نویسنده: کارل گوستاو یونگ
مترجم: فؤاد روحانی




 

این کتاب از معروف ترین آثار کارل گوستاو یونگ (1)، روان شناس و پزشک و فیلسوف سوئیسی است، شامل سه سخنرانی است که در سال 1937 در دانشگاه ییل (2) آمریکا ایراد گردید. و بعداً با اصلاحات و اضافات و تعلیقاتی با عنوان روان شناسی و دین به چاپ رسید، اما در لحن ساده و بیان گفت و گووار آن تغییری داده نشد و بنابراین می توان این کتاب را از زمره ی آسان فهم ترین آثار یونگ شمرد که در عین حال تا عمق پیچیده ترین عقاید او پیش می رود و چکیده ی نظریات فلسفی او را به ساده ترین شکل عرضه می کند.
یونگ در سال 1875 در شهر کسویل (3) در سوئیس متولد شد و پس از اتمام تحصیلات پزشکی در سال 1900 وارد خدمت بیمارستان امراض روانی دانشگاه زوریخ گردید، و اندک زمانی بعد به سمت استادی آن دانشگاه ارتقا یافت. چهار سال بعد مستقلاً، به کار پزشکی و روان کاوی پرداخت و بقیه ی عمر را به آزمایش و مطالعه و تحقیق و تألیف در زمینه ی روان شناسی، چه از نظر طبی و چه از نظر فلسفی و دینی، گذراند و مخصوصاً درباره ی حالات روانی انسان تعبیرها و نظریات تازه ای آورد که روز به روز بر دامنه ی نفوذ و شمول و شهرت آن افزوده شده است.
علاقه ی یونگ به پژوهش در حالات روانی، مخصوصاً از زمان برخورد او با فروید در سال 1907، شدت یافت. اما پس از چندی، میان عقاید یونگ (مکتب زوریخ) و عقاید فروید (مکتب وین) درباره ی نکات اساسی روان شناسی اختلاف عمده پیدا شد، از جمله در تشخیص محرک و انگیزه ی رفتار انسان (لیبیدو) که فروید آن را به تمایلات جنسی عطف می داد و حال آن که یونگ وسعت بسیار بیشتری برای آن قایل بود و آن را با «نیروی حیاتی» (به اصطلاح برگسون) به طور اعم منطبق می کرد.
یونگ طی تألیفاتش، که متجاوز از سی کتاب و نود مقاله است، بر اساس آزمایش های درمانی و بررسی حالات بیماران و تجزیه و تحلیل خواب های اشخاص، اعم از سالم و مریض، و مطالعه ی افسانه ها و اساطیر و معتقدات و رسوم دینی اقوام مختلف در قاره ی افریقا و امریکا و خاور دور، دامنه ی روان شناسی را گسترشی فوق العاده داد، یعنی از تظاهرات سطحی روحیه ی انسان فراتر رفت و تا مخفی ترین زوایا و اعماق وجود فردی و جمعی بشر را کاوید. به قول دکتر رولان کائن (4): «یونگ از زمره ی بزرگ ترین افرادی است که بشریت به وجود آورده و از برجسته ترین انسان شناسانی است که تاکنون به وجود آمده اند.»
یونگ در ده سال آخر عمر خود بیش از پیش معتقد گردید که علم روان شناسی باید به مسائل دینی توجه خاصی مبذول دارد و در اقوال و عقاید مربوط به مابعدالطبیعه غور کند و رموز و کنایات و مکاشفاتی را که از هزاران سال پیش جزو مناسک و مراسم دینی بوده اند و حتی خواب های انسان امروزی را از لحاظ مضامین دینی آن ها مورد تعبیر و تفسیر قرار دهد. یونگ در کتاب دیگر خود، پاسخ به ایوب، می گوید: «پزشک بر اثر اشکالاتی که در معالجه ی بیماران روانی پیش می آید غالباً، برخلاف میل خود، مجبور است با دقت بیشتری وارد محیط مسائل دینی شود. بی سبب نیست که من خود تازه به هنگام رسیدن به سن کهولت این جرئت را به خود داده ام که درباره ی اصول والایی که بر اخلاق ما حاکمند و نفوذ بی نهایت مهمی در زندگی روزانه ی ما دارند به تحقیق بپردازم.» این کتاب یکی از تألیفات عمده ی او درباره ی همین مسائل است.
یونگ در سال 1961 در کشور خود در کنار دریاچه ی زوریخ درگذشت، در حالی که آوازه ی او در سراسر جهان پراکنده بود، و مؤسسات متعددی در کشورهای اروپا و امریکا، با رهبری مستقیم و غیرمستقیم او، به کاربرد عقاید و ادامه ی تحقیقات وی مشغول بودند و کتاب هایش به اغلب زبان ها ترجمه شده بود و عقاید و نظریاتش را در بسیاری از دانشگاه های جهان تدریس می کردند.

پی‌نوشت‌ها:

1.CarL Gustuv Jung.
2.Yale.
3.Kesswil.
4.R. cahen.

منبع مقاله: یونگ، کارل گوستاو، (1382)، روان شناسی و دین، ترجمه فؤاد روحانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم

/ج