توجه به جایگاه حقوقی این رسانه، واژه رسانه ملی، عنوان پرظرفیتی است که مجموعه ای از رسانه های سنتی و مدرن، اعم از انتشارات، جراید، روزنامه، مجلات و رسانه های دیداری، شنیداری و مجازی است.

ج)تولید ملی

زایاندن، زادن، پدیدآوردن پیدا کردن، ایجاد، تولید ثروت، به معنای تولید ثروت است. هنگامی که تولید با کلمه «ملی» ترکیب شود، به معنای به وجود آوردن ثروت برای مردم یک کشور خاص منظور است، اما تغییرات ارزش های متغیرهای اقتصادی به دلیل نوسان و غالباً تورم قیمت ها نمی تواند گویای تغییرات واقعی ارزشی آنها باشد. از این رو، برای محاسبه تولید ملی واقعی باید ارقام درآمد ملی و اجرای آن به قیمت های جاری، بر پایه شاخص های قیمت تعدیل شود و از این طریق، تولید ملی به قیمت های ثابت به دست آید. (2)

چارچوب نظری تحقیق

مک کامبز و شاو، اولین مطالعه سیستماتیک را در مورد فرضیه برجسته سازی در سال 1972 گزارش کرده اند. این نظریه، نقش رسانه ها را در انتقال پیام همراه با نوعی برجسته سازی و اولویت بندی برای مخاطب می دانند و تأثیرات رسانه ها را در حوزه رفتار محدود می کند.
طبق این نظریه، رسانه ها می توانند با برجسته ساختن برخی موضوعات بر اطلاعات مردم اثر بگذارند. رسانه ها می توانند مخاطبان را مجبور که درباره چه بیندیشند، ولی نمی توانند برای مخاطبین تعیین کنند که چه طور بیندیشند.
آنها معتقدند رسانه ها با بزرگ کردن و برتری دادن به برخی موضوعات، بر انتخاب مردم تاثیر می گذارند. مخاطب در این نظریه، فعال است، اما مسئولیت جهت دهی به افکار عمومی را رسانه ها به عهده دارند. (3) در این عرصه، رسانه ملی می تواند با تمرکز روی تولید ملی، آن را به موضوع در خور توجه و اغماض ناپذیر تبدیل کند. از این رو، این توانایی و ظرفیت در رسانه وجود دارد که با تمرکز روی نوعی ارزش و اهمیت بخشیدن به آن می تواند توجه مردم را به سوی آن جلب کند و با تأکید بر اهمیت، آثار و پی آمدهای آن، افراد جامعه را به سمت پذیرفتن آن تشویق کند. مردم نیز این ارزش های ایجاد شده را می پذیرند و آنها در جامعه به فرهنگ، تبدیل می گردد و سبب شکوفایی داخلی می شود.

رسانه و تولید ملی

امروزه رسانه ها در عصر ارتباطات و اطلاعات، یکی از مهم ترین ابزارهای دسترسی به اطلاعات تلقی می شوند. رشد چشم گیر انواع رسانه های جمعی در چند دهه اخیر و افزایش نقش اجتماعی آنها سبب شده است که از ابعاد مختلفی، مطالعه و تحقیق قرار شوند. با نام گذاری سال 1391 به وسیله رهبر فرزانه انقلاب، به نام تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی، ضروری است رسانه ملی که یکی از نهادهای مهم و اثرگذار بر طرز فکر و آرا و دیگر ابعاد زندگی بشر است، واقعیت اجتماعی خاصی را برای مردم خلق کند. رسانه می تواند سهم بخش های مختلف تولید (صنعت و کشاورزی و خدمات) و اثر هر یک را در روند توسعه به جامعه نشان دهد تا عوامل تولید به درستی در این بخش ها توزیع شود و بهترین استفاده ممکن از آنها به عمل آید. رسانه های همگانی در کمک به توسعه ملی به تنوع کالاهای تولیدی می افزایند، نوآوری را تشویق می کنند، بازگشت سرمایه را تسریع می کنند، روش های اقتصادی بهتری را جایگزین روش هایی می کنند که کمتر جنبه اقتصادی دارند و تولید و مصرف را به هم نزدیک می کنند و به تولید انبوه که نتیجه آن، کمک به اقتصاد ملی است، یاری می رسانند و با رواج شیوه درست تولید و توزیع کالاهای اساسی و تشویق مردم به استفاده صحیح از آنها، نقش بزرگی را در خدمت به توسعه ایفا خواهند کرد. بنابراین، رسانه ها می توانند با دادن اطلاعات غلط و پیام های فریبنده بر نحوه مصرف مصرف کنندگان اثر بگذارند و عناصر غیرضروری زندگی را اشاعه دهند. از سوی دیگر، رسانه با دادن اطلاعات درست و لازم به حجم معلومات و تعلیم و تربیت مردم بیفزایند و به فرهنگ و پیشرفت سطح زندگی آنان کمک کنند. از این رو، لازم است به برخی کارکردهای رسانه اشاره شود:

الف)جامعه پذیری

جامعه پذیری، فرآیندی است که به انسان ها، راه های زندگی کردن در جامعه را می آموزد. به تعبیر دیگر، جامعه پذیری، فرآیند و جریانی است که فرد را صرفاً با هنجارهای اجتماعی سازگار می کند. جریان جامعه پذیری به دو صورت پیش می رود: گاهی گروه و هنجارها و الزامات گروهی عمداً به جامعه پذیر کردن فرد می پردازد و گاهی زندگی گروهی، خود به خود، فرد را جامعه پذیر می گردانند. در گذشته، فرآیند جامعه پذیر کردن افراد از طریق خانواده، مدرسه، گروه همسالان و محیط های مرجع صورت می گرفت. امروزه رسانه های جمعی نیز عامل اجتماعی کردن افراد هستند. بدین معنا که به طور تدریجی و مستمر از آغاز تولد تا بزرگ سالی، ارزش ها و هنجارهای نظام فرهنگی را به اعضای جامعه منتقل می سازند. بدین ترتیب، موجب همنوایی فرد با جامعه اش می شوند.
کوئن معتقد است: «رسانه های جمعی بر یکایک اعضای جامعه به ویژه در کشورهای صنعتی، اثری ژرف و انکارناپذیری داشته است. هنگامی که جامعه شناسان اثرهای تلویزیون را بر کشورهای صنعتی مورد بررسی قرار دادند، متوجه شدند که این رسانه جمعی برای کودکان و نوجوانان 3 تا 16 سال چنان جاذبه ای دارد که میانگین وقتی که آنها صرف تماشای تلویزیون می کنند، بیش از وقتی است که در کلاس درس می گذرانند. قرار گرفتن کودکان در عرصه گسترده برنامه های تلویزیونی، نقش بسیار با اهمیتی در فرآیند جامعه پذیر شدن کودک به این رسانه داده است». (4)
در این میان، نقش رسانه ملی به طور عام و تلویزیون به طور خاص، در میان دیگر رسانه ها ممتازتر است؛ زیرا اولاً از جهت مخاطب، بیشترین مخاطب را دارد. این وسیله به کمک برنامه سازان آن را قادر می سازد که بتواند رفتار فردی و اجتماعی آینده این مخاطبان را جهت دهند. در حقیقت، در شکل دهی جامعه اثرگذار باشند.
ثانیاً رسانه ملی به خلاف جوامع صنعتی به جهت رایگان بودن و قابل مشاهده بودن در نقاط دورافتاده و با توجه به وجود کانال های متنوع، حضور و نفوذ بیشتری دارد. حتی بدان جهت که تحت اشراف و نظارت ولی فقیه است، وجهه مذهبی دارد و گروه مرجع افراد در ارزیابی رفتار فردی و اجتماعی شان است که البته از یک سو، امیدوارکننده و از سوی دیگر، نگران کننده است. به تعبیر امام راحل: «دستگاه تلویزیون اگر آموزنده باشد، برای همه ملت آموزندگی دارد و اگر خدای ناخواسته انحراف داشته باشد همه ملت را به انحراف می کشد». (5)
ثالثاً ویژگی بارزی که تلویزیون دارد، تصویری بودن آن است. با توجه به اینکه پیام هر تصویر برابر با هزار واژه دانسته شده است، این رسانه می تواند با بهره گیری از تصویر، بسیاری از ناگفته ها را به تصویر بکشد و ارزش هایی را که به قلم و بیان نمی آیند، در تصویر متجلی کند و ابزاری است که توانایی اجرای حدیث شریف «کونوا دعاه الناس بغیر السنتهم» را در سطح وسیعی داشته باشد.

