درمان موهای چرب

از هر دو نفر مرد، و هر چهار نفر زن، یک نفر دارای موهای چرب است. به عبارت دیگر، افراد بی شماری دچار این مشکل هستند و البته باید پذیرفت که به سختی می توان به موهای چرب حالت داد و پس از این کار هم، چندان زیبا به نظر نمی رسد.

الف - تعریف موی چرب

موهای چرب، بر اثر اختلال در کارآیی غدد چربی و عواقب ناشی از آن (افزایش ترشحات آنها) ظاهر می شود. در حالی که این چربی در فعالیت های معمولی پوست، یکی از عوامل زیبایی مو است که به آن حالت زیبا و درخشانی می بخشد و این از خصوصیات موهای سالم است در صورت وجود سبوره، مشکل واقعی هم برای پوست سر (پوسته های چرب) و هم برای موها وجود دارد. فولیکول های مویی - چربی بر اثر شدت ترشح چربی انباشته شده و ریشه های مو در آن دچار خفگی می شود. این حالت؛ باعث مرگ و سپس ریزش مو می گردد. به همین دلیل، معالجه ی جدی موهای چرب ضروری است.
معمولاً، هنگامی که مو سالم است، ترشح چربی را جذب می کند (در حالت معمولی به آن نوعی زیبایی می دهد).ولی در برابر مقدار زیاد ترشح چربی، ناتوان بوده و چرب می شود که البته همراه با آن، تمام خصوصیات نازیبایی که آنها را می شناسیم ظهور می کند: موها دسته دسته به یکدیگر می چسبد، از شدت چربی برق می زند، پس از گذشت دو روز از شستشو دیگر نمی توان آنها را آرایش کرد و...
موی چرب و پوست چرب، دو نشانه ی همراه با یکدیگر است. زیرا علل آنها مشابه است و معالجه ی شان نیز همین طور.

ب- علل چربی مو

چندین عامل متنوع در چرب شدن موها دخالت دارد:

عامل توارث:

اگر والدین شما دارای موهای چربی هستند (یا یکی از آنها، خصوصاً پدر) شما آمادگی ابتلای به چربی مو را دارید.

عامل درون ریز:

اختلال در کار و فعالیت غدد درون ریز، هنگامی که با ترشح بیش از حد هورمونهای مردانه (آندروژنیک) همراه باشد، آمادگی ابتلای به چربی بیش از حد مو را به وجود می آورد. دلیل این حالت را می توان در آنچه که در دوران نوجوانی می گذرد دریافت. در دوران بلوغ، موها شروع به چرب شدن می کند و این دقیقاً مصادف با زمانی است که تولید هورمونهای جنسی آغاز شده است. خانم هایی که دارای ترشحات آندروژنی زیادی هستند (و معمولاً موهای بدنشان به شکل غیرطبیعی رشد می کند) نیز آماده ی ابتلا به این مشکل هستند.

- عامل تغذیه:

مسئله ای اساسی برای چربی مو است. موهای ما، دقیقاً انعکاسی از آنچه که می خوریم است. تمام اشتباهات تغذیه ای ما به خاطر تخریب وضعیت و سلامتی موهایمان (بالاخص مصرف زیاد چربی و قند که باعث ایجاد تحول به سمت سبوره می شود) در ارتباط است.
- برخی از ناراحتی ها، مانند یبوست، چاقی مفرط، اشباع کبد و کیسه ی صفرا از چربی باعث ایجاد موهای چرب می شود و چون این بیماری ها بر اثر آنچه که می خوریم ایجاد می شود، این موضوع مجدداً بحث پاراگراف قبل را یادآوری می کند.

- عامل عصبی:

وجود فشار عصبی دایمی با هر ریشه ی ممکن (عاطفی، شغلی و غیره) ترشح بیش از حد چربی را تسریع می کند. افراد دارای موهای چرب، غالباً کسانی هستند که بیش از سایر مردم مضطربند و کمتر شوک های احساسی و هیجانی را تحمل می کنند.

