نویسنده: دکتر بنفشه غرایی




 

آيا هويت والدين و روش فرزندپروري آن ها در شکل گيري هويت فرزندان تأثير دارد؟
عده اي از محققان گزارش داده اند که بر اساس يک ديدگاهِ يادگيري اجتماعي، وضعيت هويت والدين، به خصوص اگر آن ها داراي سبک هويت اطلاعاتي باشند الگوي مناسبي را براي نوجوانان فراهم مي کند، تا از طريق يادگيري مشاهده اي بتوانند هويت خود را رشد دهند. آن ها معتقدند که ارتباط والدين با يکديگر در شکل گيري رفتارهاي فرزندان در مراحل مختلف رشد نقش مهمي ايفا مي کند.
بر همين اساس تحقيقات نشان داده است که نوجواناني که داراي سبک هويت هنجاري هستند معمولاً در خانواده هايي با سبک فرزند پروريِ استبدادي رشد کرده اند، اين والدين با کنترل دقيق روي فرزندان خود از آن ها انتظار دارند که به طور کامل از دستورات آن ها فرمانبرداري کنند و با قوانين موجود در خانواده همنوايي داشته باشند. بنابراين نوجوانان در چنين خانواده هايي هيچ گاه به خود اجازه نمي دهند که در مورد مسائل پيرامون خود بررسي کنند و ياد مي گيرند که فرزند خوب فرزندي است که بدون چون و چرا از دستوراتي که والدين بر اساس تجارب شان مي دهند، اطاعت کند. در حالي که نوجواناني که داراي سبک هويت سردرگم / اجتنابي هستند معمولاً والديني با سبک فرزند پروري سهل گير و آزادگذار دارند. اين والدين بر خلاف گروه قبل بسيار سهل گيرند و بيش تر درگير مسائل شخصي خود هستند. بنابراين توجه زيادي به فرزندان خود ندارند و معمولاً هيچ کنترلي بر آنان اعمال نمي کنند. به همين دليل معمولاً نوجوانان در اين خانواده ها در سنين بسيار پايين رفتارهايي نظير مصرف سيگار، سوء مصرف مواد مخدر و هم چنين ارتباط با جنس مخالف را تجربه مي کنند. و بالاخره نوجوانان داراي سبک هويت اطلاعاتي از والديني با سبک فرزند پروري قاطعانه برخوردارند. در اين خانواده ها هر چند که قوانين مشخصي وجود دارد ولي نوجوان مجاز است در مورد دليل انجام اين اعمال بحث و بررسي کند. والدين داراي اين سبک تربيتي به افکار و رفتار فرزندان خود توجه دارند و در تصميم گيري هاي خود نظرات آن ها را مدنظر قرار مي دهند.
معمولاً نوجوانان داراي سبک هويت هنجاري و اطلاعاتي، ارتباط خوبي را با والدين شان گزارش کرده اند ولي نوجوانان داراي سبک هويت سردرگم / اجتنابي، ارتباط خوبي با والدين خود ندارند. به طور کلي تحقيقات نشان مي دهد که روش فرزند پروري و نوع ارتباط والدين با نوجوانان در رشد و تحول فرايند شکل گيري هويت نقش مهمي دارد.
منبع مقاله :
غرایی، بنفشه؛ (1387) بحران هویت و مهارت های مقابله ای (نظریه ها و راهبردها)، تهران: نشر قطره