مادر نمونه مسلمان

پیامبر اکرم(ص) فرمود: بهشت زیر پای مادران است.(1)
از کنار هم قرار گرفتن مسئلة توحید و موضوع احترام به والدین، میزان اهمیت بی شمار آن در اسلام روشن می شود. مادر، فردی است که هر کسی وام دار محبت های مجنون وار اوست. مادر،‌ واژه ای است که هر متکبر و قلدری را به خضوع وا می دارد. دراین مقاله نمونه هایی از ویژگی های ممدوح مادران را که در روایات آمده بررسی می کنیم.

بارداری - زایمان - شیردهی

پیامبر اکرم(ص) فرمود: هنگامی که زنی باردار می شود - از هنگام بارداری تا وقتی که زایمان نماید- و تا پایان دوران شیردهی به فرزند - مانند مجاهدی است که در راه خدا جهاد می نماید.
و چنانچه - در این مدت - از دنیا برود.ثواب و اجر شهید به او داده خواهد شد.(2)
پیامبراکرم(ص) فرمود: هنگامی که زنی باردار می شود خدای متعال در نامه عمل او ثواب شخصی را که روزها را روزه و شبها را به شب زنده داری مشغول است می نویسد و هنگامی که درد زایمان می گیرد.هیچ شخصی - غیر از خدای متعال- مقدار و اندازه اجر و ثواب او را نمی داند.
و هنگامی که فرزند خود را شیر می دهد برای هر مکیدنی حسنه ای - در نامه عمل او - ثبت می شود.و گناهی از او پاک می گردد.(3)
پیامبراکرم(ص) فرمود: زنی که باردار می شود اجر و ثواب او مانند شخصی است که با جان و مال خود در راه خدا جهاد می نماید و پس از آنکه وضع حمل نمود.به او گفته می شود: گناهان تو آمرزیده شد.
زندگی جدیدی را آغاز کن و برای هر باری که فرزندش را شیر می دهد ثواب آزاد کردن فرزندی از فرزندان در بند حضرت اسماعیل(ع) را خواهد داشت.(4)
پیامبراکرم(ص) فرمود: هنگامی که زنی باردار می شود.ملائکه - در آسمان- و ماهیان - در دریا- برای او استغفار می نمایند و خدای متعال - هر روز- برای او هزار حسنه می نویسد و هزار گناه او را محو می کند.
و آنگاه که درد زایمان می گیرد.خدای متعال ثواب مجاهدین و شهداء و صالحین را در نامه عمل او می نویسد و از گناهان شسته می شود - مانند روزی که از مادرش متولد شده است و خدای متعال ثواب هفتاد حج را در نامه عمل او می نویسد و هرگاه فرزندش را شیر دهد.خدای متعال برای هر قطره - از شیر- حسنه ای در نامه عمل او نوشته و گناهی از او را می بخشد و حور العین - در بهشت- برای چنین زنی استغفار می نمایند.(5)
پیامبراکرم(ص) فرمود: زنی که از شوهرش باردار می گردد - تا هنگام زایمان- زیر سایه خدای متعال قرار دارد و وقتی که درد زایمان می گیرد.برای هر دردی که می کشد ثواب آزاد کردن بنده مؤمنی را خواهد داشت و پس از بدنیا آمدن فرزند، وقتی به او شیر می دهد خدای متعال - برای هر بار مکیدن- نور درخشانی در روز قیامت به او عنایت می فرماید و درخشش این نور.همگان را به تعجب وا خواهد داشت و خدای متعال این زن را جزء زنانی که روزها را روزه و شبها را شب زنده داری مشغول بودند.بشمار خواهد آورد و ثواب روزه و اجر شب زنده داری یک عمر را در نامه عمل او خواهد نوشت و آن هنگام که به فرزندش شیر می دهد.خدای متعال به او می فرماید: - ای زن- گناهان گذشته تو آمرزیده شد پس زندگی را از نو شروع کن و خدای عز و جل تو را مورد رحمت خود قرار داده است.(6)
پیامبر اکرم(ص) فرمود: هنگامی که زنی باردار شود به منزله شخصی خواهد بود که روزها را روزه و شب ها را به شب زنده داری مشغول بوده.و با جان و مالش در راه خدا جهاد نموده است.
و وقتی که فرزندش را به دنیا می آورد برای او اجر و ثوابی است که غیر از خدا هیچ شخص دیگری - اندازه و مقدار- آن را نمی داند و آن هنگام که فرزندش را شیر می دهد.برای هر مکیدنی ثواب آزاد کردن بنده ای از فرزندان اسماعیل(ع) خواهد داشت و پس از پایان شیردهی به فرزند.ملکی بر شانه او زده و به او می گوید:
زندگی خود را از نو آغاز نما خدای متعال تو را آمرزیده است.(7)
پیامبراکرم(ص) در مورد ارزش و مقام زنان فرمود:
آنها باردار می شوند و فرزند خود را به دنیا می آورند.و به آنها شیر می دهند و با آنها مهربانی می کنند اگر کوتاهی آنها در اداء حق شوهرانشان نبود.هیچ یک از نمازگزاران آنها وارد جهنم نمی شد.(8)

