قولنج در نوزادان

• قولنج کولیک چیست؟

قولنج دردی در ناحیه روده کوچک (یا روده بزرگ) است که نوزادان معمولاً طی سه ماه اول بدو تولد آن را تجربه می کنند. چون به طور یقین کسی نمی تواند بگوید که نوزاد دل درد دارد بنابراین این درد اغلب قولنج تشخیص داده می شود.

• آیا واقعاً قولنج وجود دارد؟

تعداد کمی از مردم باور ندارند که قولنج وجود دارد اما من هم مانند بسیاری از پزشکان و مادران دیگر آن قدر نوزادانی را دیده ام که این گونه گریه می کنند. بنابراین متقاعد شده ام که به خاطر درد قولنج است و قولنج وجود دارد.

• علت قولنج چیست؟

به طور قطع و یقین هیچ کس نمی داند، اما چندین نظریه در این باره وجود دارد. اما یک نظریه موثق این است که روده های نوزاد هنوز رشد و تکامل پیدا نکرده اند و بنابراین نسبت به حرکت شیر و هوای داخل روده بسیار حساس هستند. این درد موجب می شود که نوزاد گریه کند.

• علائم قولنج چیست؟

شایع ترین علایم تشخیص داده شده آن عبارتند از:
* گریه مداومی که می تواند از 15 دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و آرام کردن نوزاد بسیار دشوار باشد.
* نوزاد در حالی که گریه می کند پاهای خود را به طرف بالا می کشد.
* معمولاً به طور منظم بعدازظهرها شدیداً گریه می کند (به اصطلاح قولنج بعدازظهر است).
* این نوع گریه از دو هفته بدو تولد آغاز می شود.
• آیا قولنج کردن نوزاد می تواند تقصیر من باشد؟
تقریباً به طور قطع خیر. بعضی از افراد نگرانی های مربوط به پدر و مادر را مقصر می دانند و برخی تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که نوزادان خانواده های طبقه متوسط جامعه بیشتر قولنج می کنند.
به نظر می رسد که قولنج در پسران بیشتر از دختران شایع باشد. تحقیقات پزشکی حاکی از آن است که هیچ ارتباط قانع کننده ای میان قولنج و با شیشه شیر خوردن، وزن هنگام تولد، اضافه کردن وزن (یا کم داشتن وزن) یا دیگر اختلالات مربوط به زایمان وجود ندارد.
• چه موقع قولنج برطرف خواهد شد؟
معمولاً قولنج 10 تا 12 هفته پس از اولین باری که شروع شده، برطرف خواهد شد. تعداد کمی از پزشکان قولنج را سه ماهه در نظر می گیرند زیرا اغلب تا سه ماهگی کاملاً برطرف می شود. با این وجود می تواند تا حدود 9 ماهگی یا حتی یک سالگی هم طول بکشد. بنابراین بهتر است برای درمان نوزادان به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
• اگر نوزاد را حالت خاصی بغل کنید، قولنج را تسکین خواهد داد؟
بله. نگه داشتن نوزادی که قولنج کرده طوری که صورت او رو به پایین باشد، او را آرام خواهد کرد. طبق توصیه های مربوط به پیشگیری از خواب مرگی نوزاد، نباید نوزاد را روی شکم بخوابانید، اما می توانید او را روی دست خود طوری نگه دارید که صورت او رو به پایین باشد. و در این هنگام پشت او را ماساژ دهید. می توانید کمی او را راه ببرید اما مراقب باشید پای خود را کجا می گذارید.
• چگونه می توانید قولنج را تسکین دهید؟
آروغ زدن نوزاد به طور مناسب و صحیح می تواند از ماندن هوا در روده او جلوگیری کند و احتمال بروز قولنج را کاهش دهد. البته بعید به نظر می رسد که انجام این کار از همه علائم دیگر مربوط به قولنج پیشگیری کند. اگر با شیشه به نوزادتان شیر می دهید، حواستان به حالت قرار گرفتن شیشه در دهان نوزاد باشد تا شیشه خالی را مک نزند که هوا وارد دهان او شود. بعضی از پستانک های سرشیشه که خریداری می کنید برچسب ضد قولنج روی آن دارد که یک برجستگی داخلی دارند که به عنوان وسیله بندآور عمل می کند. مطمئن شوید که سوراخ پستانک سر شیشه خیلی کوچک نباشد. وجود سوراخ کوچک برای پستانک سر شیشه موجب می شود تا نوزاد به سختی مک بزند و شیر خوردن او مدت بیشتری طول بکشد. بنابراین موجب می شود تا مقدار هوایی که نوزاد در حین شیر خوردن می بلعد، افزایش یابد.
• آیا دارویی هم وجود دارد که بتواند درد قولنج نوزاد را تسکین دهد؟
چند نوع دارو برای تسکین درد قولنج وجود دارد. به طور مثال برای بعضی از نوزادان مبتلا به قولنج، از دایمتیکون توصیه می شود. البته امتحان کردن یکی از داروها ممکن است مفید باشد اما هیچ تضمینی وجود ندارد که درد قولنج نوزادتان را درمان خواهد کرد. با این وجود هرگز دارویی که مخصوص کودکان یا بزرگسالان است بدون تجویز پزشک، مراقب بهداشت یا داروساز به نوزاد ندهید.
• نوزادی که همیشه گریه می کند، ممکن است به خاطر چیزهایی باشد که مادر خورده است؟
ممکن است. اما نوزادانی که آمادگی قولنج کردن دارند، علائم آن را در اکثر روزها نشان می دهند و رژیم غذایی شما هم مسلماً هر روز با روز قبل متفاوت خواهد بود. با این وجود خوردن مرکبات و آب میوه ممکن است آن را بدتر کند یا حتی ممکن است موجب شروع قولنج در نوزادانی شود که از شیر مادر تغذیه می کنند. شیر گاو هم می تواند موجب قولنج شود. بنابراین در مورد مصرف شیر و فرآورده های لنبی با پزشک متخصص مشورت کنید.
منبع: کوپر،کارل ، (1951)، وفایی، ملیحه، نوزاد شما؛ مجموعة پرسش ها و پاسخ ( از تولد تا یک سالگی )،قم : سعدی، 1389.