1- آیا اسکلت های عظیم جانوران ماقبل تاریخ در موزه ها واقعی هستند؟

هم بله و هم خیر. اغلب اسکلت های جانوران ماقبل تاریخ که توسط انسان کشف شده اند، ناقص هستند و قطعات زیادی از آنها براساس حدس یا آناتومی جانوران مشابه بازسازی شده است. اغلب این اسکلت ها نیاز به بازسازی قطعات گمشده دارند. به علاوه خیلی از اسکلت های موزه ای کلاً دست ساز هستند؛ یعنی براساس نمونه ای که اصل آن در زیرزمین همان موزه یا در موزه ای دیگر نگهداری می شود، ساخته شده اند. نمونه های منحصر به فرد برای خیلی موزه های دنیا جذابیت دارند و برای همین وقتی امکان نمایش اصل نمونه نباشد، موزه ها سفارش ساخت یک اسکلت مشابه اسکلت اصلی می دهند. خیلی از سنگواره ها هم به دلیل ارزش بالایی که دارند نباید در معرض دید باشند. موزه ها این نمونه ها را هم دوباره سازی می کنند و نسخه ساختگی آنها را به نمایش می گذارند. اصل نمونه ها در انبارهایی با دما و اکسیژن کنترل شده و میان دیوارهای ضدبمب و ضد زلزله نگهداری می شوند تا کمترین خطر متوجه آنها باشد.

2- قدیمی ترین فسیل متعلق به چه جانداری است؟

قدیمی ترین فسیل هایی که تاکنون کشف شده اند، فسیل های میکروسکوپی باکتری هایی هستند که 3/5 میلیارد سال پیش زندگی می کردند. این فسیل ها در استرالیا کشف شده اند. البته ظاهرآنها با فسیل های دیگر کمی فرق دارد. چون همان طور که گفتیم این فسیل ها میکروسکوپی اند و ظاهرشان فرقی با سنگ های دیگر ندارد. اما وقتی این سنگ ها را با میکروسکوپ الکترونی نگاه می کنیم، فسیل باکتری هایی که میان بلورهای سنگ به جا مانده اند دیده می شود. این باکتری ها بی هوازی بوده اند و اغلب با فعل و انفعالات شیمیایی ترکیبات مختلف گوگرد انرژی به دست می آوردند. در صخره های جوان تر نیز به همین ترتیب فسیل های باکتری ها کشف شده اند. برای مثال در سنگ های چخماقی که 1/9 میلیارد سال قدمت دارند و در آمریکای شمالی کشف شده اند، هم فسیل باکتری های بی هوازی باسیل مانند وجود دارد و هم فسیل باکتری های فتوسنتزکننده. جالب است که باکتری های بی هوازی در حالی فسیل شده اند که مشغول خوردن باکتری فتوسنتز کننده بوده اند.

3- فرق دوره کرتاسه با دوره ژوراسیک چیه؟

دوره ژوراسیک از 200 تا 145 میلیون سال پیش امتداد داشت. ابتدا و انتهاب ژوراسیک انقراض هایی به وقوع پیوست که موجب نابودی برخی موجودات از جمله دایناسورها و پیدایش دایناسورهای جدیدتر شد. برخی دایناسورها مثل دایناسورهای گردن دراز( سوروپودها) و دایناسورهای خاردار( استگوسورها) در دوره ژوراسیک خیلی زیاد شدند. گیاهان بازدانه مثل درختان سرو و کاج امروزی یا سرخس های کوچک و بزرگ در آن زمان جنگل های وسیعی تشکیل داده بودند. در اواخر دوره ژوراسیک برخی دایناسورها( که پیش تر پر داشتند) توانستند با پرهایشان پرواز کنند. در پایان دوره ژوراسیک نسل خیلی از دایناسورهای گردن دراز و خاردار منقرض شد، گیاهان گلدار ظاهر شدند و دایناسورهای پردار به ویژه پرندگان به بخش مهمی از تنوع دایناسورها تبدیل شدند. در دوره کرتاسه دایناسورهای گردن دراز خیلی محدودتر شدند و گروه هایی مثل دایناسورهای شاخ دار( سراتوپس ها) و نوک اردکی ها ( هادروسورها) و از نسل دایناسورهای پردار کوچک دوره ژوراسیک، شکارچیان غول آسایی مثل Tyrannosaurus( تیرانوسورِس) پیدا شدند. اما سرانجام بخش اعظم جانوران دوره کرتاسه دچار انقراض شدند و به جز چند نمونه دایناسور پردار خیلی کوچک ( همین پرنده های امروزی) هیچ دایناسور دیگری روی زمین باقی نماند. آب و هوا در هر دو دوره ژوراسیک و کرتاسه گرم تر و مرطوب تر از امروز بود، البته در اوایل دوره کرتاسه برای چند میلیون سال آب و هوا رو به سردی نهاد ولی در اواسط دوره کرتاسه دوباره گرم شد. دوره کرتاسه به خاطر وجود گیاهان گلدار و پرنده ها به دنیای امروز خیلی شبیه تر از دوره ژوراسیک بود؛ با این وجود خیلی از جانوران امروزی مثل گروه های امروزی پستانداران آن زمان هنوز روی زمین وجود نداشتند. تنها پستانداران آن زمان پستانداران تخم گذار و پستانداران کیسه دار بودند که اغلب حیواناتی شب زی و کوچک بودند. بزرگ ترین پستانداران آن زمان به اندازه گورکن یا شغال بودند یا بعضی از آنها مثل شبیه سگ های آبی امروزی بودند که چوب می خورند و روی رودها سد درست می کنند.

