آثار ابن سینا در ایران

از آثار شیخ که توسط انجمن آثار ملی انجام یافت و جزء سلسله انتشارات انجمن می باشد به قرار زیر است:
1) «رساله تجلیل از ابن سینا در پنجمین دوره ی اجلاسیه یونسکو در فلورانس»(1) (ایتالیا) شماره ی 9 انتشارات انجمن؛ 2) رساله «جودیه» منسوب به ابن سینا، به کوشش و تصحیح مؤلف این کتاب (شماره ی 10)؛ 3) رساله «نبض ابن سینا» به تصحیح مرحوم سید محمد مشکوه (شماره ی 11). این رساله در سال 1317 تحت عنوان رگ شناسی در موقع گشایش دبیرستان پهلوی سابق بروجرد نیز به چاپ رسیده بود؛ 4) رساله «منطق دانشنامه ی» علائی به تصحیح مرحوم سید محمد مشکوه و مرحوم دکتر محمد معین (شماره ی 12)؛ 5) «طبیعیات دانشنامه ی علائی «به تصحیح مرحوم سید محمد مشکوه (شماره ی 13)؛ 6) «ریاضیات دانشنامه ی علائی» به تصحیح مرحوم مجتبی مینوی (شماره ی 14)؛ 7) «الهیات دانشنامه ی علائی» به تصحیح مرحوم دکتر محمد معین (شماره ی 15)؛ 8) «رساله ی نفس» به تصحیح شادروان دکتر موسی عمید (شماره ی 16)؛ 9) «رساله ای در حقیقت و کیفیت سلسله موجودات» به تصحیح مرحوم دکتر موسی عمید (شماره ی 17؛ 10)، 11)، 12)؛ 13)و 14) رسالات «ترجمه ی رساله سرگذشت» و «معراج نامه» و رساله «تشریح الاعضاء» و رساله «قراضه طبیعیات» منسوب به ابن سینا و «ظفرنامه» منسوب به ابن سینا به تصحیح آقای دکتر غلامحسین صدیقی (شماره های 18، 19، 20، 21، 22) 15) و16) رسالات «کنوزالمعزمین» و «معیار العقول» و «جرثقیل» (این دو رساله آخری در یک مجلد می باشد) به تصحیح مرحوم جلال الدین همائی (شماره های 23 و24)؛ 17) رساله «حی بن یقظان ابن سینا» متن عربی با ترجمه شرح فارسی آن از یکی از معاصران ابن سینا بانضام ترجمه فرانسوی به تصحیح مرحوم هانری کربن(2) (شماره ی 2)؛ 18) «جشن نامه ی ابن سینا» مجلد اول تألیف آقای دکتر ذبیح الله صفا (شماره ی 26)؛ 19) ترجمه «مجلد اول جشن نامه» به زبان فرانسوی توسط مرحوم سعید نفیسی (شماره ی 27)؛ 20) ترجمه ی «اشارات و تنبیهات» به تصحیح آقای دکتر احسان یارشاطر (شماره ی 28)؛ 21) «پنج رساله ی فارسی و عربی» از ابن سینا به تصحیح آقای دکتر احسان یار شاطر (شماره ی 29)؛ 22) «جشن نامه ابن سینا مجلد دوم» (حاوی نطق های فارسی اعضاء کنگره ابن سینا) (شماره ی 31)؛ 23) «جشن نامه ابن سینا مجلد سوم» (کتاب المهرجان لابن سینا حاوی نطق های عربی اعضاء کنگره ابن سینا) (شماره ی 32)؛ 24) «جشن نامه ابن سینا مجلد چهارم» (شامل خطابه های اعضاء کنگره ابن سینا به زبان های آلمانی و انگلیسی و فرانسوی) (شماره ی 33).
غیر از انتشارات بالا از طرف عده ای از دانشمندان از سال 1315 به بعد به مناسبت نزدیکی هزارمین سال ولادت شیخ رسالات و کتب چندی چاپ و نشر گردیده بود بدین شرح:
1) «منطق و الهیات دانشنامه ی علائی» به تصحیح و مقدمه آقای احمد خراسانی (تهران 1315)؛ 2) ترجمه ی فارسی کتاب «الاشارات و التنبیهات» به تصحیح و مقدمه مرحوم سید حسن مشکان طبسی (تهران 1316)؛ 3) «روانشناسی شیخ الرئیس» (ترجمه ی فارسی رساله ی نفس) به تصحیح و مقدمه آقای محمود شهابی (تهران 1315)؛ 4) «روانشناسی یا علم النفس شفا» ترجمه ی آقای اکبر دانا سرشت (صیرفی) (تهران 1317)؛ 5) ترجمه ی «السماع الطبیعی کتاب شفا» توسط مرحوم محمد علی فروغی ذکاءالملک (تهران 1319)؛ 6) رساله «عشق» به تصحیح و مقدمه مرحوم سید محمد مشکوه (تهران 1320)؛ 7) ترجمه رسالات «سرالقدر» و «فیض الهی» و «عشق» و «اسرارالصلوه» و «تفسیر سوره ی مبارکه توحید و معوذتین» و «کیفیت استجابت دعا و زیارت» و «رساله تحفه» و «رساله ترغیب بر دعا» توسط مرحوم ضیاءالدین دری؛ 8) «قصیده عینیه» با شرح و تفسیر و ترجمه منظوم توسط مرحوم محمد علی حکیم الهی (تهران 1331)؛ 9) فهرست «آثار شیخ الرئیس و نسخ آن ها» توسط آقای دکتر یحیی مهدوی (تهران 1333 انتشارات دانشگاه، شماره ی 206)؛ 10) «نفسانیات ابن سینا» به کوشش آقای دکتر علی اکبر سیاسی (شماره ی 203، انتشارات دانشگاه تهران)؛ 11) «عیون الحکمه» به کوشش مرحوم مجتبی مینوی؛ 12) «سرگذشت ابن سینا» متن عربی به قلم ابوعبید الواحد جوزجانی و ترجمه مرحوم سعید نفیسی.
از طرف کمیسیون ملی یونسکو در ایران نیز در سال 1328 شمسی رساله ای به زبان فرانسوی تحت عنوان:
«Commemoration du Millenaire d'Avicenne en Iran»
و به سال 1329 شمسی رساله دیگری به زبان انگلیسی تحت عنوان:
«Avicenna, his Life and Work» که حاوی ترجمه ی مختصری از احوال ابن سینا و آثار مهم او انتشار یافت.
ایضاً از طرف جمعیت هلال احمر ایران در مجله ی ماهانه آن جمعیت از خرداد ماه 1337 شمسی به بعد مقالاتی به شرح زیر انتشار یافت:
«نظری به عقاید پزشکی ابن سینا «به قلم مرحوم دکتر عباس نفیسی؛ «پزشک و فیلسوف بزرگ ایرانی ابوعلی سینا، به قلم آقای دکتر ذبیح الله صفا»؛ «هزاره ی یک مرد بزرگ(3)» به قلم مرحوم علی اصغر حکمت به انگلیسی.

پی نوشت ها :

1. Elorance.
Henri Corbin2.
3. The Millennium of a Great Man.

منبع :نجم آبادی، محمود؛ تاریخ طب در ایران پس از اسلام (از ظهور اسلام تا دوران مغول)، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ سوم 1375.