مزار حضرت اِرمیا (علیه السلام)

حضرت اِرمیا (علیه السلام) از پیامبران الهی است. نام آن حضرت در قرآن کریم نیامده، ولی در انجیل متی و انجیل برنابا به نام او اشاره شده است. در مجموعه کتاب مقدس، کتابی به نام «کتاب یِرْمیاه» وجود دارد و در آن الهامات پروردگار بر ارمیای نبی (علیه السلام) توسط باروک که کاتب آن حضرت بود، (1) نگاشته شده است. در این کتاب، نام حضرت ارمیا (علیه السلام) با عبارت «یِرْمیاهِ پیغمبر» و «یِرْمیاه پسر حِلِقْیاه» به دفعات آمده است.(2) آن حضرت در دوره حکومت یوشیا و یِهویاقیم و صِدِقْیا ــ از ملوک بنی اسراییل ــ بر سرزمین فلسطین مبعوث گردید. خداوند به او فرمان داد تا طوماری فراهم سازد و سخنان وحی را بر آن مکتوب کند. حضرت اِرمیا (علیه السلام) چنان کرد و آن را بر قوم خویش عرضه کرد. پس بزرگان قوم آن طومار را گرفته، نزد یهویاقیم ملک بردند و آن پادشاه خودکامه پس از شنیدن قسمتی از آن، طومار را در آتشدان افکند و دستور داد اِرمیای نبی (علیه السلام) و باروک کاتب را دستگیر کنند، اما خداوند آن ها را از شرّ او نگه داشت.(3) در دوره ی حکومت صِدقِیا، حضرت اِرمیا (علیه السلام) فرمان خداوند را به مَلِک رسانید و درباره ی حمله ی بخت النصر به اورشلیم (بیت المقدس) و ویرانی این شهر هشدار داد اما او نپذیرفت و فرمان داد آن پیغمبر خدا را زندانی کنند. پس ــ چنان که اِرمیای نبی (علیه السلام) گفته بود ــ بُختُ النَّصر به بیت المقدس هجوم آورد و شهر را تخریب کرد و دروازه های آن را سوزاند و بسیاری را کشت و صِدقیای مَلک را در حال فرار به سمت اریحا اسیر و چشمانش را کور کرد (4)؛ سپس دستور داد حضرت ارمیا (علیه السلام) را از محبس آزاد کنند.(5) مدتی پس از این واقعه، حضرت ارمیا (علیه السلام) به فرمان خداوند به همراه جمعی از مردم به سرزمین مصر مهاجرت کرد.(6) در متون اسلامی و کتاب مقدس اشاره ای به سال های پایانی زندگی آن حضرت نشده و مدفن او نیز مشخص نگردیده است، اما مزاری منسوب به ارمیا (علیه السلام) در 60 کیلومتری شمال شرقی دوبلین ــ پایتخت ایرلند جنوبی ــ وجود دارد که مورد احترام زائران یهودی و مسیحی است. این محل، یک تپه باستانی است که در زمین های سلطنتی ایرلند واقع شده است. شناسایی و کشف این مقبره بر اساس یافته های باستان شناسی و رمزگشایی خطوط کهن هیروگلیفی منقوش بر سنگ ها که در همین محدوده به دست آمده، صورت گرفته است.
مزار منسوب به حضرت اِرمیا (علیه السلام) در حاشیه ی این تپه واقع شده و برای رسیدن به آن می بایست از یک درب فلزی نرده ای گذشت و وارد تونل کوچکی شد که مزار منسوب به حضرت ارمیا (علیه السلام) در آن جای گرفته است.
برخی از متون کهن ایرلندی به سفر حضرت اِرمیای نبی (علیه السلام) به وسیله ی کشتی از مصر به ایرلند حکایت کرده اند. در داستان های یهودی و تواریخ و ادبیات کهن ایرلند آمده است که حضرت ارمیای نبی (علیه السلام) در سال 586 ق.م وقتی نِبوکَد نَصَّر (بخت النصر) ــ پادشاه بابل ــ اورشلیم (بیت المقدس) را محاصره کرد، اِرمیای نبی (علیه السلام) به همراه کاتبش ــ باروخ ــ و دختران صِدقیای ملک سرزمین فلسطین را ترک کرده، به مصر آمد و پس از توقفی کوتاه با کشتی به سوی سرزمین ایرلند رهسپار شد. در این زمان، پادشاهی به نام «ایکائید هِرمون» در ایرلند سلطنت می کرد. سفر حضرت ارمیا (علیه السلام) به ایرلند بسیار تأثیرگذار بود. پادشاه ایرلند با یکی از دختران صِدِقْیا به نام «تامار تِفی» که از همراهان حضرت ارمیا (علیه السلام) بود، ازدواج کرد.(7) به دستور او، مدرسه علوم دینی در ایرلند تأسیس شد که اثرات آن به اسکاتلند و انگلستان نیز رسید.(8)
مزار منسوب به حضرت ارمیای نبی (علیه السلام) نخستین بار توسط «اِیگِن کُنْوِل» (9) در دامنه ی تپه ی باستانی «کایْرِن تی» (10) کشف شد. او در ابتدا نمی دانست که این مزار متعلق به کیست و آن را بر اساس یافته های باستان شناسی خود به نام مقبره «اُلّام فُودْلا» (11) (دارای علم غیبت) ثبت کرد، اما وقتی در ادامه ی تحقیقات خود به کتاب قدیمی «تامار تِفی» (12) متعلق به تامار تفی ــ دختر ملک صِدِقْیا و همسر پادشاه ایرلند ــ برخورد کرد، با تطبیق متن کتاب و کشفیات خود، دریافت که «اُلّام فودلا» همان حضرت ارمیای پیغمبر (علیه السلام) است که از فلسطین به مصر و سپس به ایرلند مهاجرت کرده و پس از وفات در همان جا مدفون گردیده است. ایگن کنول دو کتیبه سنگی با عبارت های هیروگلیفی (خطوط تصویری) در دو طرف درب ورودی آرامگاه منسوب به حضرت ارمیا (علیه السلام) کشف و رمزگشایی و ترجمه کرد. این سنگ نوشته ها ضمن اشاره به سفر حضرت ارمیا (علیه السلام) و همراهانش با کشتی از مصر به ایرلند، وفات آن حضرت را پاییز سال 581 ق.م نشان می دهد، با این فرض حضرت ارمیا (علیه السلام) 5 سال در ایرلند اقامت داشته است. مردم ایرلند، حضرت ارمیا (علیه السلام) را یکی از نیاکان بزرگ خود می دانند.

پی نوشت ها :

1ــ کتاب مقدس، کتاب یرمیاه، 4/36.
2ــ همان، 5/28 ــ6؛ 1/29؛ 2/32؛ 1/37، 13؛ 10/38؛ 34/39؛ 1/50.
3ــ همان، 1/36ــ26.
4ــ همان، 1/39ــ 8.
5ــ همان، 11/39ــ14.
6ــ همان، 13/42ــ 19.
7ــ Tracing our ancestors' Haberman Fredrick' Burnaby' BC' p 153.
8 ــ The history of Ireland from earlies period to the English inrasion' translated by Kohno' mahony' p 122' 138-140.
9ــ Eugene conwell.
10ــ Hill of carin T.
11ــ ollamh Fodhla.
12ــ Teia Tephi.

منبع: رامین نژاد؛ رامین، (1387)، مزار پیامبران، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی، چاپ اول.