4- آیا قرار گرفتن بطری آب معدنی در معرض آفتاب سرطان زاست؟

بطری های شفاف آب از جنس پلیمر بیس فنول A هستند. تحقیق روی این پلیمرها نتایج متفاوتی درباره سرطان زا بودن و دیگر مضرات آنها نشان داده است. با این وجود آخرین تحقیقات درباره این مواد تا حدی سرطان زا بودن آنها را تأیید کرده است. بنابراین باید از ریختن آب گرم درون این بطری ها یا قراردادن آنها در برابر گرما و آفتاب خودداری کرد. برخی از تأثیرات مضر احتمالی این مواد عبارتند از چاقی، مشکلات عصب شناختی، تخریب مرکز دوپامین در مغز( مرکز لذت و پاداش) ، مشکلات تیروئید، سرطان و نقایص تولید مثلی.

5- زخم معده چیه و چرا به وجود می یاد؟

زخم معده بر اثر تخریب پوشش مخاطی درون معده به وجود می آید. علت تخریب این پوشش می تواند عفونت باکتریایی یا مصرف برخی داروها باشد. داروهایی مثل بروفن و آسپرین می توانند آسیب زیادی به پوشش مخاط معده بزنند. اما مهم ترین دلیل ابتلا به زخم معده، عفونت باکتری به نام Helicobacter pylori است. این باکتری مسری است و مثل سرماخوردگی از راه مخاط دهان منتقل می شود. به علاوه این باکتری احتمالاً در ایجاد سرطان معده نیز نقش دارد.

6- آیا می توانیم یک دودو را باسازی کنیم؟

بله، برای این کار باید از بقایای آخرین دودوها که در قرن شانزدهم میلادی( قرن ده هجری) به اروپا برده شدند دی. ان. ای کامل این پرنده منقرض شده استخراج شود. سپس این دی.ان. ای به نحوی جایگزین دی.ان. ای هسته سلول تخم کبوتر( نزدیک ترین خویشاوند زنده دودو) شود. البته گفتن این مراحل خیلی راحت تر از عملی کردن آنهاست. به علاوه باید برای این کار یک توجیه اقتصادی وجود داشته باشد؛ زیرا هزینه های بسیار زیادی دارد و با هزینه های معمول در دانشگاه های جهان سازگاری ندارد.

7- چرا طلا گران است؟

ارزش طلا مدیون کمیاب بودن آن است. تمام طلایی که در طول تاریخ بشریت استخراج شده می تواند در مکعبی به ابعاد 20 متر گنجانده شود. این کمیاب بودن به خاطر کم کاری در معدن کاری نیست. طلا احتمالاً در تمام کائنات کمیاب است زیرا هسته اتم های سنگینش که شامل 79 پروتون و 118 نوترون است، در افنجارهای ابرنواختری سنگین ترین ستاره ها فقط تشکیل می شوند. برخی پژوهش های اخیر حتی نشان داده طلا نه حتی در ابرنواخترها بلکه در برخورد ستاره های نوترونی تشکیل می شود.
منبع مقاله: دانستنیها، شماره 80.

/م