زندگی به وقت حاج آقا عزیزالله

یک شبانه روز با آیت الله خوشوقت چگونه می گذشت؟
سبک زندگی اسلامی مدتی است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته. از طرفی توجه خاص مقام معظم رهبری به این مهم باعث شده تا یکی از موضوعات مهم فکری جامعه باشد اما بی شک رسیدن به تمدن نوین اسلامی از سامان بخشیدن به سبک زندگی آغاز می شود. اگر این مسئله تمام راه نباشد، حتی در نگاه سهل انگارانه هم مهم ترین مسئله سبک زندگی اسلامی است. حال سؤالی که مطرح است اینکه اسلام چه نوع زندگی ای را توصیه می کند و این نوع زندگی نمونه ها و مصادیق بارزی دارد یا نه؟ اگر علما و بزرگان ما در این خصوص کمتر سخن گفته اند، بیشتر به عمل پرداخته اند؛ عمل به ریز برنامه ریزی اسلامی در تمامی لحظات آن. ما هم در راستای تحقق بخشیدن به این مهم تصمیم گرفته ایم زندگی بزرگان دین را با بهره گیری از منابع مستند مانند خانواده و دوستان برایتان نقل کنیم. این بار به روایت زندگی آیت الله عزیزالله خوشوقت، این مرد الهی پرداخته ایم.

1- اذان صبح

تا نماز شبش تمام می شد و لحظاتی را روی سجاده به تفکر سپری می کرد صدای مؤذن هم بلند می شد. حالا وقت آن بود تا آیت الله خوشوقت با نغمه مؤذن اذان بگوید. همین که اذان تمام می شد، اقامه را شروع می کرد. زمانی که پیر و ضعیف نشده بود به مسجد می رفت تا نماز صبح به جماعت خوانده شود اما اواخر عمر، نماز صبح را در خانه می خواند.

2-بعد از نماز صبح

آرام آرام نوافل بعد از نماز صبح را بجا می آورد. مستحب است که مؤمن بین اذان صبح تا طلوع آفتاب نخوابد. بنابراین آیت الله خوشوقت این زمان را با مطالعه سپری می کرد. این وقت از روز تنها بخش کوچکی از مطالعه این استاد اخلاق را دربرمی گرفت.

3- صبحانه

برنامه زندگی این مرد الهی آنچنان هم سخت نبود. به عبارتی طوری زندگی نمی کرد که دیگر اعضای خانواده هم مجبور شوند خودشان را با او هماهنگ کنند. بسته به زمانی که اعضای خانواده حس و حال خوردن صبحانه داشتند برای صبحانه پیش خانواده می آمد. درواقع اگر بعد از طلوع آفتاب هنوز اعضای خانواده برای صبحانه بیدار نشده بودند استراحت کوتاهی می کرد.

4-بعد از صبحانه

حاج آقا معمولاً صبحانه را کنار خانواده میل می کرد. کاری هم نداشت که چه چیزی آماده کرده اند. هر چیزی که از نظر شرع جایز بود خوردن آن برایش مانعی نداشت. بعد از صرف صبحانه بار دیگر آیت الله خوشوقت به اتاق کارش می رفت، مطالعه را از سر می گرفت و اوراق را تنظیم می کرد. اگر لازم بود مطلبی را برای نماز ظهر یادداشت می کرد. این چند ساعت در این سن بالا برایش خیلی مهم بود. گاهی اوقات کارهای شخصی اش را به دلیل تراکم کاری بعد از ظهر، صبح ها انجام می داد.

5-اذان ظهر

مثل همیشه و بدون تأخیر در مسجد امام حسن مجتبی علیه السلام که محل گردهمایی دوستدارانش بود حاضر می شد. همه ی برنامه ی روزانه ی این مرد برای خدمت به مردم و جوانان تنظیم می شد. از همان 33 سالگی که با لباس روحانیت وارد تهران شد، برای اقامه ی نماز جماعت به این مسجد می آمد. اوایل افراد کمتری به مسجد می آمدند اما این اواخر دیگر غلغله ای برپا بود. از دانشجو گرفته تا طلبه، کسبه اهل محل و دکتر و مهندس برای اقامه ی نماز جماعت همراه با آیت الله خوشوقت به مسجد می آمدند.

