نویسنده: دکتر محمدولی سهامی، روان‌پزشک کودک




 
یکی از ویژگی‌های کودکان 6 تا 18 ماهه این است که بیش از حد به اعضای خانواده – به ویژه مادر- وابسته هستند. یعنی اگر مادر بخواهد اتاق را ترک کند یا حتی به سمت در برود، با اعتراض یا نارضایتی شیرخوار مواجه خواهد شد.
او تا زمانی که در معرض دیدش هستید، هیچ مشکلی ندارد اما به محض اینکه نتواند شما را ببیند، گریه می کند. میزان وابستگی کودکان 6 تا 18 ماهه و مدت زمان این دوره وابستگی در بچه‌های مختلف، متفاوت است اما به طور معمول در 9 ماهگی به اوج خود می‌رسد، پس از آن به تدریج کاهش می‌یابد و دوباره در 18 ماهگی بروز می‌کند. این ویژگی مخصوص را «اضطراب جدایی» می‌گوییم. دلیل بروز اضطراب جدایی این است که کودک توانایی یادآوری و مقایسه را پیدا کرده است. بنابراین به طور کامل درک می‌کند که چه زمانی، در حال دورشدن از وی هستید. او این دوری را دوست ندارد. گاهی والدین این دوره را بحرانی سخت می‌دانند زیرا حتی امکان انجام امور خصوصی مانند دستشویی رفتن را از مادر سلب می‌کند. البته می‌توانید با شناخت این دوره از 6 تا 18 ماهگی فرزندتان لذت ببرید. این دوره از بسیاری لحاظ دورانی پرنشاط و در برخی جنبه‌ها دوره آزمون و خطاست.
کودک می‌خواهد هر چیز را بدون اشتباه کشف و هر کاری را تجربه کند بنابراین باید بتوانید حرکت بعدی او را پیش‌بینی کنید و به عبارتی حتی پشت سرتان هم چشم داشته باشید. توصیه می‌کنم در این دوره وقتی فرزندتان بیمار است، کمتر به انجام امور منزل بپردازید و بیشتر به او رسیدگی کنید. با این کار از تنها گذاشتن کودک در اتاق یا پارک بازی همراه با اسباب‌بازی‌هایش که کار صحیحی نیست، جلوگیری می‌شود. پیشنهاد می‌کنم با دنیای فرزندتان در هر گروه سنی‌ای که هست، بیشتر آشنا شوید. خودتان را جای او قرار دهید و دنیا را از دریچه دید او بنگرید.
گاهی لازم است روی زانوهایتان بنشینید تا اتاق را از پایین و چنان که او می‌بیند، ببینید یا کف اتاق به سینه بخوابید تا همانند او زوایای زیر صندلی و میز، پریزهای برق و... را بررسی کنید. با این کار هم متوجه خطرهای احتمالی می‌شوید و هم احساس کودکتان را وقتی از پایین، شما را یک برج می‌بیند، درک می‌کنید. برای گذراندن این دوره خاص، ابتدا لازم است بپذیرید که این ویژگی همه کودکان در محدوده سنی 6 تا 18 ماه است و بالاخره تمام خواهد شد. قبل از هر چیز مطمئن شوید شیرخوار بیمار تحت فشارهای روحی و عاطفی نیست زیرا در این موارد هم بیش از پیش به شما وابسته می‌شود. وقتی مجبورید به سرعت و برای مدت کوتاهی از اتاق بیرون بروید، در مدتی که در اتاق حضور ندارید با او صحبت کنید تا مطمئن شود که در نزدیکی او هستید. حتی هنگامی که شما را نگاه نمی‌کند، تا حد امکان او را ترک نکنید.
برخی مادران در پی فرصتی هستند تا حواس فرزندشان معطوف به بازی شود و از اتاق بیرون بروند. بدون تردید آنها با این کار خود قصد دارند مانع بی‌تابی فرزندشان شوند غافل از اینکه در نهایت باعث افزایش اضطراب وی خواهند شد. اگر قصد دارید کودک را به یکی از نزدیکان یا پرستار بچه بسپارید، ابتدا فرصت دهید با شخص موردنظر آشنا شود و به او عادت کند. با این کار کمک می‌کنید تا اضطراب جدایی را بهتر پشت سر بگذارد. لازم است همسرتان را در جریان ویژگی‌های این دوره خاص بگذارید تا گمان نکند در حاشیه قرار گرفته است. او می‌تواند به شما کمک کند تا از این دوران زندگی خود لذت ببرید.
منبع : هفته نامه سلامت