نویسندگان: دکتر محسن ایمانی- فاطمه وجدانی




 

چرا پدرم به خاطر خطاهایم من را تنبیه می کند اما کارهای خوب من را تشویق نمی کند؟

هر فردی نیاز و انتظار دارد که به خاطر کارهای مثبت و مفیدش، مورد تقدیر و تحسین قرار گیرد. تئوری «y» در مدیریت نیز بر این معنا دلالت دارد.
تشویق و پاداش برای تمام انسان ها، انگیزه ای قوی و مؤثر به شمار می رود. همین طور، دوست نداریم اشتباهات و عیوب ما مورد توجه و درشت نمایی دیگران قرار گیرد. به خصوص نوجوانان به تشویق و پاداش والدین و دیگر بزرگ ترها نیاز دارند.
اما در عمل، متأسفانه رفتارهای خوب افراد، به مرور زمان، طبیعی (و بنابراین، غیرمهم) تلقی می شود و تشویق و تحسین این اعمال مورد غفلت و بی توجهی قرار می گیرد. برعکس، رفتارهای نادرست و نامناسب، شاید به دلیل آن که معمولاً پیامدهای منفی دارند و طبیعتاً هشداردهنده و گاهی تکان دهنده هستند، بیش تر مورد توجه قرار می گیرند. در حالی که در تعلیم و تربیت، بیش تر باید رفتارها و کارهای خوب مورد توجه و تشویق قرار گیرند و حتی گاهی توصیه می شود که برخی از رفتارهای ناپسند نیز (درصورتی که عواقب شدیدی نداشته باشند) نادیده گرفته شوند.
بنابراین، بهتر است رفتارهای خوب نوجوانان را هربار تشویق کرد و خطاهای آنان را هرازگاهی مورد سرزنش قرار داد.
البته این نکته نیز باید توجه داشت که هر چه فرد از دوران کودکی و نوجوانی فاصله می گیرد و وارد سنین بزرگسالی می شود، باید وابستگی او به تشویق و پاداش بیرونی کم تر شود و انگیزه ی درونی تا حد زیادی جایگزین آن شود. لذا می توان با تقویت مهارت «خود ارزیابی» افکار و اعمال خود را تحت نظر داشت و به موفقیت ها و کارهای خوب خود پاداش داد.
منبع مقاله :
ایمانی، محسن؛ وجدانی، فاطمه؛ (1388)، چالش های من و پدرم،(پاسخ به سؤالات نوجوانان)، تهران: نشر قطره، چاپ اول (1389)