مادری که اولین فرزندش دختر می باشد

پیامبراکرم(ص) فرمود: از نشانه های خوش یمنی زن آن است که اولین فرزندش دختر باشد.(9)

اهمیت شیر مادر

حضرت امیرالمؤمنین(ع) فرمود: هیچ شیری برای فرزند با برکت تر از شیر مادرش نیست.(10)
پیامبراکرم(ص) فرمود: برای فرزند نوزاد هیچ شیری بهتر از شیر مادر نیست.(11)

مادر بارداری که از دنیا می رود

پیامبراکرم(ص) فرمود: هنگامی که زنی باردار می شود - از هنگام بارداری تا وقتی که زایمان نماید و تا پایان دوران شیردادن به فرزند - مانند مجاهدی است که در راه خدا جهاد می نماید و چنانچه - در این مدت- از دنیا برود.ثواب و اجر شهید به او داده خواهد شد.(12)

مادری که در وقت زایمان از دنیا می رود

پیامبر اکرم(ص) فرمود: زنی که - در هنگام زایمان- از دنیا برود در روز قیامت حساب و کتابی نخواهد داشت.(13)
امام صادق(ع) فرمود: زنی که در وقت زایمان از دنیا برود - در وقت برانگیخته شدن از قبر- حساب و کتابی برای او نخواهد بود.(14)
پیامبراکرم(ص) فرمود: زنی که در وقت زایمان از دنیا برود.فرزند او با بند ناف خود او را به سوی بهشت خواهد کشید.(15)
روزی پیامبراکرم(ص) از مردم سؤال کرد: کدامیک از افراد امتم شهید محسوب می شوند؟
مردم گفتند: شهید آن شخصی است که در راه خدا - در میدان جهاد- کشته شود در حالی که از عرصه کارزار فرار نکرده باشد. پیامبراکرم(ص) به این مضمون فرمود: پس - بنابراین- شهدای امت من بسیار اندک هستند.
شخصی را شما وصف نموید.شهید می باشد اما از افراد امت من اشخاص دیگری هستند که آنها نیز در زمره شهیدان می باشند.از جمله آنها زنی است که در وقت زایمان از دنیا می رود.(16)

مادری که به فرزند خود خدمت می نماید و به او مهربانی می کند

پیامبراکرم(ص) فرمودند: زنی که سر فرزندان خود را روغن مالی می کند و موهای سر فرزندان خود را شانه می کند.و لباسهای فرزندان خود را می شوید.و به نظافت فرزندان خود رسیدگی نموده و آنها را تمیز می نماید خدای متعال در نامه اعمال چنین زنی - به عدد هر تار موئی- حسنه ای می نویسد و به عدد هر تار موئی.گناهی ازاو را محو می فرماید.(17)
(پیامبراکرم(ص) در توصیف عده از زنان فرمودند) : آنها مادرانی هستند که نسبت به فرزندانشان مهربان می باشند. اگر کوتاهی آنها در حق شوهرانشان نبود.به تمام آنها گفته می شد: بی حساب وارد بهشت شوید.(18)
روزی زنی به نزد پیامبر اکرم(ص) آمد در حالی که دو فرزندش را به همراه خود داشت.
او یکی از آن دو فرزند را در آغوش داشت و دست دیگری را گرفته و با خود راه می برد.
در این حال پیامبراکرم(ص) قرص نانی را به آن مادر دادند.
این مادر پس از گرفتن نان.آن را بین فرزندان خود تقسیم نمود.
در این هنگام پیامبراکرم(ص) در مورد ارزش و منزلت مادران فرمود: مادران نسبت به فرزندان خود مهربانی می نمایند.
اگر زیادی غفلت و بازیگوشی آنها نبود.تمام نمازگزاران آنها وارد بهشت می شدند.(19)

پی نوشت ها :

