ذهن، بسیار مرتد و نافرمان است و به سرعت باد حرکت می‌کند. بنابراین قدم اول برای مهار کردن آن، مدیتیشن می‌باشد. بر اساس یافته های بالینی مدیتیشن منظم می تواند در درمان حمله اضطراب ، اختلال اضطرابی فراگیر ، زخمهای گوارشی ، التهاب روده بزرگ ، پسوریازیس ، وبرخی اختلالات افسردگی مانند دیس تایمی موثر باشد.
می تواند به عنوان مکمل درمان در فشار خون بالا ، پیشگیری از سکته قلبی ،سخت شدن دیواره عروق ، التهاب مفاصل ، دردهای عضلانی ، سرطان ، بی خوابی ، میگرن ، و سکته مغزی به کار رود.همچنین می تواند درمان مکملی برای آلرژی های خفیف تا متوسط وآسم باشد ، زیرا کاهش استرس در این بیماریها نقش پیشگیری کننده دارد. موجب کاهش علائم و بهبود عملکرد در بیماریهای عصبی مانند پارکینسون ، ام اس MS ، و صرع می شود. مدیتیشن را می توان به عنوان یکى از درمانهاى پیشرفته امروزى بشمار آورد لذا همانطور که می دانید بطور وسیعى تحت عنوان “درمان و یا طب فکرى بدنی” نام گذاری می گردد. مطالعات علمی که از سال ۱۹۶۰ تا به حال صورت گرفته اند، نشان می دهند که مدیتیشن متابولیسم و سوخت و ساز بدن، سیستم غدد درون ریز، سیستم عصبی مرکزی، و سیستم اعصاب خودکار را تحت تاثیر قرار می دهد. تعداد تنفس، ضربان قلب و فشار خون کاهش یافته و امواج مغزی آلفا افزایش می یابد. اینها موجب کاهش اضطراب و درد می شوند. نیاز به مصرف مسکن ها نیز کم می شود. به علاوه اینکه مدیتیشن موجب ارتقای شخصیت و رشد روحانی و معنوی می شود.
بسیارى از پزشکان ، مدیتیشن را به عنوان یک روش مفید درمانى به منظور آرامش بیشتر در استرس و اضطراب هاى روزانه ، پایین آورندن فشار خون و تنفس بهتر مبتلایان به آسم و … توصیه مى کنند . در بعضى موارد مدیتیشن به منظور یک روش درمانى مکمل در کنار بسیاری از درمانها به بیمار توصیه مى گردد. بهر بردن از مدیتیشن براى درمان چیز جدیدى نیست. بهبودى بوسیله این روش از دیر باز در سراسر جهان و در فرهنگهاى قدیم وجود داشته و در ادیان مختلف به آن اشاره شده است. در حقیقت بطور عملى بسیارى از گروههاى مذهبى مدیتیشن را در صورتهاى مختلفى به اجرا در مى آورند و ارزش آن در تمرکز ، آرامش و همچنین کاهش درد و افزایش بهبودى سلامت انسان از سالیان گذشته امرى کاملاً اثبات شده است. انجام تمرینات مدیتیشن برای بیشتر افراد بی خطر است.
ضمیر ناخودآگاه همه ما پر از خاطرات تلخ و شیرین گذشته است. ذهن ما همانند اتاقی خالی است که افکار و اندیشه ها در آن رفت و آمد می کنند، گاهی در آن می مانند و گاه آن را ترک می کنند.کسانی که وابسته به خاطرات گذشته هستند، افکار و اندیشه هایشان این خاطرات را مرور می کندوسپس آنها را ارزیابی کرده و آنچه را که دلبستگی بیشتری به آن دارد، نگاه می دارد و هر از گاهی به آنها فکر می کند.کم کم به آنها خو می گیرد و آنها را ملاک و معیار انتخاب رفتار خویش قرار دهد و اینها در قالب احساسات و اندیشه های آنها، خود را نشان می دهد. مهرورزی، محبت، ستایش، خوبی ها، امید، بخشیدن خود و دیگران، نشانه های سلامت روان و برخورد منطقی و زندگی در اینجا و اکنون است. اما نا امیدی، کینه و نفرت، بدبینی و… که ویروس های روان هستند و از قدرت تخریب بالایی برخوردارند، نشانه ذهن ملامت گر و بدبین است. راستی، در خانه ذهن شما چه می گذرد. مدیتیشن راهی برای بی ذهنی است، حالتی است از آگاهی بی اندازه خالص، در حالت عادی آگاهی مملو از زباله, درست مانند آینه ای که با غبار پوشیده شده باشد. ذهن همواره پر است از هیاهوی افکار در حال گذر, آرزوها, خاطره ها, هیجان ها همگی در حال عبور هستند,واقعاً که یک هیاهوی دائمی در ذهن وجود دارد. حتی در زمانی که شما در خواب هستید مغز در حال فعالیت است,به همین دلیل است که شما خواب می بینید. ذهن هنوز در حال فکر کردن است، هنوز اسیر نگرانی ها و دل مشغولی هاست، در حال آماده شدن برای فرداست. یک آمادگی پنهانی و مخفیانه برای فردا در حال رخ دادن است. ما مدیتیشن می کنیم تا بخشی از وجودمان را که بطور محو و ناشناخته و نادانسته از دست داده ایم بازیابیم می توانیم آنرا راهی برای دست یافتن به استعدادهای بیشتر نزدیکتر شدن به خود و واقعیت یافتن ظرفیت بیشتری برای دوست داشتن ذوق و احساس رسیدن به این شناخت که ما نیز جزیی از تمامیت هستی بوده و هرگز جدا و بیگانه با آن نیستیم بدانیم مدیتیشن به ما کمک می کند که با استفاده از این تکنیک ها چگونه زباله های ذهن را خارج و به دور بریزم و علاوه بر اینها ما را قادر می سازد تا :
توجه و تمرکز را افزایش داده و قدرت تفکر را بهبود می بخشد .
