پژوهشگر: محسن پروان




 
سوارکاری ورزشی به یادگار مانده از روزگاران قدیم، ورزشی که زمانی از واجبات روزمره زندگی بشر بوده تا به حدی که یادگیری آن در اسلام سفارش شده تا امروزه که اکثر مردم آن را ورزش اقشار مرفه جامعه می دانند و سوارکاران را افرادی متمول و حتی خالی از قدرت ورزش کاری می دانند، از این رو بر آن شدیم تا با معرفی ورزش زیبا، سالم، جذاب و بسیار سخت و نفس گیر سواری کاری لایه های کمتر آشنای آن را بازشناسانیم. در این نوشته سوارکاری را از سه منظر ۱ سوارکار و رابطه آن با اسب ۲ هزینه های سوارکاری و ۳ باشگاه های سوارکاری تهران بررسی می کنیم.

و چرا می گویند اسب حیوان نجیبی است؟ کبوتر زیباست؟
سهراب سپهری
شما هم حتما تا به حال حداقل یک بار این جمله را یا به کار برده اید یا شنیده اید و می توان گفت باور عموم مردم بر این است که اسب حیوان نجیبی است.
وقتی برای اولین بار سوار بر اسب شوید، استرسی شیرین و دلهره ای خوش آیند شما را فرا می گیرد؛ حالا قامت اسب به قامت شما افزوده شده و شکوه ایستادن استوارش به شما منتقل می شود، دستی در یال های اسب می برید گردنش را نوازش می کنید و خود را برای سواری آماده می کنید و اسب حس شما را می فهمد، پیش از آنکه متوجه شوید حستان را درک می کند و تلاش می کند شکوهش را به شما منتقل کند. به همین دلیل است که می گویند اسب حیوان نجیبی است. اسب در طول سواری شما تنها به احساسات شما واکنش می دهد و شاید پیش از آنکه شما چه سوارکاری هستید یا چگونه سواری می کنید، مهم حسی است که به اسب منتقل می کنید، حیوان دلهره تان را درک می کند، شادیتان را می فهمد، ترستان را احساس می کند و براساس آن حرکت می کند، شاید اصلی ترین تفاوت سوارکاری با دیگر رشته های ورزشی آن باشد که شما به جای مقابله با حریف و یا ایجاد گروه با هم تیمی هایتان باید احساسات موجودی را درک کنید که در ظاهر زبان شما را نمی فهمد، ولی حستان را درک می کند؛ به همین دلیل است که شما کافی است تنها یکبار سوار بر اسب شوید تا عاشق این ورزش پرهیجان و با نشاط شوید، تا نتوانید دیگر از خیر سواری و سوارکاری بگذرید اما برای این کار موارد زیر را باید بدانید.
شاید شما وقتی سوارکاری را تماشا کنید بر این باور باشید که سوار آسوده نشسته است و اسب است که تلاش می کند هرچند در سوارکاری. ۷۰ درصد سواری و زحمت را اسب برعهده دارد و ۳۰ درصد سوارکار موثر است اما باید بدانید ورزش سوارکاری از جمله ورزش های سخت و نفس گیر است و لازم است سوارکار دارای بدنی ورزیده باشد. اگر شما یک ساعت سوارکاری کنید، میزان انرژی مصرفی شما معادل حداقل ۳ ساعت دویدن است و خستگی شما بیش از آن. سوارکار باید دارای پاهایی قوی برای کنترل اسب و عضلات کمری و شکمی ورزیده برای تحمل ضربات ناشی از حرکت باشد و برخورد زین با سوار را بتواند تحمل کند عموما زین اسب ها از جنس چوب ساخته شده و نشستن بر آن کار مشکلی است، مسلما زین اسب با صندلی نرم و راحت اتومبیلتان متفاوت است و شما باید بتوانید بدنتان را بر زینی سخت با حرکات اسب هماهنگ کنید و الا در اولین حرکت آن به پایین پرت خواهید شد که می تواند خطرآفرین و حادثه ساز باشد. اسب با اتومبیل متفاوت است که هرکس پدال گاز را بفشارد حرکت می کند، اسب ها موجودات باهوشی هستند که به افراد غیرسوارکار، سواری نمی دهند و دائم در تلاش اند تا بتوانند از شرایط فرد ناشی خلاص شوند.
