نویسنده: حسین نجاتی




 

علائم و نشانه ها:

-وجود ترس های مختلف در کودک،
-زودرنجی،
-نداشتن ثبات عاطفی،
-به چشم خوردن تیک های مختلفی در کودک،
-مکیدن و یا گاز گرفتن انگشتان،
-گریه کردن بر اثر کوچکترین ناراحتی،
-نداشتن آرام و قرار و به سر بردن دائمی در جنب و جوش،
-خندیدن بی جهت،
-میل به صدمه زدن و آزار دادن،
-حرف زدن بدون اینکه سئوال شود از او،
-سرگرم کردن خود و بالا و پایین پریدن،
-بی هدف و بدون دلیل بودن بیشتر کارهای آنها،
-مشغول کردن خود در هنگام بیکاری(مثلاً گاز گرفتن لوازم شخصی مثل پاک کن یا ایجاد زخم روی بدن)،
-شلوغ و خرابکاربودن،
-معمولاً دچار نوعی حواس پرتی،
-لجباز و بی ثبات،
-منفی بافی،
-گاهی داشتن رفتار غیرقابل تحمل،
-از کوره در رفتن به اندک بهانه ای (زودرنجی بسیار زیاد).

عوامل پدید آورنده:

-عدم توجه و محبت کافی به کودک،
-وجود تضاد و کشمکش بین اعضای خانواده مخصوصاً فرزندان،
- برخوردار نبودن از حمایت کافی والدین،
-داشتن انتظاراتی بیش از ظرفیت از کودک،
-اعمال تنبیه و خشونت شدید برای هر رفتار کودک،
-عصبی بودن کودک،
-عدم برخورداری از تربیتی صحیح،
-احساس ناامنی،
-عدم موفقیت در انجام فعالیت ها و کارها،
-آزادی بیش از اندازه به کودک،
-مواجه بودن با مشکلات جسمانی،
-احساس ناتوان بودن در انجام کارهای محوله،
-امکان وجود غده مغزی و یا بیمار بودن کودک،
-رنج بردن از امری درونی وعدم توان بازگویی آن،
-احساس تشویش و اضطراب،
-عدم ارضاء جاه طلبی کودک با شرایط فعلی او،
-گاهی انتقام گیری از والدین،
-عدم قبول وضعیت موجود به خاطر جاه طلبی کودک،
-یادگیری غلط،
-وجود تضاد تربیتی و انضباطی در کودک.

چگونگی عملکرد:

-شناسایی علل و ریشه های این حالت کودک،
-ایجاد اعتماد به نفس درکودک،
-تقویت و ستایش رفتارهای مناسب وی،
-طرح سئوالاتی که کودک جواب آن را می داند (از این طریق اعتماد به نفس و خوداتکائی در کودک تقویت می شود)،
-چشم پوشی از خطاهای کودک تا جای ممکن،
-آموزش آرامش و سکون به کودک و دور کردن اضطراب و ناامنی از او،
-عصبانی نشدن در هنگام برخورد با کودک،
-سعی در آشفته نکردن کودک و فراهم کردن زمینه ای برای امنیت خاطر و اعتماد به نفس او،
-خیره نشدن به کارها و رفتار کودک،
-به یاری طلبیدن مشاوران آگاه در صورت لزوم،
-میدان دادن به کودک برای مطرح کردن خود،
-انداختن انرژی کودکان در جهت مثبت،
-تحت فشار قرار ندادن کودک،
-سالم نگه داشتن محیط کودک و از بین بردن زمینه های بی قراری،
-واگذار کردن کاری قبل از واکنش کودک،
-پذیرش کودک و مورد محبت قرار دادن او،
-تهیه برنامه یا کاری برای کودک،
-واگذار کردن کاری قبل از واکنش کودک،
-پذیرش کودک و مورد محبت قراردادن او،
-تهیه برنامه یا کاری برای کودک،
-واگذار کردن مسئولیتی به کودک،
-پذیرش کودک آنگونه که هست،
-تقویت و تایید نقاط مثبت کودک،
-سعی در ایجاد تفاهمی دو جانبه با کودک،
-تذکر به کودک در مواقع لزوم در مورد کار اشتباهش،
-عدم استفاده از تنبیه، اخطار، امر و نهی و زور(تا جای ممکن)،
-از بین بردن عوامل اضطراب زا در کودک،
-واگذار کردن مسئولیت هایی در حد توان کودک،
-ایجاد روابط عاطفی عمیق با کودک،
-آشنا کردن کودک با کارهای صحیح و مورد قبول،
-شناخت استعدادهای بالقوه کودک و شکوفا کردن این استعدادها.
منبع: نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.