لنزهای رویایی برای عکاسی نجومی

عکاسان و اساتید حرفه ای، لنز را مهم ترین عنصر خلق تصویر بر صفحه ی فیلم یا دوربین عکاسی می دانند. در زمینه ی عکاسی نجومی نه تنها این نکته صادق است،‌ بلکه انتخاب لنزی مناسب برای عکاسی از آسمان شب حساسیت بسیاری دارد
برای دستیابی به تصویری مطلوب از ستاره ها و اجرام غیرستاره ای باید از توانایی های بهترین لنزهای ساخته شده استفاده کرد. عموماً چه در زمینه ی عکاسی روزمره و چه در زمینه ی عکاسی آسمان شب، پیشنهاد عکاسان حرفه ای استفاده از لنزهایی با فاصله ی کانونی ثابت است. در این خصوص توصیه می شود که عکاس نجومی برای دستیابی به گستره ای از بزرگ نمایی ها خود را به چند لنز ثابت مجهز کند.

لنز ثابت، لنز متغیر

لنزهایی با فاصله ی کانونی ثابت (لنزهای فیکس یا ثابت) مزایای بسیاری نسبت به لنزهای با توانایی تغییر فاصله ی کانونی( لنزهای زوم یا متغیر) دارند. طراحی و ساختن لنز ثابت نسبت به لنز زوم به مراتب پیچیدگی کمتری دارد. بنابراین طراح اپتیکی می تواند به نحو مؤثری عیوب متعددی را که بر اثر عبور نور از عدسی ها و سطوح متفاوت درون لنز رخ می دهد در لنزی ثابت کنترل کند. از طرفی ساختن لنزهای زوم با گشودگی دیافراگم زیاد( لنزهای Fast یا سریع) به مراتب دشوارتر از ساختن لنزهای سریع ثابت است. در مجموع طراحان و سازندگان لنز، عموماً لنزهای ثابت را با استانداردهای بالا از لحاظ کیفیت اپتیکی و پارامترهای عملکردی مطابق با ذائقه ی حرفه ای ها می سازند و از این رو در اغلب موارد این وسایل گران قیمت اند و فقط مخاطبان حرفه ای خاص امکان خریدن آن را خواهند داشت.
از طرفی با توجه به سوژه های اصلی در زمینه ی عکاسی نجومی از جمله ستاره هایی که مانند نگین های درخشان و رنگارنگ در زمینه ی سیاه آسمان خودنمایی می کنند یا اجرام کم نور ژرفای آسمان، استفاده از لنزهای سریع و با کیفیت امری گریزناپذیر است و در نتیجه در بسیاری از کتاب ها و مراجع عکاسی نجومی، تجویز نهایی به عکاسان آسمان شب برای خلق تصاویر بدیع از آسمان، استفاده از مجموعه ای از لنزهای ثابت است که گستره ی واید تا تله را پوشش بدهند.

قیمت های نجومی

چالش مهم در این راه برای عکاسان به ویژه آماتورها،‌ قیمت زیاد مجموعه ای از لنزهای ثابت است. قیمت لنزهای باکیفیت برندهای معروف و شناخته شده ای مانند کارل- زایس، نیکون و کانن عموماً از مرتبه ی اعداد نجومی است! به عنوان مثال یک لنز واید با فاصله ی کانونی 35 میلی متر و نسبت کانونی 1/4 لنزی رویارویی برای عکاسی نجومی محسوب می شود ولی خریدن این لنز برای عکاس هزینه ای بین دو تا سه میلیون تومان دربر خواهد داشت.

لنزهایی ایده آل برای عکاسان نجومی

یکی از بزرگ ترین شرکت های سازنده ی وسایل اپتیکی در کره ی جنوبی، شرکت سامیانگ اپتیک است که با توجه به گستردگی و تنوع محصولات خود جایگاه شناخته شده ای در زمینه ی اپتیک در بازار جهان پیدا کرده است. محصولات شرکت سامیانگ اپتیک شامل لنزهایی با کیفیت بالا، اپتیک صنعتی، تلسکوپ، سیستم های عدسی تلسکوپ ها و انواع فیلتر است. امروزه شرکت سامیانگ اپتیک با شناخت عمیق نیاز کاربران و رویکردی نوین، تناسبی ویژه بین کیفیت و قیمت محصولات خود برقرار کرده است. رویکرد نوین این شرکت در زمینه ی ساختن لنزهای عکاسی، تفکری است که سال ها بهترین سازندگان لنز در دنیا، یعنی شرکت های کارل زایس و لایکا تا امروز به آن پرداخته اند: تولید لنزهای باکیفیت با فاصله ی کانونی ثابت و بدون مکانیزم فوکوس خودکار؛ یعنی لنزهایی کاملاً حرفه ای پسندانه!