1- قال رسول الله(ص) : ‌الجنة تحت أقدام الامهات (مستدرک الوسائل ج 15 ص 180) .
عن سعد بن عمر الجلاب قال: قال لی أبو عبدالله(ع) : إن الله تعالی خلق الجنة طاهرة مطهرة.فلایدخلها إلا من طابت ولادته. و قال أبوعبدالله(ع) : طوبی لمن کانت دمه عفیفة (علل الشرائع ج 2 الباب 363 حدیث 1) .
2- قال رسول الله(ص) : للمرأة - ما بین حملها إلی وضعها (ثم) *إلی فطامها - من الأجر.
کالمرابط فی سبیل الله.فإن هلکت فیما بین ذلک.کان لها مثل منزلة الشهید (من لایحضره الفقیه ج 3 ص 366 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 501) .
قال رسول الله(ص) : إن للمرأة - فی حملها إلی وضعها إلی فصالها - من الأجر- کالمرابط فی سبیل الله.فإن هلکت فیما بین ذلک.فلها أجر شهید (مکارم الأخلاق ج1 ص 507) .
*ما بین القوسین لم یذکر فی الفقیه.
3- (قال رسول الله(ص) فی شأن المرأة) : إذا هی حملت کتب الله لها أجر الصائم القائم.
فإذا أخذها الطلق.لم یدر ما لها - من الأجر- إلا الله (الواحد القهار) *.
فإذا وضعت.کتب الله لها بکل مصة - یعنی من الرضاع- حسنة.
و محا عنها سیئة (دعائم الإسلام ج 2 ص 191 و عوالی اللئالی ج 3 ص 292- 293) .
4- قال رسول الله(ٌ) : إن للمرأة - إذا حملت- کان لها من الأجر.کـ من جاهد بنفسه.
و ماله فی سبیل الله عز و جل.
فإذا وضعت.قیل لها: قد غفر لک ذنبک.فإستأنفی العمل.
فإذا أرضعت.فلها - بکل رضعة- تحریر رقبة من ولد إسماعیل(ع) (الأمالی للشیخ الطوسی - علیه الرحمة_ ص 618 المجلس 29) .
*ما بین القوسین لم یذکر فی دعائم الإسلام.
5- قال رسول الله(ص) : ‌إذا حملت المرأة.تستغفر لها الملائکة - فی السماء- .
و الحیتان - فی البحر- .
و کتب الله لها - فی کل یوم- ألف حسنة.
و محا - عنها- ألف سیئة.
فإذا أخذها الطلق.کتب الله لها ثواب المجاهدین.و ثواب الشهداء و الصالحین.
و غسلت من ذنوبها - کـ یوم ولدتها امها.
و کتب الله لها ثواب سبعین حجة.
فإن أرضعت ولدها.کتب الله لها - بکل قطرة من لبنها- حسنة.
و کفر - عنها- سیئة.
و استغفر لها الحور العین - فی جنات النعیم- (عوالم علوم سیدة النساء(ع) و مستدرکاتها ج 1 ص 524) .
6- قال رسول الله(ص) : ‌ما من إمرأة تحمل - من زوجها- ولداً.إلا کانت فی ظل الله عز و جل.حتی یصیبها الطلق.
یکون لها بکل طلقة رقبة مؤمنة.
فإذا وضعت حملها.و أخذت فی رضاعه - فما یمص الولد مصة- من لبن امه- إلا کان بین یدیها نوراً ساطعاً - یوم القیامة- یعجب من رآها- من الأولین و الآخرین- .
و کتبت صائمة قائمة - و إن کانت مفطرة- .و کتب لها صیام الدهر - کله- و قیامه.
فإذا فطمت ولدها .قال الحق - جل ذکره- : یا أیتها المرأة - قد غفرت - لک- ما تقدم من الذنوب.
فاستأنفی العمل- .
رحمک الله (مستدرک الوسائل ج 14 ص 245) .
7- قال رسول الله(ص) : إذا حملت المرأة کانت بمنزلة الصائم القائم المجاهد بنفسه و ماله - فی سبیل الله- .
فإذا وضعت.کان لها - من الأجر- ما لا تدری ما هو - لـ عظمه- .
فإذا أرضعت.کان لها - بکل مصة- کـ عدل عتق محرر من ولد إسماعیل.
فإذا فرغت - من رضاعه- ضرب ملک کریم- علی جنبها- .و قال: استأنفی العمل.
فقد غفر لک (الأمالی للشیخ الصدوق - علیه الرحمة- ص 496- 497 المجلس 64) .