ب)سرگرمی

رسانه های جمعی، وسیله ای ارزان و قابل دسترسی برای همگان هستند که می توانند بهترین وسیله سرگرمی افراد باشند. همه انسان ها نیازمند ساعت هایی از روز هستند تا دشواری های زندگی و کار را فراموش کنند و به طور موقت از واقعیت جدا شوند تا بتوانند با آمادگی بیشتری به کار و فعالیت بپردازند. اگر برنامه مناسبی وجود نداشته باشد که اوقات فراغت آنها را پر کند و خستگی و دلهره آنها را تسکین دهد، خیلی زودتر از حد معمول فرسوده و از کار افتاده خواهند شد. سازمان ملی جوانان در گزارش خود درباره اوقات فراغت، چهار شیوه متداول را ارایه کرده است:
1. شیوه های فردی و غیرفعال، مثل تماشای تلویزیون، گوش دادن به رادیو، استفاده از رایانه و اینترنت، استفاده از مطبوعات و مکتوبات، استراحت و دراز کشیدن.
2. شیوه جمعی و غیرفعال، مثل تماشای مسابقات ورزشی، صحبت کردن با افراد خانواده.
3. شیوه های فردی و فعال، مثل انجام دادن امور خیریه، بازدید از موزه ها و نمایشگاه ها، قدم زدن در پارک و خیابان، کارهای هنری، رفتن به قهوه خانه، شرکت در پایگاه های بسیج.
4. شیوه های جمعی و فعال، مثل بازی و ورزش، رفتن به سینما، رفتن به گردش و مسافرت های سیاحتی و زیارتی، گفت و گو و دیدار با دوستان و اقوام. (سازمان ملی جوانان، 1381: 112 و 113)
از آغاز پیدایش رسانه ها، سرگرمی جزو کارکردهای برجسته، مهم، مؤثر و پررونق به شمار آمده است و حتی برخی اندیشمندان از موضعی افراطی، فلسفه وجودی این رسانه ها را به تأمین همین کارکرد، محدود و منحصر کرده اند. تردیدی نیست که سرگرمی اگر تنها کارکرد رسانه ها نباشد، یکی از کارکردهای مهم آنهاست. همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه 1381/12/2 خود، سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی درباره چگونگی گذران اوقات فراغت را با الهام از رهنمودهای دینی، تدوین و ابلاغ کرده است که در بند 3-11 سیاست های کلی مربوط به صدا و سیما، «ایجاد زمینه های مناسب برای بهره گیری مطلوب و متعادل فرهنگی و هنری از اوقات فراغت و تفریح» را جزو ماموریت رسانه ملی بیان کرده است.
در ماده 9 اساسنامه رسانه ملی، مصوب 1362/7/27 مجلس شورای اسلامی نیز می خوانیم: «هدف اصلی سازمان به عنوان یک دانشگاه عمومی، نشر فرهنگ اسلامی، ایجاد محیط مساعد برای تزکیه و تعلیم انسان، رشد فضایل اخلاقی و شتاب بخشیدن به حرکت تعاملی انقلاب اسلامی در سراسر جهان می باشد. این هدف ها در چارچوب برنامه های ارشادی، آموزشی، خبری و تفریحی تامین می گردد».
امروزه حتی فعالان حوزه سرگرمی پذیرفته اند که درآمد اقتصادی و فرهنگی، بر اساس فیلم ها و داستان ها و انیمیشن ها تولید می شوند و بیش از خود این فیلم هاست. روشن است که در طراحی پلان تجاری تولیدات هنری، سهم قابل توجهی از درآمد و سود را متوجه محصلات جانبی می دانند. طراحی و تولید یک فیلم انیمیشن، با همه نوآوری های فن آورانه، جزو گران ترین تولیدات در صنعت هنری است. از این رو، رسانه ملی می تواند سال تولید ملی را در قالب برنامه های سرگرمی، مانند ساخت فیلم های کارتونی و عروسکی در ذهن کودکان، ماندگار کند و از این رهگذر، بخش مهم از اوقات فراغت فرزندان و والدین را پوشش دهد. باید از تولیدات ملی در زمینه بازی های رایانه ای حمایت شود و باید بازی سازان آثاری را تولید کنند که در خدمت فرهنگ ایرانی اسلامی باشد و مصالح جمعی در این بازی ها لحاظ شده باشد.