6-نماز ظهر

امام جماعت رو به قبله می ایستاد و نماز را با طمأنینه آغاز می کرد. سنش بالا رفته و مریضی ها دامنگیرش شده بودند اما ناله ای در کار نبود و تنها شکر خدا را می گفت؛ آن هم نه با زبان که با عمل. به هر حال با این کهولت سن همچنان برای نماز جماعت حاضر بود. شکری بالاتر از این؟ چنان سخت مریض بود که در محراب میله هایی برایش تعبیه کرده بودند تا هنگام بلندشدن و نشستن از آنها کمک بگیرد.

7-بعد از نماز ظهر

نماز که تمام می شد مردم همراه آیت الله خوشوقت همدیگر را دعا می کردند. کمی بعد از اینکه نوافل حاج آقا تمام می شد دورش حلقه می زدند. جوانان یک به یک کنارش می نشستند و جلسه پرسش و پاسخ شکل می گرفت. همه آنهایی که مباحث علمی را دوست داشتند اینجا جمع می شدند. رک و صریح نظر اسلام را می گفت. در این بین نباید کسی ناراحت می شد چرا که حرف حرف خدا بود به قول خودش نباید بگوییم یکی «من» یکی «خدا». «من» در پیش «خدا» جایی ندارد. همه چیز خداست و همه حرف خداست.

8-وقت ناهار

کار مردم هنوز با آیت الله خوشوقت تمام نشده بود. جوانان دورش را می گرفتند و تا خانه با او می رفتند. نه تا دم در بلکه تا اتاق آیت الله. کارهای خصوصی را که نمی شد در مسجد و بین جماعت با استاد در میان گذاشت. بنابراین جای آرام تری لازم بود. حاج آقا این مسائل را می دانست. کاری کرده بود تا کسی خجالت نکشد. در این خانه به روی هر مشتاقی باز بود. به قول پسرش جوانان به خانه که می رسیدند، تازه کار شروع می شد و مباحث آغاز، اما مراعات حال استاد را هم می کردند. کمی بعد خانه را ترک می کردند تا آیت الله خوشوقت ناهارش را در کنار خانواده میل کند. یعنی حدود ساعت 3 بعدازظهر.

9-بعدازظهر

سنش بالا رفته و برنامه کاری اش تا حدودی عوض شده بود. باید استراحتی می کرد اما این مدت استراحت نباید به طول می انجامید. آیت الله خوشوقت بعد از کمی استراحت به مطالعه می پرداخت و کم کم خود را برای ارتباط با مردم آماده می کرد. باید به کار خلق الله هم رسیدگی می کرد تا مشکلات به درستی حل و فصل می شدند. تنها خدا می داند چه تعداد خانواده هایی که رشته محبت شان پاره شده بود و در اتاق کوچک حاج آقا به هم وصل شده بودند.

10-ساعت بیداری

برنامه ی زندگانی بزرگان دینی نه با ساعت های قراردادی خودمان بلکه با زمان سنج خدا تنظیم می شود و خدا هم تمام روزش را با وقت اذان هماهنگ می کند. یک ساعت مانده به اذان صبح، چراغ اتاق آیت الله خوشوقت روشن می شد، آرام و بی صدا وضو می گرفت و برای اقامه نماز شب آماده می شد. با طمأنینه و سکینه مخصوص خودش نماز شب را می خواند.

11-بعداز نماز مغرب و عشا

نماز مغرب و عشا که تمام می شد باز کسانی بودند که سؤال داشتند. او خودش را موظف می دانست تا به سؤالات مردم پاسخ دهد. بسته به اینکه کدام فصل سال باشد، ‌برنامه ریزی مجالس و مراسم رسمی او مانند ختم صلوات و روضه برقرار بود. باز عده ای کنارش قدم می زدند تا به خانه برسد و شام را پیش خانواده صرف کند. کهولت سن مانع مطالعه اش بعد از شام نمی شد. به گواه اعضای خانواده روزی هشت ساعت مطالعه می کرد. گویی در این سن و سال هم باید بار علمی خود را بالا می برد.
منبع مقاله :
نشریه همشهری آیه، شماره 14.