نویسنده: حسین نجاتی




 
خشم و عصبانیت ساده به وسیله کودک در ماههای اولیه زندگی اش ابزاری برای نشان دادن مخالفت با والدین و اطرافیان است. گریه، جیغ، به زمین کوبیدن خود، جلوگیری از تنفس، کوبیدن سر به زمین، عدم توجه به محیط دلیل اثبات این ناراحتی است. در ماههای اولیه زندگی کودک، سرچشمه اصلی عصبانیت کودک ترس از دست دادن مادر است. گاهی بی خوابی دلیل عصبانیت و خشم کودک است. لجاجت و عصبانیت کودک احتمال دارد واکنشی کوتاه مدت اما بسیار شدید او در قبال کوچکترین سرخوردگی باشد و یا ممکن است وقوع آن به خاطر عدم موفقیت کودک در انجام کاری، به دلیل ممانعت دیگران باشد. در این صورت کودک تحریک شده و از خود خشم و عصبانیت بروز می دهد و گاه کلمات نامفهوم و رکیکی را برزبان می آورد و یا ممکن است با نشان دادن عکس العمل هایی مانند؛ جلوگیری از تنفس، کوبیدن سر به زمین و... مخالفت و خشم خود را بروز دهد. گاهی هم ممکن است عصبانیت و لجاجت کودک موجب تشنج در وی شود و کودک به اغماء و بیهوشی فرو رود.
در عصبانیت های معمولی، عکس العمل های ذکر شده بالا، فقط چند دقیقه طول می کشد و با خستگی کودک از بین می رود و کودک از حرکت خود پشیمان می شود و پس از چند دقیقه گریه کردن آرام می گیرد. اما در عصبانیت شدید و لجاجت، کودک این گونه عمل نمی کند و با استدلال و منطق نمی توان کودک را به حالت عادی بازگرداند، زیرا در این لحظات ارتباط و تماس کودک با محیط تقریباً قطع می شود و کودک قادر نیست به استدلال مطرح شده پاسخ بدهد.
برای درک و فهم لجاجت و بدخلقی کودکان و برطرف کردن آن باید منازعه بین انتظارات پدر و مادر و غرائز کودک را عمیقاً شناخت و برای رفع آن گامی مؤثر برداشت.
منبع:نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.