- عدم تطابق مواد شستشو دهنده:

کیفیت یا دفعات استفاده از این مواد، مسئله مورد بحثی است که دو گروه نظریات متضاد را در پی داشته است. عده ای می گویند: افرادی که دارای موهای چرب هستند، بیش از حد موهای خود را می شویند و این کار، دائماً فعالیت غدد چربی را بیشتر تحریک می کند. به همین دلیل، آنها باید شستشوی سر را تا حد امکان با فاصله ی زمانی بیشتری انجام بدهند. متقابلاً گروهی دیگر معتقدند این وضعیت ناشی از دفعات شستن نبوده بلکه حاصل کیفیت شستشو است. شامپوهای تجارتی ارائه شده برای موهای چرب، بیش از حد پاک کننده ی چربی است و این حالت باعث می شود که غدد چربی واکنش شدیدتری از خود نشان بدهند و فعالیت خود را برای جبران تهاجم این مواد پاک کننده بیشتر کنند. بنابراین، بهتر است به جای کمتر شستن موها، آن را با شامپوهای خیلی ملایم که غدد چربی موی سر را تحریک نمی کند بشوییم.
این پدیده به هر حال، باعث ایجاد بحث های طولانی شده است. اما من به هیچ یک از دو طرف رأی نمی دهم!. اشخاصی که دچار چربی مو هستند، باید موهای خود را به دفعات کاملاً معمولی بشویند. یعنی نه دائماً سر خود را بشویند، و نه اینکه این کار را در فواصل طولانی انجام بدهند. آنها باید این کار را با شامپوهای خاصی انجام بدهند که از یک سو قدرت پاک کنندگی آن کم بوده و از سوی دیگر، دارای عوامل فعال برای خنثی ساختن ترشح چربی بیش از حد باشد.

ج- معالجه ی موهای چرب

معالجه ی موهای چرب، بایستی در سه زمینه ی هماهنگ انجام شود: بهبود کلی وضعیت سلامتی شخص، شامل رعایت بهداشت، رژیم غذایی و کنترل حالت عصبی. البته روی پوست سر نیز باید اقداماتی انجام داد و به موها حالت زیبا و سالمشان را برگرداند.

- رژیم غذایی:

به طور اجمال می گویم، یک سری اصول اولیه وجود دارد که اگر شخصی موهای چربی دارد و در صدد معالجه ی آن است، باید آنها را رعایت کند. قطعاً چربی مو، باعث ظاهری نازیبا و ناخوشایند می شود که روی وضعیت عصبی شخص نیز تأثیر می گذارد. هر روز صبح، بیدار شدن و دیدن خود در آینه با موهای به هم چسبیده و چرب، برای تصوری که معمولاً هر یک از ما از خود داریم و آن را به دیگران ارائه می کنیم، چندان خوشایند نیست. با تغییر مارک شامپو یا تغییر دفعات شستشو، واقعاً تغییر مهمی به وجود نمی آید. بایستی مشکل را به صورت ریشه ای حل کرد و به سرعت، تمام اشتباهات غذایی، و هرگونه زیاده روی را اصلاح نمود.
- مکمل های غذایی نیز در ادامه بحث پاراگراف قبل قرار می گیرد. حذف یک رشته از داروها که خیلی ها بیشتر آن را به خاطر عادت مصرف می کنند تا ضرورت، اولین گام به سوی تغییر رفتار خود و عادی ساختن فعالیت بدن، توازن آن با طبیعت و رعایت یک سری ریتم های بیولوژیک اساسی است مطمئناً، پس از این کار، موهای شما چربی کمتری خواهد داشت. اگر اصلاح رژیم غذایی و مصرف مکمل های غذایی و معالجات خاصی را که به آن نیاز دارید، با این روند همراه سازید، چربی موها بسیار کمتر خواهد بود.

- رعایت بهداشت حیاتی:

تغییر جنبه های منفی زندگی (فشار عصبی، عادت های نامناسب و...) به معنای تغییر بدن و طبیعتاً تغییر موی شما است. اگر مایلید موهایتان دوباره سالم شده و رشد طبیعی را در پیش بگیرد، هیچ جایگزینی وجود ندارد. اگر کاملاً گوشه نشین و بی تحرک هستید، اگر به شکل نامنظمی می خوابید (لیست این اشتباهات، می تواند چندین صفحه باشد) و اگر حتی هر هفته مارک شامپوی خود را عوض می کنید! موهای شما همچنان چرب، چرب و چربتر خواهد ماند!.