فوکوس خودکار، فوکوس دستی

در بسیاری از زمینه های عکاسی مانند ماکروگرافی، عکاسی از مناظر و طبیعت، عکاسی صنعتی و تبلیغاتی، پرتره و کلاً سوژه های استودیویی و به ویژه در زمینه ی عکاسی نجومی نه فقط فوکوس خودکار توانایی مهمی محسوب نمی شود بلکه بسیاری از اساتید عکاسی برای تولید کادری خلاقانه با تفکر و تعمق بیشتر در حالت دستی( Manual) به خلق تصاویر بدیع می پردازند.
در زمینه ی عکاسی نجومی هم مکانیزم فوکوس خودکار به جز در تعداد محدودی از سوژه ها مانند ماه یا خورشید بلااستفاده است. استفاده از لنزی با فوکوس دستی می تواند مزایای مهمی نسبت به لنزهای با توانایی فوکوس خودکار داشته باشد. یکی از این مزایا اطمینان بیشتر لنزهای فوکوس دستی نسبت به لنزهای خودکار است. در تاریکی شب به محض اتصال لنز فوکوس دستی به بدنه، مجموعه ی لنز- دوربین آماده ی عکاسی است ولی در لنز خودکار باید تنظیمات لنز و دوربین را دوباره به حالت دستی قرار داد. از طرفی حلقه ی فوکوس لنزهای خودکار معمولاً با چرخش اندکی از کم ترین فاصله ی فوکوس به بیشترین فاصله یا همان بی نهایت جا به جا می شود ولی حلقه ی لنزهای فوکوس دستی معمولاً برای افزایش دقت در بازه ی زاویه ای گسترده تری اعداد فواصل فوکوس را پخش کرده اند. نتیجه این که با استفاده از لنزهای دستی می توان با راحتی و دقت بیشتری عمل فوکوس را انجام داد.

نمای هم زمان(Live view)

یکی از ارمغان های عصر دیجیتال که به تازگی در تمام دوربین های عکاسی دیجیتال معمول شده، ویژگی Live view است. Live view یکی از آرزوهای دیرینه ی عکاسان حرفه ای خصوصاً نجومی ها است که خواهان دستیابی به دقیق ترین حالت فوکوس روی فیلم یا حسگر بودند. در این حالت عکاس می تواند مستقیماً فوکوس تصویر روی حسگر را بدون هیچ واسطه ای تنظیم کند. امروزه با استفاده از این ویژگی جدید بسیاری از عکاسان حرفه ای حتی لنزهای اتوفوکوس را برای دستیابی به بهترین فوکوس در حالت دستی( Manual) تنظیم می کنند.
با استفاده از ویژگی Live view می توان از کیفیت اپتیکی بالای لنزهای سامیانگ در خلق تصاویر بهره برد و در نتیجه رویکرد نوین سامیانگ اپتیک در ساخت لنزهای با کیفیت بالا و دستی( Manual) در عصر دوربین های دیجیتال کاملاً کاربردی و از دیدگاه بسیاری از عکاسان حرفه ای و تراز اول، مزیت محسوب می شود.

مقایسه

لنزهای سامیانگ اپتیک اکنون با بیش از صد توزیع کننده ی انحصاری در سراسر جهان، افق تازه ای را فرا روی عکاسان قرار داده اند. بسیاری از مراجع معتبر نقد لنز و تجهیزات دوربین از کیفیت این لنزها در کنار قیمت مناسب آن ها شگفت زده شده اند.
زمانی که مقایسه ای را بین لنزهای سامیانگ و لنزهای مشابه از برندهای معروف انجام دادم این شگفتی در من هم پدید آمد. به طور مثال انحنای خطوط و اعوجاج تصویر در لنز معروف 8 میلی متر فیش- آی سامیانگ بسیار معقول است و این ویژگی نسبت به لنز مشابه ساخت شرکت سیگما برای خلق تصاویر با میدان دید بسیار باز یا واقعیت مجازی ایده آل است. یکی از شگفتی ها زمانی بود که برتری جزئی در پارامترهای اپتیکی لنز 85 میلی متری f/ 1/4 سامیانگ نسبت به هیولای 85 میلی متر f/ 1/2 ساخت کانن در تنظیمات کاملاً مشابه از 1/4 به بالا مشاهده شد و این در حالی است که قیمت لنز کانن بیش از شش برابر لنز سامیانگ است!
با مراجعه به منابع معتبر اینترنتی در زمینه ی تست لنز و دوربین مانند Photozone.de یا dxomark.com می توان کاملاً به صورت علمی پارامترهای کمی و کیفی لنزهای مشابه را بررسی کرد. برای نمونه با استفاده از نتایج مراجع مذکور، می توان جدولی مقایسه ای برای لنز رویایی عکاسان آسمان شب یعنی لنز 35 میلی متر f/ 1/4 فول فریم ارائه داد که در این صفحه می بینید.
همان طور که در جدول دیده می شود، کیفیت اپتیکی و مکانیکی لنز سامیانگ شانه به شانه ی رقبای مشهور خود می ساید و در موارد قابل توجهی نیز از آن ها برتر است در حالی که قیمت آن حتی برای آماتورهای جدی کاملاً معقول و پذیرفتنی است. مقدار پولی که در خرید این لنز نسبت به لنز مشابه از برندهای دیگر برای عکاس صرفه جویی می شود،‌ به آسانی می تواند هزینه ی خرید یک بدنه ی حرفه ای را تأمین کند!
منبع: نشریه نجوم،‌ شماره 214.