نگاهی به مهم ترین گروه های شبه نظامی قومی در قاره آفریقا
پایان دوران استعمار اگر در ظاهر به صورت بندی دولت های مستقل در قاره آفریقا منجر شد اما مؤلفه های ژئوپلتیک و پراکندگی های قبیله ای در این قاره، عصری از آشفتگی ها و گسیختگی های امنیتی را پدید آورد؛ امری که با مداخله قدرت های خارجی، استعمارگران دیروز در حمایت از برخی طرف ها یا علیه یک طرف درگیر در مخاصمات مسلحانه، به پیچیدگی این تنش ها منجر شده است. در این شرایط، ملل آفریقایی که تا پیش از این در اندیشه استقلال بودند، گونه ای تازه از اعمال خشونت و ناامنی را تجربه می کنند. در برخی مواقع، شد خشونت های اعمال شده در این مخاصمات مسلحانه آنها را به جنگ های داخلی، کشتار و پاکسازی های قبیله ای و در مواردی بروز جنایت علیه بشریت مانند آنچه در روآندا اتفاق افتاد، تبدیل کرده است، اگر چه گذر زمان و تغییر مناسبات و معادلات منطقه ای و بین المللی نیز گاه به تغییر عملکرد گروه های متخاصم مسلح و مشارکت آنها در قدرت سیاسی انجامیده است. در زیر نگاهی کوتاه به مهم ترین گروه های شبه نظامی حاضر در عرصه قاره آفریقا خواهیم داشت.

اتحاد دموکراتیک 23 مه سال 2006 برای تغییر
موسوم به اتحاد دموکراتیک برای تغییر
شروع فعالیت: 2006 توسط برخی شورشیان طوارق مالی
بنیانگذار: ابراهیم اج. باهانگا
سرکرده کنونی: ابراهیم اج. باهانگا
حوزه جغرافیایی: منطقه آزاواد
اهداف: به رسمیت شناخته شدن استقلال منطقه آزاواد از شمال مالی
عملیات نظامی مهم: جنگ جئو و جنگ مناکا در مناطق شمالی مالی

جنبش ملی برای آزادی آزاواد
بنیانگذار و دبیر کل: بلال آق الشریف
رئیس شاخه سیاسی: محمود آق علی
حوزه جغرافیایی فعالیت: آزاواد واقع در شمال مالی
اهداف: ناسیونالیسم قومی، جدایی طلبی از حکومت مرکزی
عملیات نظامی مهم: جنگ جئو و جنگ مناکا در مناطق شمالی مالی

جبهه آزادی بخش اورومو
شروع فعالیت: 1973
رهبر اولیه: ایبسا آیانا
رهبر فعلی: داوود ایبسا آیانا
حوزه جغرافیایی فعالیت: اتیوپی، کنیا، سومالی
اهداف: ناسیونالیسم قبیله ای، جدایی طلبی قومی
عملیات نظامی مهم: جنگ های داخلی اتیوپی، جنگ داخلی سومالی

جبهه ملی آزادی بخش اوگادن
شروع فعالیت: 1984
بنیانگذار: ابراهیم عبدالله
سرکرده کنونی: محمد عمر عثمان
حوزه جغرافیایی: اتیوپی، سومالی، اوگادین
اهداف: جدایی اوگادین از منطقه سومالی
عملیات نظامی: جنگ های داخلی اوگادین، شورش های محلی در اتیوپی

جنبش دموکراتیک سودان جنوبی
شروع فعالیت: 2010 به عنوان شاخه نظامی حزب جنبش آزادی بخش خلق سودان
بنیانگذار: جورج آتور
سرکرده کنونی: اطلاعی در دست نیست.
حوزه جغرافیایی: سودان
اهداف: جدایی منطقه استان جونقلی از سودان جنوبی
عملیات نظامی: شرکت در عملیات های نظامی جدایی طلبانه سودان جنوبی تا استقلال این کشور، عملیات های مسلحانه برای جدایی جونقلی

جنبش نیروهای دموکراتیک کازامنس
شروع فعالیت: 1982
بنیانگذار: آگوستین دومنیکن سنگور
سرکرده کنونی: اطلاعی در دست نیست.
حوزه جغرافیایی: سنگال، گامبیا
اهداف: جدایی منطقه کازامنس
عملیات نظامی: درگیری نظامی جدایی طلبانه کازامنس از سال 1982 تاکنون

جبهه آزادی بخش اریتره
شروع فعالیت: 1950
بنیانگذار: حاکید ادریس اوات
سرکرده کنونی: عبدالله ادریس
حوزه جغرافیایی: اتیوپی، اریتره
اهداف: جدایی طلبی قومی
عملیات نظامی: جنگ های داخلی در اتیوپی، جنگ استقلال و درگیری های مسلحانه در اریتره

ارتش سفید نئور
شروع فعالیت: 1991
بنیانگذار: ریک مکار دورگان
سرکرده کنونی: اطلاعی در دست نیست.
حوزه جغرافیایی: منطقه نیل علیا، جونقلی و سودان جنوبی
اهداف: جدایی طلبی قومی

منبع مقاله: همشهری دیپلماتیک، شماره 69، اسفندماه 1391

/م