ج)نقش آموزشی

در میان رسانه های جمعی، رادیو و تلویزیونی از نظر آموزش غیررسمی، جایگاه ویژه ای دارد. این وسایل به دلیل برد وسیعی که دارند، یکی از بهترین وسایل آموزشی و فرهنگی هستند. کشورهای مختلف، بر اساس نیازهای آموزشی خود می توانند افزون بر آموزش مواد درسی، استفاده های ثمربخشی از رادیو و تلویزیونی در زمینه آموزش غیررسمی به علم آورند. آموزش غیررسمی از طریق امواج رادیو و تلویزیون، می تواند در تمام ساعات شبانه روز شیوه های صحیح کشاورزی، دامداری، بهداشت، حمل و نقل و ترافیک و غیره را در برگیرد و در بهبود وضع جامعه مؤثر واقع شود. کاربرد رادیو و تلویزیون در آموزش غیررسمی کشورهای مختلف، به شدت تابع هدف های توسعه و رشد آن کشورهاست. از این رو، تفاوت های چشم گیری که در کاربرد و محتوای آموزشی رادیو و تلویزیون در جوامع گوناگون یافت می شود، کاملاً منطقی به نظر می آید.
سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) چهار ویژگی برای آموزش رادیو و تلویزیون قایل است که به ترتیب آنها را برمی شماریم:
1. برنامه ها به صورت مجموعه متوالی است تا به یادگیری کمک کند؛
2. طراحی و برنامه ریزی آنها به طور مشخص با کمک مشاوران آموزشی صورت می گیرد؛
3. این برنامه ها به طور معمول با دیگر مواد آموزشی همچون متون درسی و راهنمای مطالعاتی همراه است؛
4. استفاده از این برنامه ها معمولاً به وسیله معلم و شاگرد، به نوعی ارزیابی می شود. (6)
مارشال مک لوهان درباره آموزش تلویزیون می گوید:‌«اهمیت نقش آموزشی تلویزیون هنگامی آشکار می شود که می بینیم کودکی سه ساله می تواند در کنار پدر و مادربزرگش کنفرانس مطبوعاتی را به آسانی تماشا کند». (7)

د) نظارت

رسانه ملی، رسانه ای پر قدرت است که تأثیر و نفوذ آن تا حدی است که برخی صاحب نظران، این رسانه را قوه چهارم و هم عرض دیگر قوای مقننه، مجریه و قضاییه می دانند.
رهبر فرزانه انقلاب در این باره می فرماید: «صدا و سیما باید برخورد با عوامل داخلی و خارجی ایجاد ناامنی، استقرار عدالت، لزوم تربیت معنوی جامعه و تلاش برای رفاه و آبادی و پیشرفت علمی را به عنوان مطالبات حقیقی مردم از حکومت مطرح کند تا مردم بدانند حکومت در برابر آنها چه وظایفی دارد».
رسانه ملی باید مطالبات رهبری را در این سال از مسئولان طلب کند و مسئولان باید به خواسته و مطالبات، جواب در خور شأن ملت ایران بدهند. البته حمایت از تولید ملی نباید محدود به یک سال و بازه زمانی خاص باشد. از این رو، حمایت سه قوه، عزم ملی می طلبد. آنها در فواصل زمانی مشخص، عملکرد وضع موجود برای حمایت از تولید ملی را از رسانه ملی به اطلاع مردم برسانند تا مردم از وعده های محقق شده قوا آگاه شوند.

هـ) کارکرد نوگرایی و توسعه

در فرآیند توسعه، رابطه پایداری با تعامل میان مردم و مشارکت فعال گروه های اجتماعی دارد که این امر صورت نمی گیرد، مگر در پرتوی نظام جامع ارتباطی اطلاعاتی که می تواند تا حد زیادی در رفع اختلافات و تضادهای موجود در ارزش ها و رفتارهای مردم و فراهم آوردن محیط مساعد برای توسعه ملی اثرگذار باشد. از جمله نخستین کسانی که در بحث از توسعه به موضوع ارتباطات و رسانه ها توجه کرده اند، دانیل لرنر امریکایی است که پژوهشی را در سال 1958، به عنوان گذر از جامعه سنتی: نوسازی خاورمیانه ارایه کرده است. الگوی نوگرای لرنر که الگوی قدیمی عرصه ارتباطات و توسعه به شمار می رود، چهار متغیر را در برگرفته است که عبارتند از: شهرنشینی، سوادآموزی، استفاده از رسانه ها و مشارکت.
او با ارایه رابطه ای خطی نشان داد که افزایش شهرنشینی موجب اشاعه سواد شده است و سواد هم با استفاده از رسانه ها، رابطه دارد و در شهرهایی که تجمع مهارت ها و منابع، شکل اقتصاد صنعتی جدیدی را به وجود می آورد، با افزایش جمعیت، تعداد باسوادان، افزایش می یابد. هرچه میزان سطح بالا می رود، بر سطح استفاده از رسانه ها و در نتیجه، سطح معلومات و دانش افراد افزوده می شود و این فرآیند به افزایش حس مشارکت (اقتصادی و سیاسی) در مردم می انجامد. سپس لرنر با تجدید نظر در الگوی کاملاً خطی خود، به سوی نوعی سیر خطی مرکب تمایل یافت که در آن، رابطه رسانه ها و سوادآموزی، وضعیت متقابل خود می گیرند. (8)

و) نقش تبلیغی

با توجه به تکنیک های تبلیغاتی که در تلویزیون به کار می رود، این نکته مشخص می گردد که تلویزیون با قدرت نمایش و کسب حواس بینندگان، تمام حالات ذهنی و عصبی افراد را نشانه می گیرد و آنان را وادار به رفتارهایی می کند که تبلیغات خواستار آن هستند. همان طور که مک لوهان، تلویزیون را «وسیله ارتباط جمعی سرد» می خواند و معتقد است که تلویزیون تمام حواس تماشاگران را می طلبد تا برنامه های از پیش تعیین شده را مانند نوار کاستی به ذهن مخاطبان انتقال دهد تا مانند دستگاهی صوتی یا تصویری عمل کنند.
مک لوهان اعتقاد دارد که تلویزیون، تماشاگر را با تمام وجودش جذب برنامه های خود می کند و او را وا می دارد تا از تمامی حواسش برای درک برنامه ها استفاده کند. (9)
امروزه یکی از رایج ترین و حتی بهترین روش ممکن در زمینه تبلیغ، رسانه های تصویری است که گل سرسبد آنها، تلویزیون است که محصولات شما را در آن واحد به بهترین شکل ممکن، به میلیون ها بیننده، معرفی و مزایای آن را به بهترین وجه ممکن، به مخاطب منتقل می کند.
امسال که سال تولید ملی است، وظیفه و نقش رسانه ملی، به عنوان رسانه فرهنگ ساز آن است که به فرهنگ خرید کالای داخلی توجه کند و تبلیغات منفی داخلی دارد، با ساخت برنامه هایی در قالب فیلم، سریال، کلیپ، انیمیشن و گفت و گو از ذهن مردم پاک سازد و آنها را به خرید تولیدات داخلی تشویق کند که این امر سبب ایجاد کارآفرینی می شود. همچنین هنگام معرفی کالای ساخت داخل لازم است:
1. از موزیک مناسب استفاده کند؛
2. علایم استاندارد یا هر علامتی را که نشانه مرغوبیت کالاست، به تصویر بکشد؛
3. به کارکرد و شایستگی آن کالا پرداخته شود؛
4. مقایسه ای با کالای مشابه خارجی داشته باشد و امتیازهای آن را به مخاطب منتقل کند.

مطالبات رسانه ملی

الف) از تولیدکنندگان

تولیدکنندگان و سرمایه گذاران، با افزودن بر تلاش و همت خود و با نوآوری بیشتر برای تولید کالای بهتر، کالاهایی با کیفیت بهتر تولید کنند و با انواع صرفه جویی های منطقی و افزایش بهره وری بکوشند تا قیمت تمام شده کالا چندان بالا نرود که مصرف کننده ناچار شود به دلیل کیفیت بهتر یا ارزانی کالا به سراغ کالاهای وارداتی برود.
1. ارتقای کیفیت محصولات تولیدی، مطابق با استانداردهای روز، برای رقابت با نمونه های خارجی؛
2. تلاش برای بهبود فن آوری موجود در بنگاه های تولیدی راه ارتباط مداوم با مراکز علمی و دانشگاهی؛
3. تولید محصولاتی متناسب با نیازهای روز مصرف کنندگان؛
4. ارایه خدمات پس از فروش.

ب)مصرف کنندگان

ملت بزرگ ایران، علاقه اش را به استقلال و سربلندی میهن خود، در همه عرصه ها و صحنه ها به اثبات سانده و از محصولات داخلی استقبال کرده است. مردم با مصرف کالاهای داخلی، تولیدکنندگان را تشویق می کنند تا کالای با کیفیت و قیمت مناسب تولید نمایند.
1. پرهیز از مصرف بی رویه؛
2. خرید کالاهای ایرانی در صورت مشابه بودن با نمونه خارجی؛
3. سوق دادن سرمایه های خود به سمت فعالیت های مولّد اقتصادی؛
4. تغییر فرهنگ غرب زدگی در رفتار اقتصادی؛
5. همراهی با برنامه های اصلاحی اقتصادی دولت؛

ج) وظیفه رسانه ملی

1. قطع تبلیغات کالاهای خارجی از صدا و سیما؛
2. تبدیل تولید ملی به فرهنگ؛
3. فرهنگ سازی در استفاده از محصولات داخلی؛
4. معرفی مخترعان و مبتکران؛
5. تقبیح مصرف گرایی؛
6. تشویق استفاده کنندگان محصولات داخلی؛
7. تولید فیلم و سریال در اهمیت دادن به تولید ملی؛
8. استفاده از کالای داخلی در صحنه آرایی و طراحی دکور مناسب؛
9. پخش پیام های بازرگانی در همه شبکه ها در حمایت از تولید ملی.

1. باهنر، ناصر، رسانه ها و دین، تهران، مرکز تحقیقات صدا و سیما، چاپ دوم، 1387.
2. جمعی از نویسندگان، اخلاق کاربردی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1386.
3. دادگران، سیدمحمد، مبانی ارتباط جمعی، تهران، مروارید، 1374.
4. رزاقی، افشین، نظریه های ارتباطات اجتماعی، آسیم، تهران، 1385.
5. کوئن، بروس، مبانی جامعه شناسی، ترجمه و اقتباس: توسلی، فاضلی، تهران، سمت، 1372.
6. مجموعه قوانین و مقررات صدا و سیما 1311 تا 1380، تهران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، معاونت امور مجلس و استان ها، 1382.
7. مریدی، سیاوش، فرهنگ اقتصادی، تهران، نگاه، 1373.
8. معین، محمد، فرهنگ فارسی (جلد1).
9. موسوی خمینی، سیدروح الله، صحیفه نور(جلد9)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمه الله.

پی نوشت ها :

* درس خارج و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده صدا و سیمای قم.
1. جمعی از نویسندگان، اخلاق کاربردی، ص 374.
2. سیاوش مریدی، فرهنگ اقتصادی، ص 61.
3. افشین رزاقی، نظریه های ارتباطات اجتماعی، ص 92.
4. بروس کوئن، مبارزه جامعه شناختی، ترجمه و اقتباس: توسلی، فاضلی، ص 112.
5. سید روح الله خمینی، صحیفه نور، ج 9، ص 456.
6. سید محمد دادگران، مبانی ارتباط جمعی، ص 115.
7. همان.
8. ناصر باهنر، رسانه ها و دین، صص28-31؛ مبانی ارتباط جمعی، صص131 و 132.
9. مبانی ارتباط جمعی، ص90.
منبع: نشریه اشارات (مجموعه مقالات)

منبع: نشریه اشارات (مجموعه مقالات)(ویژه سال تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی)