پیامها

پیام ضرب المثل این است که خداوند به بنده شکرگزار نعمت بیشتری ارزانی می‌دارد. موارد کاربرد: در تشویق به شکرگزاری و بیان فایده شکرگزاری می‌باشد.

ضرب المثل های هم مضمون

ـ شکر رحمت کن که رحمت در پی است. ـ شکر کردن به حاجت نخستین، اجابت حاجت دومین بود. (1)
ـ مرغ که آب می‌خورد سر به آسمان می‌کند.(2)
ـ باز جای شکرش باقی است.(3)

اشعار هم مضمون

درِ نعمت خدای بگشاید * شکر کن تا خدا بیفزاید (انوری)
حقّ نعمت شناختن در کار * نعمت افزون کند به نعمت‌خوار (4) (نظامی)
هر آن کو شناسد سپاس خدای * کند کامکاری به هر دو سرای(5) (فردوسی)

ریشه های قرآنی حدیثی

قرآن کریم: «کُن مِّنْ الشَّاکِرِینَ؛ از سپاسگزاران باش.» (اعراف: 44)
قرآن کریم: «لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ؛ اگر شکر کنید (بر نعمت شما) خواهم افزود.» (ابراهیم: 7)
امام رضا(علیه السلام): «الشُّکرُ مُوجِبٌ للزِّیادة؛ شکرگزاری، باعث فزونی (نعمت‌ها) می‌گردد.»(6)
امام علی(علیه السلام): «من اُعطِیَ الشُّکرَ لم یُحرَمَ الزّیادَةَ؛ به کسی که توفیق شکرگزاری داده شود، از فزونی یافتن (نعمت) محروم نگردد».(7)

لغات

کو: که او.
کامکاری: بهره بردن، لذت بردن.

پی‌نوشت‌ها:

1. امثال و حکم دهخدا، تهران، امیر کبیر، چ 4، 1357، ج 2، ص 1026.
2. ابراهیم شکورزاده بلوری، دوازده هزار ضرب المثل فارسی، مشهد، آستان قدس رضوی، چ 2، 1384، ص 886.
3. همان، ص 198.
4. امثال و حکم دهخدا، ج 2، ص 1027.
5. همان، ج 4، ص 1906.
6. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، تحقیق: مهدی حسینی لاجوردی، تهران، کتابخانه جهان، ج 1، ص 573.
7. نهج‌البلاغه سید رضی، تحقیق: محمد دشتی و محمد کاظمی، قم، انتشارات امام علی(علیه السلام)، چ 2، 1396 هـ.ق، حکمت 135.

منبع مقاله : مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما