شرکت اسلامیه و توسعه اقتصادی ایران
اندیشه بهبود وضع اقتصاد و استقلال در زمینه‌های گوناگون همچون احداث صنایع ملی و کارخانجات و گرفتن امتیاز از دولت برای توسعة عمران کشور، شرکت اسلامیه را به میدانهای جدید فعالیت ترغیب می‌نمود در این مورد به نقل از یکی از
اندیشه بهبود وضع اقتصاد و استقلال در زمینه‌های گوناگون همچون احداث صنایع ملی و کارخانجات و گرفتن امتیاز از دولت برای توسعة عمران کشور، شرکت اسلامیه را به میدانهای جدید فعالیت ترغیب می‌نمود در این مورد به نقل از یکی از مطبوعات آن زمان می‌خوانیم که:
... به موجبی که اطلاع حاصل نموده‌ایم، شرکت اسلامیه اصفهان درصدد حصول امتیاز ساختن راه‌آهن محوطة اصفهان از اولیای امور جمهور شده‌اند، که راه‌آهن ساخته واژگون حرکت کند. و یقین است که دولت علیّه در ادعای این امتیاز هیچگونه تأمّل نخواهد فرمود. بعضی از دانشمندان سه سال است که این خیال را داشتند. این ایّام انشاءالله به توسط شرکت اسلامیه از قوّه به فعل رسیده، ملت و دولت را فایده کلی حاصل خواهد شد. شرکت اسلامیه اصفهان روز به روز در ترقی است. اهالی اصفهان گویا از خواب بیدار شده باشند، و علت بیداری تمام اهل ایران شوند. کمپانی دیگر نیز موسوم به محمودیّه دایر شده. امید است عمّا قریب صدها کمپانی در اصفهان دایر شود، و رفع احتیاجات ملیّه از خارجه شود. از جانب انجمن معارف طهران در صدد افتتاح مدارس در اصفهان نیز می‌باشند. انشاءالله عمّاقریب مدارس ملیّه نیز افتتاح خواهد شد. کم کم رفع تمام نقایص ملت خواهد گردید. اینها را از اثر کلمات علمای اعلام باید دانست. انشاءالله زیاده بر این اثر خواهد بخشید. 1
... در نمره چهل و هفت درج کرده بودید که شرکت اسلامیه خوب است چند کارخانه ریسمان‌تابی و چلواربافی بیاورد. الحال چند روزی است جناب حاجی امین‌الضرب رییس کل شرکت اسلامیه طهران تجویز و تصویب جناب حاج محمدحسین کازرونی رییس کل شرکت، مسیو «بوتن» فرانسوی را که از فحول مهندسین اروپ و صاحب امتیاز و نشان مخصوص از دولتین ایران و جمهوری فرانسه است، به جهت تعیین محل کارخانه و تحقیق آب رودخانه و مقدار قوت آن به اصفهان فرستاده‌اند. مهندسین مشارالیه سیزدهم جمادی‌الثانی وارد این شهر گردیده و فعلاً در تدارک دو کارخانه بزرگ ریسمان‌تابی و چلواربافی هستند... 2
... ده روز بود به اتفاِق مسیو بوتن مهندس فرانسوی در بیرون شهر اطراف رودخانه به جهت تعیین محل کارخانه ریسمان‌تابی و چلواربافی گردش می‌کردیم... 3
ضمناً عملکرد مالی شرکت نیز در سالهای اولیه نشان داد که ارزش سهام افزون شده و مقدار معتنابهی سود نصیب سهامداران نموده است.
... معلوم و محقق شده است، که در این مدت قلیله این شرکت سود معتنابه و منفعت قابلی به شرکاء بخشیده است. بنابراین هر کس از تبعة ایران که در آن مملکت میل به دخول در این شرکت مقدسه داشته باشد، البته پس از آگاهی از این مراتب به هر میزان و هر چند سهم طالب شرکت باشد، ممکن خواهد بود به توسط جناب اجل عالی بلیط اسهام برای ایشان از اداره شرکت محترمه ] به خارج [ فرستاده خواهد شد. 4
... در سلخ ذی الحجة 1317 محاسبات گذشته آن را صاف نمودیم و از قرار صدی بیست و هفت، منافع سالیانه به شرکاء محترم پرداخته شد.... 5
... به موجبی که اطلاع حاصل نموده‌ایم، شرکت اسلامیه اصفهان درصدد حصول امتیاز ساختن راه‌آهن محوطة اصفهان از اولیای امور جمهور شده‌اند، که راه‌آهن ساخته واژگون حرکت کند. و یقین است که دولت علیّه در ادعای این امتیاز هیچگونه تأمّل نخواهد فرمود. بعضی از دانشمندان سه سال است که این خیال را داشتند. این ایّام انشاءالله به توسط شرکت اسلامیه از قوّه به فعل رسیده، ملت و دولت را فایده کلی حاصل خواهد شد. شرکت اسلامیه اصفهان روز به روز در ترقی است. اهالی اصفهان گویا از خواب بیدار شده باشند، و علت بیداری تمام اهل ایران شوند. کمپانی دیگر نیز موسوم به محمودیّه دایر شده. امید است عمّا قریب صدها کمپانی در اصفهان دایر شود، و رفع احتیاجات ملیّه از خارجه شود. از جانب انجمن معارف طهران در صدد افتتاح مدارس در اصفهان نیز می‌باشند. انشاءالله عمّاقریب مدارس ملیّه نیز افتتاح خواهد شد. کم کم رفع تمام نقایص ملت خواهد گردید. اینها را از اثر کلمات علمای اعلام باید دانست. انشاءالله زیاده بر این اثر خواهد بخشید. 1
... در نمره چهل و هفت درج کرده بودید که شرکت اسلامیه خوب است چند کارخانه ریسمان‌تابی و چلواربافی بیاورد. الحال چند روزی است جناب حاجی امین‌الضرب رییس کل شرکت اسلامیه طهران تجویز و تصویب جناب حاج محمدحسین کازرونی رییس کل شرکت، مسیو «بوتن» فرانسوی را که از فحول مهندسین اروپ و صاحب امتیاز و نشان مخصوص از دولتین ایران و جمهوری فرانسه است، به جهت تعیین محل کارخانه و تحقیق آب رودخانه و مقدار قوت آن به اصفهان فرستاده‌اند. مهندسین مشارالیه سیزدهم جمادی‌الثانی وارد این شهر گردیده و فعلاً در تدارک دو کارخانه بزرگ ریسمان‌تابی و چلواربافی هستند... 2
... ده روز بود به اتفاِق مسیو بوتن مهندس فرانسوی در بیرون شهر اطراف رودخانه به جهت تعیین محل کارخانه ریسمان‌تابی و چلواربافی گردش می‌کردیم... 3
ضمناً عملکرد مالی شرکت نیز در سالهای اولیه نشان داد که ارزش سهام افزون شده و مقدار معتنابهی سود نصیب سهامداران نموده است.
... معلوم و محقق شده است، که در این مدت قلیله این شرکت سود معتنابه و منفعت قابلی به شرکاء بخشیده است. بنابراین هر کس از تبعة ایران که در آن مملکت میل به دخول در این شرکت مقدسه داشته باشد، البته پس از آگاهی از این مراتب به هر میزان و هر چند سهم طالب شرکت باشد، ممکن خواهد بود به توسط جناب اجل عالی بلیط اسهام برای ایشان از اداره شرکت محترمه ] به خارج [ فرستاده خواهد شد. 4
... در سلخ ذی الحجة 1317 محاسبات گذشته آن را صاف نمودیم و از قرار صدی بیست و هفت، منافع سالیانه به شرکاء محترم پرداخته شد.... 5
پی نوشت ها :
1. روزنامه حبل المتین، سال 1317، 25 محرم.
2. روزنامه ثریا، شماره 7، ص 17 .
3. روزنامه ثریا، شماره 10، ص 13 .
4. روزنامه ثریا، شماره 15، ص 13، مکتوب شرکت به جناب ارفع الدوله.
5. روزنامه ثریا، شماره 37، ص 11 و 12 .
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}