برای آموختن سوارکاری در حدی که بتوانید اسب را کنترل کنید به او فرمان حرکت و توقف دهید یورتمه (راه رفتن منظم) و چهار نعل (دویدن) را به خوبی انجام دهید. لازم است ۴ تا ۶ قدم ۸ تا ۱۰ جلسه ای یعنی در حدود ۴۰ تا ۶۰ ساعت سواری کنید تا اولین گام را در سوارکاری بردارید، اصولا اگر بدنی آماده داشته باشید و ورزشکار بوده باشید، ۴ یا ۵ جلسه اول فقط دچار کمردرد و درد پا پس از سوارکاری می شوید، اما اگر بخواهید ورزش را با سوارکاری آغاز کنید، شاید تا ۱۰، ۱۵ جلسه اول درد عضلات و کوفتگی ناشی از سوارکاری شما را رها نکند، در کنار سوارکاری بهتر است ورزش های هوازی نظیر شنا نیز انجام شود تا تربیت شما برای سوارکار شدن ساده تر باشد، اما تا پاهای قوی نداشته باشید، شما سوارکار خوبی نخواهید شد.
یکی از خصوصیات بارز سوارکاری دامنه وسیع سنی آن است سوارکاری را می توان از سن ۶ یا ۷ سالگی شروع کرد، هرچند از سنین پایین تر (بالای ۴ سال) هم سوارکاری را می توان آموزش داد اما برای سنین ۴ تا شش سال باید تحت نظارت پزشک صورت پذیرد که عارضه پرانتزی شدن پا اتفاق نیفتد و از طرف دیگر در حال حاضر قهرمانان جهانی سوارکاری داریم که سن آنها در حدود ۵۰ سال است، چرا که از هرچه بگذرید، سوارکاری ترکیبی است از تمرکز، تجربه و توان برقراری رابطه درست با حیوان که خود نیز محصول تجربه سال های زیاد است، به همین دلیل برخی ورزشکاران حرفه ای پس از بازنشستگی و خداحافظی از ورزش اصلی خود که اصولا در سن ۳۰ تا ۳۵ سال است به سراغ سوارکاری می آیند.
مثلی در بین مربیان سوارکاری است که می گوید کسی که از اسب زمین نخورد سوارکار نمی شود پس در هنگام ورود به این ورزش آماده حادثه هم باشید، هرچند همه ورزش ها به نوبه خود حادثه آفرین هستند و رد شدن از خیابان هم خالی از خطر نیست، اما به هر طریق داشتن بدنی آماده و ورزیده است که می تواند شما را در این ورزش سلامت نگاه دارد.
حالا اگر فرض کنید که شما همه این خصوصیات را داشته باشید حالا با این پرسش مواجه هستید که هزینه های سوارکاری چقدر است؟ آیا من توان پرداخت آن را دارم؟ حالا چقدر باید بدهم اسب بخرم؟ حالا اسب خریدم کجا نگه اش دارم؟ چه بخورد چه بکنم؟ و هزار سوال دیگر از این دست.