- مراقبت ها و معالجه های خاص:

اگر موهای شما به طرز وحشتناکی چرب است و شما همه ی کارها را بدون هیچ نتیجه ای امتحان کرده اید، دقیقاً به این دلیل است که شما همه چیز! را امتحان نکرده اید و اکثر تولیداتی که تاکنون به کار برده اید، با تغییراتی جزئی دارای یک فرمول است: مقداری مواد شیمیایی+ دیگر مواد شیمیایی+ نیم یا یک یا یک و نیم درصد از گیاهان.

د- فرمول های طبیعی برای موهای چرب

«ضماد برای موهای چرب»:

دو قاشق سوپ خوری خاک رس سبز + 15 گرم برگ پودر شده مریم گلی + 15 گرم برگ پونه + ده قطره اسانس اکلیل کوهی+ مقدار کافی آب ولرم، برای اینکه خمیری به دست بیاید. موی سر خود را با این خمیر پوشانده و یک ساعت بعد آن را بشویید.

- ضمادی دیگر:

50 گرم قطعات راسول + 25 گرم دانه لادن+ 15 گرم پودر ریشه بابا آدم+ قطره ی اسانس سرو کوهی+ آب گرم برای پوشاندن روی سطح مخلوط. بگذارید یک ساعت مخلوط به همان حال بماند و به مقدار لازم، آب ولرم برای به دست آوردن خمیر به آن اضافه کنید و مثل مورد قبلی از آن استفاده نمایید.

لوسیون برای موهای چرب:

یک مشت بولاغ اوتی تازه+ یک مشت برگ گزنه ی تازه را به مدت 5 دقیقه در نیم لیتر آب بجوشانید. سپس بگذارید مخطوط سرد شود و بعد آن را صاف کنید. آنگاه، آن را به دو قسمت مساوی تقسیم کرده و دوبار در روز (یعنی صبح و شب) پوست سر خود را با آن ماساژ دهید. موهای خود را کاملاً با آن آغشته سازید. این مخلوط را از روی موها نشویید.

یک لوسیون دیگر:

خیسانده ی ده گرم پودر گنه گنه + 5 دانه فلفل خرد شده + یک گرم زعفران + 10 عدد میخک + 10 دانه سرو کوهی خرد شده + 15 گرم ریشه ی بابا آدم (به صورت نازک و گرد بریده شده) در نیم لیتر الکل 90 درجه. پس از یک هفته، مخلوط را صاف کرده و یک قاشق سوپ خوری از این لوسیون را هر روز برای مالش پوست سر خود به کار ببرید.

محلول شستشو برای موهای چرب:

به مدت هشت روز، در یک لیتر سرکه ی انگور سفید، 50 گرم ترب سیاه (به صورت گرد بریده شده) + 10 گرم ریشه ی ژن سانگ +2 قاشق مرباخوری پودر مخمر آبجو +5 گرم بره موم خرد شده بخیسانید. سپس مخلوط را صاف کرده و دو قاشق سوپ خوری از محلول را در آبی که پس از هر شستشو با آن سر خود را آب می کشید، بریزید.

شامپو برای موهای چرب:

به مدت ده دقیقه، در یک لیتر آب، 50 گرم چوب پاناما را به صورت برش داده شده بجوشایند، سپس آن را از روی حرارت برداشته و 50 عدد دانه ی سروکوهی خرد شده + 15 گرم ریشه ی خرد شده ی بابا آدم + 15 گرم مریم گلی + 15 گرم پونه + 15 گرم اکلیل کوهی بریزید. بگذارید به مدت یک ساعت بجوشد. سپس آن را صاف کرده و به مقدار کافی برای شستشو از آن استفاده کنید. بقیه ی جوشانده را در ظرفی در بسته و در یخچال، برای شستشوهای بعدی نگاه دارید.
منبع مقاله :
داریگل، ژان لوک، (1373)، بهداشت و زیبایی مو(مراقبتها و درمان طبیعی برای مو و پوست سر)،ترجمه ساعد زمان، تهران: نشر ققنوس، چاپ هشتم.