مترجم: حمید وثیق زاده انصاری
منبع:راسخون



 
مغز می‌تواند بعضی از چیزها را حتی در تاریکی کامل نیز ببیند.
این ابزار رایانه‌ای، حرکت چشم شخصی را دنبال می‌نماید که این دستگاه را بر روی چشمانش قرار می‌دهد. دانشمندان از این وسیله به منظور ثبت تکان‌های چشم در افرادی استفاده می‌نمایند که مدعی هستند می‎توانند حرکت دستانشان را حتی در تاریکی مطلق نیز ببینند.
غار نوردان که به کشف غارها می‌پردازند، غالباً می‌گویند که می‌توانند حرکت دستان خود را در تاریکی نیز ببینند. مطالعه‎ی جدیدی نشان می‌دهد که این افراد دچار توهم نمی‎باشند. این مطالعه مدرک و دلیلی پیدا می‎کند که بر اساس آن گاهی اوقات مغز "تصویرهای" بصری بدون هیچ نوع ورودی از چشمان، خلق می‎نماید.
این مطالعه و بررسی، نتایجش را بر مبنای آزمایشی قرار داد که هر فردی می‌تواند آن را انجام دهد. مکان تاریکی پیدا نمایید یا یک چشم بند بر روی چشمانتان قرار دهید یا از نزدیک‌ترین و تاریک‌ترین غار دیدن نمایید. سپس، دستانتان را در مقابل صورت خود حرکت دهید. آیا آن‌ها را می‎بینید؟
پژوهشگران در مقاله‌ای که در روز سی‌ام اکتبر در ژورنال سایکولوجیکال ساینس به چاپ رسید، بیان نمودند که بسیاری از افراد در چنین شرایطی می‌توانند ببینند. حرکت دادن یک دست، فعالیت سلول‎هایی در مناطقی از مغز را فعال می‌کند که این مناطق در کنترل نمودن حرکت‌ها و تکان‌های دست دخیل می‌باشند. بررسی و پژوهش جدید حاکی از آن است که مغز می‌تواند حتی در تاریکی مطلق نیز این اقدام را تفسیر و به بینایی تبدیل نماید. این که چشمان یک فرد واقعاً دستان در حال حرکت را پیدا نمی‌کند، حائز اهمیت نمی‎باشد. ظاهراً مغز این فقدان و نبود نور را جبران می‌نماید و دستان را "می‎بیند" زیرا آن چه را که شبیه چنین حرکت‌ متداول بدن می‎باشد، بسیار خوب می‌شناسد.
دوج تادین به ساینس نیوز گزارش داد که با حس کردن و ادراک حرکت، مغز "می‌داند که یک دست در حال حرکت کجاست و در واقع مغز تصویر بصری مورد انتظار را ایجاد می‌نماید" و این مطلب همان طوری است که نتایج ما نیز نشان می‌دهند. او یکی از نویسندگان این پژوهش می‌باشد. این روان شناس در دانشگاه روچستر نیویورک کار می‎کند.
تیم تحقیقاتی تادین، 129 داوطلب را بررسی نمود. همه‌ی این افراد چشم بندی را بر روی چشمانشان قرار دادند که به طور کامل جلوی ورود هر نوری را می‌گرفت. در مدت یک آزمایش، پژوهشگر به داوطلبان نشان داد که مقداری نور می‌تواند از چشم بند آن‌ها عبور کند. اما در واقع نوری از چشم بند عبور نمی‌کرد. پیش از انجام یک آزمایش دیگر، دانشمندان به داوطلبان اعلام نمودند که آن‌ها نمی‎توانند چیزی را ببینند.
آن چه که داوطلبان بیان می‌نمودند، حائز اهمیت نبود. حدود نیمی از داوطلبان ادعا نمودند که حرکت و تکانی را از پشت چشم بند می‌دیدند. دو نفر اظهار داشتند که طرح کلی دستان در حال حرکتشان را می‎دیدند. معدودی از آن‌ها نیز گفتند که حتی می‎توانند هنگامی که یک دانشمند دستش را تکان می‌دهد، حرکت را ببینند.
برای نه نفر، ارتباط و پیوند بین حرکت و دید به صورت ویژه‌ای قوی و مستحکم بود. تمام افراد گزارش دادند که آن‌ها به صورت منظم جا به جایی حسی و در واقع حس متقارنی را تجربه می‎نمایند. این حس، زمانی به وجود می‌آید که دو یا تعداد بیشتری از حواس با یک دیگر تلفیق می‎شوند. تمام این نه نفر اظهار نمودند که اعداد و حروفی را می‎بینند که با برخی از رنگ‎ها همراه می‌گردند.
با این حال، حدود نیمی از افرادی که چشم بند داشتند، هیچ چیزی نمی‎دیدند. دانشمندان نتیجه گرفتند که مغز این افراد نمی‎تواند پیوندهای قوی مشابهی بین سیستم پاسخ گو به بینایی و پاسخ گو به حرکت داشته باشد.
معمولاً زمانی که فردی، یک شیء در حال حرکت را تماشا می‌نماید، چشمان او به آرامی حرکت می‎کنند تا این عمل و حرکت را دنبال نمایند. بنا بر این در آزمایش‌های جدید، دانشمندان از ابزارها و وسایل رایانه‎ای برای ثبت و باز بینی چشمان پشت چشم بند فرد داوطلب استفاده نمودند. به علاوه، افرادی که مدعی بودند حرکات دست را در تاریکی مطلق نیز می‎بینند، چنین حرکات نرم و آرام مربوط به چشم را نشان دادند.
این حرکات چشم، حاکی از آن است که مغز چشمان را گمراه می‎سازد تا باور نمایند که حرکتی را دنبال می‎کنند که مغز به آن‌ها می‎گوید باید ببینند. نویسندگان این مطالعه و پژوهش بیان می‎نمایند که اگر داوطلبان صرفاً حرکات دستشان را تصور کرده باشند، چشمان آن‌ها به این روش واکنش و عکس العملی نشان نخواهند داد.
تمام دانشمندان با این مطلب موافق نیستند. دیوید برنگ دانشمندی از دانشگاه نورث وسترن در اوانستون می‌باشد. او تبیین و تفسیر دیگری ارائه می‌دهد و در ساینس نیوز بیان می‎نماید که پژوهشی نشان می‌دهد چشمان افراد می‎توانند به آرامی حرکت کنند، حتی زمانی که تنها تصور می‎کنند که حرکت را می‌بینند. اگر این مطلب صحت داشته باشد، آن گاه توانایی دیدن بدون وجود نور می‌تواند به توانایی تصویر سازی به صورت آشکار و واضح در یک فرد وابسته باشد و به استحکام ارتباط و پیوند بین قسمت‎ها و بخش‎های حساس به دید (و حرکت) در مغز ارتباطی ندارد.