هزینه های ورزش سوارکاری هم شاید شبیه به سن ورزشکاران از دامنه بسیار وسیعی برخوردار است. شما می توانید بدون داشتن اسب، تجهیزات گران قیمت و صرف هزینه ای گزاف به این ورزش روی بیاورید. سوارکاری به جز اسب، زین، افسار و یراق آلات مربوط به اسب که در ادامه به آن خواهیم پرداخت، نیازمند لباس سوارکاری است که از بخش های مختلف تشکیل می شود، اما تنها چیزی که در سوارکاری برای شروع اجباری است کلاه سوارکاری است. کلاه سوارکاری تنها یک کلاه ساده نیست و در حقیقت کلاه ایمنی جهت حفظ سر سوارکار در افتادن های احتمالی از اسب است و دارای چند لایه محافظ می باشد و عملکردی شبیه به کلاه کاسکت موتورسواری دارد که در بازار امروز تهران می توانید آن را از ۱۰۰ هزار تومان تا نزدیک ۳ میلیون تومان تهیه کنید و سوارکاری را شروع کنید، اما سواری بهتر برای شلوار سوارکاری را که انواع تولید داخل آن از ۴۵۰ و ۵۰ هزار تومان تا نمونه های خارجی مارک های معروف تا ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تومان می باشد نیز تهیه کنید، به همراه کفش نیم پوت سواری کاری به همراه گتر (ساق بند) یا پوتین سوارکاری که آن هم از تولید داخل ۱۰۰ هزار تومان تا بالای ۵۰۰ هزار تومان برای کفش و از ۷۵ هزار تومان به بالا باید برای گتر پرداخت کند. هر چند مهربان بودن با اسب از جمله واجبات سوارکاری است، اما شما نیاز به یک شلاق نیز دارید که می توانید آن را با ۱۵ هزار تومان تهیه کنید و اگر دوست ندارید دست هایتان در برخورد و سایش با دست جلو (افسار متصل به دهنه اسب) آسیب ببیند، می توانید دستکش با میانگین قیمت ۵۰ هزار تا چند صدهزار تومان تهیه کنید حالا اگر خیلی علاقه مندید یا پول زیادی دارید یا می خواهید در مسابقات شرکت کنید، کت سوارکاری پیراهن مهینز و... هم خریداری کنید که اینها را هم می توانید با قیمت های بسیار متنوع در فروشگاه های لوازم سوارکاری پیدا کنید.
حالا اگر خواستید سراغ سوارکاری بروید می توانید سراغ یکی از باشگاه های سوارکاری در تهران بروید و ثبت نام کنید. برای شروع شما نیاز ندارید اسب داشته باشید، کلا می توانید تا هر موقع دلتان خواست بدون آنکه اقدام به خرید اسب کنید سواری کنید. برای این کار باشگاه ها اسب به همراه تجهیزات کامل در اختیار شما قرار خواهند داد. کلاس های سوارکاری به چند دسته تقسیم می شود: کلاس عمومی مقدماتی با هشت نفر برای ۸ جلسه یک ساعته ۰۰۰/۸۰۰/۱ ریال، کلاس نیمه خصوصی مقدماتی با ۳ نفر برای ۱۰ جلسه یک ساعته ۰۰۰/۲۰۰/۲ ریال، پیشرفته ۱۰ جلسه ۰۰۰/۰۰۰/۳ ریال و کلاس پرش ۰۰۰/۵۰۰/۳ ریال، کلاس که شامل هزینه آموزش به همراه اسب و تجهیزات است (این هزینه ها مربوط به باشگاه آریاسب است که از جمله حداقل های باشگاه های تهران است و با توجه به باشگاه این هزینه ها می تواند متغیر باشد).
کلاس ها در ۲ رده سنی کودکان و بزرگسالان برای خانم ها و آقایان برگزار نمی شود. حالا می ماند شما، کلاهتان و هفته ای ۲ جلسه تمرین سوارکاری.
