نویسنده: دکتر بنفشه غرایی




 

تحقيقات نشان داده است نوجواناني که از سبک اطلاعاتي استفاده مي کنند معمولاً فکور، متمرکز بر مشکل، کاردان و با وجدان هستند. سبک هويت اطلاعاتي بيش تر در نوجواناني ديده مي شود که سيستم هاي خانوادگي آن ها بر ارزش هاي فردي و هم چنين ايده هاي باز و داشتن يک هويت شخصي مستقل تأکيد دارند.
در مقابل، افرادي که از سبک هنجاري استفاده مي کنند زماني که در زندگي خود با استرس مواجه مي شوند، گرايش دارند که براي حل مسائل و انتخاب راه حل ها با افراد داراي قدرت و يا مهم زندگي شان - که براي آن ها نوعي استاندارد محسوب مي شوند- مشورت کنند. توجه اصلي آن ها بيش تر به خود منبع اطلاعات است تا کيفيت اطلاعات ارائه شده. البته اين افراد اغلب با اجتناب يا فاصله گرفتن از حوادث يا وضعيت هايي که ديدگاه آن ها را تأييد نمي کند، از ديدگاه هاي خود حمايت مي کنند.
سبک هنجاري، نوعي پيروي از افراد مهم است و شامل يک ديدگاه بسته ي ذهني، تعهدي خشک به باورها، همراه با سرکوبگري کاوش و بررسي موضوعات جديد است. اين افراد درکي ثابت و غيرقابل تغيير از خود دارند. تفکر بسته و محکم، منجر به پيشداوري و تعصب در آن ها مي شود، هر چند که آن ها گاهي در ظاهر به جست و جو و کاوش مي پردازند، ولي اين کاوش در جهتي نيست که نتايج متناقض با باورهاي موجود آن ها داشته باشد.
به دليل نوع تفکر نوجوانان با سبک هنجاري، آن ها در برخورد با مسائل هيجانات خود را بسيار کنترل مي کنند و در انجام وظايفي که به آن ها محول مي شود با وجدان و هدف مدار هستند. از طرف ديگر، آن ها در مقابل مسائل مبهم تحمل پاييني دارند. بنابراين معمولاً نياز شديد به ساختار را در هر مسئله اي احساس مي کنند و در محيط پيرامون خود به شدت تلاش مي کنند تا با انتظارات و استانداردهاي افراد مهم در زندگي شان خود را سازگار کنند، به همين دليل اين سبک معمولاً با پيشرفت تحصيلي رابطه ي زيادي دارد.
و بالاخره افراد با سبک سردرگم / اجتنابي درگير مسامحه کاري و اجتناب از تصميم گيري و حل مشکلات اند. اين افراد با استرس هاي خود بيش تر به صورت هيجاني برخورد مي کنند. افرادي که از روش هاي هيجاني استفاده مي کنند کوشش هاي وسيعي در جهت کاهش، انکار يا فرار از فشارهاي رواني و هيجاني دارند. استفاده از اين روش ها موجب عدم احساس نياز به اصلاح وضعيت موجودشان مي شود.
اين سبک رابطه ي مستقيمي با اعتماد به نفس پايين دارد. نوجواناني که از اين سبک استفاده مي کنند معمولاً توجه کمي به آينده يا نتايج طولاني مدت رفتارهاي خود دارند. هر چند که به ظاهر گاهي آن ها در رابطه با مسائل پيرامون خود به بحث و بررسي مي پردازند اما اين بررسي ها معمولاً غير سازمان يافته و اتفاقي است و هيچ گاه به تغيير نگرش يا باور جديدي در آنها منجر نمي شود، بنابراين مي توان گفت که در افراد با اين سبک هويتي، نياز به شناخت موضوعات جديد و ايده هاي روشنفکرانه به ندرت ديده مي شود.
به دليل نوع برخورد اين افراد با مسائل زندگي، احتمال ابتلا به اختلالات رواني خصوصاً اضطراب و افسردگي در اين افراد زياد است. آن ها هم چنين در مقايسه با گروه هاي ديگر کم تر وظيفه شناس هستند. تحقيقات نشان داده اند که اين سبک با واکنش سريعِ بدون تفکر به حوادث زندگي و سطح پايين کنترل بر رفتار و احساسات ارتباط دارد. اين سبک هويتي، با ناتواني در تطابق با محيط هاي جديد و افت تحصيلي، روابط ضعيف با همسالان، مشکلات سوء مصرف مواد مخدر و الکل و اختلالات رفتاري ارتباط دارد.
سبک سردرگم / اجتنابي بر روش تدافعي تأکيد دارد. بي ميلي مفرط براي مواجهه ي مستقيم با مشکلات و تصميم گيري درباره ي آن ها در اين افراد ديده مي شود. به دليل آن که اين افراد معمولاً از روش کناره گيري و يا طفره رفتن از مشکلات استفاده مي کنند، واکنش هاي رفتاري آن ها معمولاً فقط بر اساس تصميم گيري هاي آني تعيين مي شود. به همين دليل شاهد بروز رفتارهاي ناپايدار و يا پذيرش هاي صرفاً کلامي بدون اعتقاد واقعي به آن مسائل در اين افراد هستيم. آن ها زماني يک باور يا اعتقاد را تأييد و زمان ديگر آن را تکذيب مي کنند، بنابراين هيچ وقت در آن ها يک تصميم گيري با ثبات و طولاني مدت مشاهده نمي شود.
در مجموع، تحقيقات نشان داده است که سبک هويت هنجاري و اطلاعاتي با بالا بودن اعتماد به نفس و پايين بودن احتمال ابتلا به اختلال هاي رواني، و در مقابل، سبک هويت سردرگم / اجتنابي با مشکلات در زمينه ي مصرف الکل، سوء مصرف مواد مخدر، پايين بودن اعتماد به نفس و بالا بودن احتمال افسردگي ارتباط دارد.
منبع مقاله :
غرایی، بنفشه؛ (1387) بحران هویت و مهارت های مقابله ای (نظریه ها و راهبردها)، تهران: نشر قطره