8- قال رسول الله(ص) : حاملات.والدات.مرضعات.رحیمات.
لولا ما یأتین - إلی بعولتهن- ما دخلت مصلیة - منهن - النار (الکافی ج 5 ص 514) .
9- قال رسول الله(ص) : من یمن المرأة أن یکون بکرها جاریة (الجعفریات ص 168 و دعائم الإسلام ج 2 ص 196 و النوادر للسید فضل الله الراوندی - علیه الرحمة- ص 151) .
یعنی: أول ولدها ابنة (النوادر ص 151) .
10- قال أمیرالمؤمنین(ع) : ما من لبن یرضع به الصبی أعظم برکة علیه من لبن امه (الکافی ج 6 ص 40 و من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 305 و تهذیب الأحکام ج 8 ص 181 الباب) .
11- قال رسول الله(ص) : لیس للصبی لبن خیر من لبن امه (عیون الأخبار ج2 ص 31 الحدیث 69) .
12- قال رسول الله(ص) : للمرأة - ما بین حملها إلی وضعها (ثم) _ إلی فطامها - من الأجر.کالمرابط فی سبیل الله.
فإن هلکت فیما بین ذلک.
کان لها مثل منزلة الشهید (من لا یحضره الفقیه ج 3 ص 366 و مکارم الأخلاق ج 1 ص 501) .
_ما بین القوسین لم یذکر فی الفقیه.
قال رسول الله(ص) : إن للمرأة - فی حملها إلی وضعها إلی فصالها- من الأجر کالمرابط فی سبیل الله.
فإن هلکت فیما بین ذلک.فها أجر شهید (مکارم الأخلاق ج 1 ص 507) .
13- قال رسول الله(ص) : النفساء إذا مات - من نفاسها- قامت *یوم القیامة بغیر حساب.
لأنها تموت بغمها (دعائم الإسلام ج 2 ص 191 و عوالی اللئالی ج 3 ص 293) .
*فی عوالی اللئالی: جائت.
14- قال الإمام الصادق(ع) : النفساء تبعث من قبرها بغیر حساب.لأنها ماتت فی غم نفاسها (الأمالی للشیخ الطوسی - علیه الرحمة- ص 673 المجلس 36) .
15- قال رسول الله(ص) : النفساء یجرها ولدها - یوم القیامة- بـ سرره _إلی الجنة (مسکّن الفؤاد ص 33) .
_فی نسخة: ‌بـ سررها.
16- قال رسول الله(ص) : من الشهید من امتی؟
قالوا: إلیس هو الذی یقتل فی سبیل الله مقبلاً غیر مدبر؟
فقال رسول الله(ص) : إن شهداء ذمتی - إذا- لـ قلیل.
الشهید الذی ذکرتم.
و الطعین.و المبطون.و صاحب الهدم.و الغریق.
و المرأة تموت جُمعاً.
قالوا: و کیف تموت جمیعاً - یا رسول الله- ؟!
قال (ص) : یعترض ولدها فی بطنها...(دعائم الإسلام ج 1 ص 226) .
17- قال رسول الله(ص) : ما من إمرأة دهنت رؤوس أولادها.
و سرحت شعورهم.و غسلت ثیابهم.و قتلت قملهم.
إلا کتب الله لها - بکل شعرة- حسنة.
و محا عنها - بکل شعرة- سیئة (عوالم علوم سیدة النساء(ع) و مستدرکاتها ج 1 ص 523) .
18- عن ولید قال: ‌جائت إمرأة سائلة إلی رسول الله(ص) .
فقال رسول الله(ص) : والدات.والهات.رحیمات بأولادهن.
- لولا ما یأتین إلی أزواجهن- لقیل لهن:
ادخلن الجنة - بغیر حساب- (الکافی ج 5 ص 554) .
19- قال أبو عبدالله(ع) : جائت امرأة - من أهل البادیة- إلی النبی(ص) و معها صبیان.
حاملة واحداً و آخر یمشی.
فأعطاها النبی(ص) قرصاً.
ففلقته بینهما.
فقال رسول الله(ص) : الحاملات.الرحیمات.
لولا کثرة لعبهن _لدخلت مصلیاتهن الجنة (علل الشرایع ج 2 ص 379 الباب 385 حدیث 47 و بحار الأنوار ج 100 ص 227) .
_هکذا فی المصدرین.
و الظاهر - کما فی سائر الأحادیث- : لولا معصیتهن.

منبع: ناجی جزایری، سید هاشم، پدران و مادران رحمت شده و پدران و مادران نفرین شده، قم: ناجی جزایری، (1388).