اما اگر بخواهید خودتان اسب بخرید، شما باید چند هزینه پرداخت کنید: ۱ خرید اسب ۲ خرید تجهیزات و متعلقات مربوط شامل زین، افسار و... ۳ هزینه نگهداری ۴ هزینه آموزش اسب
۱ هزینه خرید اسب: میانگین سن اسب نزدیک به ۳۰ سال است و اسب از سن ۶ سالگی تا ۲۲ یا ۲۵ سالگی می تواند سواری بدهد. قیمت اسب بسیار متفاوت است، در حال حاضر در ایران علاوه بر اسب های ایرانی، اسب های ترکمن، عرب و آلمانی بسیاری وجود دارد و با توجه به کره گیری های متعدد، نژادهای دورگه زیادی نیز در ایرن وجود دارد و شما باید براساس جثه، قد و وزن خود اسب انتخاب کنید، هر چه سوارکار جثه درشت تری داشته باشد، اسب هم به تناسب باید درشت تر و چابک تر باشد؛ به هر حال بیان قیمت برای اسب کار مشکلی است. شما می توانید از ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان تا چند صد میلیون تومان پول برای اسب بدهید که رکود سه ماه گذشته در خرید و فروش اسب متعلق به اسب از نژادهای آلمانی به قیمت ۴۲۰ میلیون تومان بوده است. هر چند اسب های با قیمت بالاتر هم در ایران زیاد هستند، بهترین سن خرید اسب ۸ تا ۱۰ سال است که اسب جوان و پرانرژی باشد.
۲ خرید تجهیزات و متعلقات مربوط به اسب: برای این منظور از زین و رکاب و افسار تا ساق بند اسب و شکم بند شما همه چیز را می توانید از ۳ میلیون تومان تا هر چه پولتان برسد هزینه کنید. حسن سوارکاری در این است که نه هیچ گاه شما سوار کار کاملی می شوید نه هیچ وقت سقفی برای پرداخت وجود دارد هر چه در سوارکاری پیشرفت کنید، باز هم جا برای تجربه کردن و آموختن وجود دارد و هر چه بیشتر پول خرج کنید، جا برای مخارج بیشتر وجود دارد.
۳ هزینه نگه داری: صد البته مسلم است که شما نمی توانید اسبتان را به آپارتمانتان ببرید یا به او بگویید گوشه حیات برای خودت چرتی بزن، شما باید اسب را در یکی از ۲۵ باشگاه تهران پانسیون کنید که هزینه ای از حدود ۵۰۰ هزار تومان به صورت ماهیانه تا یک میلیون تومان در بردارد که شامل نگهداری، نظارت و غذا می شود.
علاوه بر آن، هزینه تعویض نعل هر ۴۰ روز یکبار در حدود یکصدهزار تومان و معاینه پزشک هر سال دو بار به صورت دوره ای و برای هر بار نزدیک ۱۰۰ هزار تومان است، حالا خدای نکرده اسب شما مریض شود یا بخواهید بیشتر به او برسید که جای خود دارد.
۳ هزینه آموزش اسب: همانگونه که سوارکار نیاز به آموزش دارد، اسب نیز باید تعلیم ببیند. این موضوع بسیار مهم است و آموزش اسب بسیار در آینده اسب و سوارش موثر است. اسب آموزش دیده خوب می تواند سوارکار آماتور را سوارکار کند و به او سواری آموزش دهد هزینه آموزش هم با توجه به سن و نوع اسب از ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان متغیر است. حالا اگر مادیان داشته باشید و بخواهید از آن کره کشی کنید، هزینه باروری که از ۲ میلیون تومان شروع می شود به علاوه هزینه نگهداری و زایمان را به آن اضافه کنید. اگر دوست دارید خیلی تخیلاتی برخورد کنید، می توانید چند برابر آنچه گفته، از پول هایتان را خرج اسب کنید، ولی اگر در مسابقات شرکت کردید و برنده شدید، بخش عمده ای از این هزینه ها و در مواردی بیش از هزینه صرف شده به شما برگردانده می شود.

خوبی تهران بزرگ این است که شما هرچه بخواهید در آن به وفور یافت می شود، در تهران ۳۰ باشگاه سوارکاری فعال وجود دارد که شما در هر جای تهران که ساکن باشید می توانید با کمتر از ۳۰ دقیقه رانندگی به آن برسید. این باشگاه ها به قرار زیرند:

http://www.aftabir.comمنبع : آفتاب