نویسنده: دکتر شکوفه موسوی




 

راه کارهای موفقیت تحصیلی
روش علامت سؤال روش بسیار ساده ای است که به ما کمک می کند تا همیشه بتوانیم عملکرد ذهنی و رفتاری خود را ارزیابی و در صورت لزوم اصلاح کنیم.
بسیاری از ما اهداف خوب و روشنی داریم، برنامه ریزی مناسبی هم می کنیم، فعالیت مطلوبی هم می کنیم، اما در بسیاری از اوقات روز نمی دانیم که آیا فکر، احساس یا رفتارمان در جهت کمک به تحقق اهداف ما است یا به ضرر آن است.
روش علامت سؤال مثل یک دستگاه کنترل و مراقبت یک وسیله ی حرکتی مثل هواپیما یا کشتی است. کافی نیست که هواپیما یا کشتی مقصد درستی داشته باشد و در آن جهت با موتور روشن پیش رود، بلکه باید بررسی شود که آیا در جهت تعیین شده در حال حرکت است یا نه؟ اگر هست، مسیر ادامه یابد و اگر نیست، هرچه زودتر اصلاح شود.
هر وقت تصمیمی می گیریم، یعنی باید از نقطه ای به نقطه ی دیگر حرکت کنیم، تصمیم ما ممکن است کم کردن وزن، مهار خشم، ارتقا دادن مهارت های ارتباطی، افزایش ساعت فعالیت و ... باشد.
برای رسیدن به این هدف باید بدانیم از کجا شروع می کنیم و به کجا می رویم، مسیر حرکت ما چیست، برای رسیدن به مقصد با چه سرعتی باید حرکت کنیم و چه مسائلی برای رسیدن به اهدافمان کمک کننده و مثبت و کدام مسائل کندکننده یا منفی هستند.
روش علامت سؤال به شما کمک می کند تا مطمئن شوید که فکرتان، احساستان و رفتارتان در جهت تحقق اهدافتان هست یا نه.
در طول روز بارها و بارها از این روش استفاده کنید اگر دیدید هر کدام از افکار، احساسات یا رفتارهای تان برای رسیدن اهدافتان به شما کمک می کند، آن را ادامه دهید، در غیر این صورت قطع کنید و باور، احساس یا رفتار درستی را جایگزین آن کنید.
به این باورها، احساسات و رفتارها توجه کنید:

- چون به معلم فیزیک علاقه ندارم درس نمی خوانم.
- چون از پدرم دلخورم نی تونم درس بخونم.
- اگر مطمئن نباشم که موفق می شوم نمی توانم درس بخوانم.
- خیلی از دوستانم می گویند درس خواندن کار بچه ننه هاست.
- دوست دارم درس بخونم ولی با بچه ها که هستم بیشتر خوش می گذره.
- علاقه دارم موفق شوم ولی نمی تونم از جلو تلویزیون بلند شم.

در 6 مثال بالا، احساس، رفتار و باور موجود، به ضرر تحقق اهداف است و باید قطع شود.
حال به این مثال ها توجه کنید:

- به معلم فیزیک علاقه ندارم اما درسم را می خوانم.
- از پدرم دلخورم، چه خوب بود اگر رابطه مان بهتر بود، ولی حالا که نیست، سعی می کنم درس رو بخونم.
- خیلی دوست دارم موفق شوم ولی این درس خوندنه که تحت تسلط منه، نه نتیجه کار.
- هر کسی عقیده ای داره من با خودم قرار گذاشته ام که نسبت به درس هایم مسئول باشم.
- با بچه ها خیلی خوش می گذره بهتره وقتم رو جوری تنظیم کنم که هم به کارهایم برسم هم به اون ها.
- تلویزیون دیدن رو خیلی دوست دارم ولی اول برنامه درسی رو اجرا می کنم.

منبع مقاله: موسوی، شکوفه؛ (1386) موفقیت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان، تهران: نشر قطره