قدرت انسان در کنترل پردازش افکار را افزایش مى دهد .
توانایى کنترل هیجانات افزایش مى یابد .
به تنش زدایى بدن کمک مى کند .
بر اساس تحقیقات، دانشمندان توانسته اند با استفاده از دستگاه الکتروآنسفالوگراف بر روی افرادی که در حالت مدیتیشین قرار می گیرند و این تکنیک را هر روز تمرین و تکرار می کنند، به این نکته رسیده اند که با استفاده از این اندازه گیری های دقیق دستگاه الکتروآنسفالوگراف که فعالیت الکتریکی مغز را نشان میدهد.آزمایشگاههای متعددی درسراسرجهان با این وسیله مطالعات وتجربیات زیادی برای درک بهتر ۴ الگوی اصلی امواج مغزی ( بتا ، آلفا ، تنا ، دلتا ) انجام داده اند.هر فرکانس دارای ویژگی مشخصی میباشد و حالت مشخصی از آگاهی را ایجاد میکند. امواج بتا ( ۱۴ سیکل در ثانیه و بالاتر) نشان دهنده وضعیت بیماری عادی و هنگامی که توجه فرد جهان خارج میباشد امواج آلفا( ۱۳-۸ سیکل در ثانیه)در زمان خیال پردازی مدیتیشن سبک هنگامی که چشمها بسته هستند . امواج تنا( ۷-۴ سیکل در ثانیه ) در هنگام خواب و مدیتیشن عمیق و امواج دلتا ( ۳- ۵ /. سیکل در ثانیه ) در هنگام خواب عمیق و مدیتیشن های بسیارعمیق رخ میدهد. مطالعات انجام شده نشان دهنده آن است که ارتشاعات ناشی از اصوات ریتمبک تاثیر عمیقی روی فعالیت مغزی دارند . شمنها از اصوات ریتمک متناوب تولید شده توسط طبل برای انتقال آگاهی و سفرهای خارج از کالبد به جهان های درون استفاده می کنند. راهبان تبتی با استفاده از مانترهای ریتمبک و یکنواخت برای ورود به وضعیتهای مدیتیشن عمیق استفاده اثرات مشابهی در شنوندگان این مانترها نیز مشاهده شده است . ریتم های ملایم و ضربان دار نیز به طریق متشابهی عمل میکنند . با تکنو لوژی اصوات همانگ کننده ی مغزی میتوانیم آگاهی خود را روی دامنه ی وسیعتری از وضعیت های مغزی تنظیم کنیم : هوشیاری، تمرکز، توجه، ریلکسیشن ، تجسم ، خلاقیت، الهام ، حافظه ، مدیتیشن خواب عمیق ، و جدایی آگاهی . مانند امواج صوتی ، مغز و ارتشاعات مخصوص به خود را داشته و از آنها جهت ارتباط با قسمتهای دیگر بافت عصبی و بخش های مختلف بدن استفاده می کند. همانطور که ذکر شد امواج بتا در حد فاصل(۴۰-۱۳)قرار داشته و با تمرکز بالا و هوشیاری توسعه یافته مرتبط میباشد. برخی از دانشمندان عقیده دارند که فرکانس بتای ۴۰ هرتمز کلید ادارک میباشد .امواج الفا در حدود (۱۲-۷ ) قرار گرفته ریلکسیشن عمیق مرتبط می باشد ولی نه یک مدیتیشن کامل ، در الفا ما شروع به دستیابی به ثروت عظیم خلاقیت می کنیم که درست در زیر سطح هوشیاری آگاه ما قرار گرفته است الفا در حقیقت دروازه ورود وضعیت های عمیق تر آگاهی میباشد. همچنین آلفا محل فرکانسی است که به عنوان فرکانس روز نانس میدان الکترو مغناطیسی زمین شناخته میشود.
تتا در حد فاصل (۴ -۷ ) هرتز قرار داشته و ناحیه ی شگفت آوری که میتوانیم آن را مورد مکاشفه قرار دهیم تتا به عنوان وضعیت سایه ی روشن آگاهی نیز شناخته میشود به طور معمول ما به صورت خیلی گذرا در هنگام بر خواستن از خواب ( دلتای عمیق ) و یا هنگام فرورفتن در آن را تجربه می کنیم . در رویاهای ، تصویر زنده، لحظه ای در مقابل چشم ذهنی در وضعیت تتا رخ میدهند و در این حالت ما مستعد دیافت اطلاعاتی ماورای وضعیت عادی آگاهیمان هستیم . همچنین تتا دروازهای برای یادگیری و حافظه شناخته شده است . مدیتیشن تتا باعث افزایش خلاقیت ، تقویت قدرت یادگیری ، کاهش استرس و بیدار شدن قدرت اشراق و توانائیهای دیگری در زمینه ادراک فراحسی می شود .امواج دلتا در حدود (۴-۰ ) هرتز قرار می گیرند . دلتا با خواب عمیق مرتبط می باشد . علاوه بر این فرکانسهای خاصی در محدوده دلتا باعث ترشح هرمون رشد که در بهبود بیماریها و ترمیم بافتها موثر است می شوند. این امر توضیح دهنده ضرورت یک خواب آسوده و عمیق در فرایند بهبود امراض می باشد .
منبع:رزمی کار