ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 
این امکان وجود دارد که بتوان از فیل ماهی‌ها برای تعیین میزان آلودگی آب استفاده کرد. این ماهی‌ها در اصل برای یافتن مسیرشان در آب‌های تاریک، از خود پیام‌های الکتریکی گسیل می‌کنند. این پیام‌ها در برابر آلودگی آب بسیار حساس هستند. جان لوئیس از دانشگاه لندن قصد داشت از این خصوصیت فیل ماهی‌ها برای بررسی و کنترل میزان آلودگی آب استفاده کند. سیستمی که لوئیس برای آب رودخانه‌ی تمیز ابداع کرد چندین سال قبل در نمایشگاه تکنولوژی محیط زیست بیرمنگام به نمایش گذاشته شد.

از عکس العمل ماهی‌ها در برابر آلودگی آب می‌توان به عنوان یک عامل هشدار دهنده استفاده کرد. برای این کار، ماهی باید در قسمت ورودی تصفیه خانه‌ی آب قرار داده شود تا ورود هرگونه آلودگی را اطلاع دهد. در گذشته بیش‌تر از ماهی قزل آلا برای این کار استفاده می‌شد، ولی این ماهی معمولاً در ماه‌های زمستان حساسیت خود را از دست می‌دهد. لوئیس تصمیم گرفت برای این کار از فیل ماهی گرمسیری استفاده کند که به دلیل آن که در آب‌های تاریک زندگی می‌کند دارای بینایی ضعیفی است. برای جبران این ضعف، این ماهی از یک سیستم مسیر یابی استفاده می‌کند. در این سیستم، پیام‌های الکتریکی از عضوی در نزدیکی دم ماهی گسیل می‌شوند. این پیام‌ها در بازگشت به وسیله‌ی گیرنده‌هایی نزدیک به سرِ ماهی دریافت می‌شوند. هر ماهی پیام‌های خاص خود را دارد که در برابر آلودگی آب بسیار حساسند. لوئیس در آزمایش‌هایی که با جیوه، مس، آرسنیک، و فنول انجام داد تغییرات وسیعی را در سرعت انتشار این پیام‌ها مشاهده کرد. این ماهی در برابر تغییرات میزان اکسیژن آب بسیار مقاوم‌تر از ماهی قزل آلاست. ماهی قزل آلا اغلب هشدارهای اشتباه می‌دهد که معمولاً مربوط به کم شدن اکسیژن آب هستند.
نحوه‌ی استفاده از این ماهی در آشکار کردن آلودگی آب به این ترتیب است که آن را در مخزن‌هایی از آب در بیست و هفت درجه‌ی سانتیگراد نگهداری می‌کنند تا تغییرات دما در آن مؤثر واقع نشود. آب رودخانه از طریق این مخزن‌ها عبور می‌کند و یک جفت الکترود، ضربه‌های الکتریکی تولید شده در دم ماهی را آشکار می‌کند. این پیام‌ها تقویت می‌شوند و در کامپیوتری که به سیستم هشدار دهنده متصل است تحلیل و بررسی می‌شوند.