واگذاری مسئولیت به نوجوانان

پدرم مسئولیت هایی را به من می سپارد که نمی توانم انجام دهم و من را تنبیه می کند، چه باید بکنم؟

همه ی انسان ها، از جمله نوجوان ها، توانایی ها و ظرفیت های مشخص و محدودی دارند. والدین منطقی و واقع بین، متناسب با میزان توانایی فرزند، مسئولیت هایی بر دوش او می گذارند، در صورت تلاش و دستیابی به اهداف مورد نظر، او را مورد تشویق قرار می دهند و در برابر اشتباهات او واکنش منطقی و مثبتی نشان می دهند، به او کمک می کنند که اشتباهاتش را بپذیرد و اصلاح کند؛ بنابراین، بدیهی است سپردن تکالیف و مسئولیت هایی بیش از حد توان نوجوان، بر دوش او کاری منطقی نیست.
از طرف دیگر، نوجوانی دوره ای است میان دوره ی کودکی و بزرگسالی؛ یعنی در طی این دوره، نوجوان باید برای زندگی پرمسئولیت بزرگسالی در آینده آماده شود؛ بنابراین، همان گونه که سخت گیری و انتظارات بیش از حد می تواند آسیب رسان باشد، سهل گیری بیش از حد و کوتاهی در فراهم کردن فرصت هایی برای تمرین مسئولیت پذیری نیز موجب می شود که توانایی های او برای مواجهه با زندگی پرمسئولیت آینده آن گونه که باید، رشد نکند. بنابراین، بجاست که والدین مسئولیت هایی متناسب با توانایی های فرزند، به او واگذار کنند و البته او را در انجام این وظایف، راهنمایی، کمک و حمایت کنند.
البته خوب است که نوجوانان نیز در اوقات فراغت خود به پدر و مادر کمک و مساعدت کنند. وقتی وظیفه ای از سوی پدر به شما نوجوان عزیز محول می شود، تا حدی که برای تان مقدور است، آن را انجام دهید و آن بخشی را که به خوبی از عهده اش برنمی آیید، با پدر در میان بگذارید تا او راهکار مناسبی پیدا کند. به این ترتیب او درمی یابد که شما تلاش خود را کرده اید و بخش باقیمانده ی کار، از توان شما خارج است.
پدران و مادران نیز باید بدانند که محول کردن تکالیف بیش از حد توان به فرزندان، به فرموده ی پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) آنان را به دروغگویی و پرده دری سوق می دهد. خداوند در قرآن می فرماید: «لایکلف الله نفسا الا وسعها»، یعنی خداوند بیش از حد توان از کسی چیزی نمی خواهد. پس ما نیز با تبعیت از دستور خداوند و با تأسی به کلام پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)، به فرزندان خود تکالیفی در حد توان بسپاریم تا آنان نیز اطاعتی مشفقانه داشته باشند.
منبع مقاله :
ایمانی، محسن؛ وجدانی، فاطمه؛ (1388)، چالش های من و پدرم،(پاسخ به سؤالات نوجوانان)، تهران: نشر قطره، چاپ اول (1389)