به کوشش: محمد کمالي نژاد




 

نام رايج:

بنفشه

نام عربي:

بنفسج، فرفير

نام هاي ديگر:

ابرو (يوناني)

ماهيت:

گياهي است بلندي آن تا يک شبر و يا يک شبرونيم و با شاخ هاي باريک بسيار از يک بيخ رسته که همان ها ساقهاي برگ آن است و برگ آن شبيه برگ انار و حنا الا آنکه پايين برگ آن عريض تر و بزرگ تر و هر دو گوشه آن اندک برآمده و بر سر هر شاخه گلي کوچک خوشبو و بنفش رنگ.

طبيعت:

در اول سرد و در دوم تر

افعال و خواص:

مسهل صفرا به رفق خصوص آنچه محتبس باشد در معده و امعاء و مسکن عطش و حدت خون و جهت حميّات حاره و خفقان و غشي با ماءالشعير و آلو و تحليل اورام لطيفه و صلبه و صداع حاره و صرع اطفال و نزلات و زکام و سرفه و خشونت سينه و حلق و خناق و ذات الجنب و ذات الريه و جهت معده و کبد و طحال و بروز مقعده و حرقت مثانه و بول و احتباس آن و درد گرده و سه مثقال سائيده آن با شير خشت و شکر و امثال آن مسهل سريع العمل و سرشته آن با شيره گلقند جنت تبهاي مرکبه بي عديل و نيز بسيار بايد که جوش ندهند زيرا که جوش بسيار مبطل فعل آن است و استعمال آن با شکر مقوي فعل آن است در اسهال، و با عسل مضعف آن و خورانيدن آب برگ آن مقدار يک درم و با ثلث آن شکر جهت خروج مقعده اطفال بغايت مؤثر.

تحقيقات جديد:

ضد التهاب، ضد سرطان، مدر، خلط آور، قي آور، مدر، ملين، تسکين دهنده مشکلات تنفسي، تنظيم متابوليسم و سيستم هورموني، معالجه سندرم PMS، برونشيت حاد
***

بدل:

نيلوفر و برگ خبازي و در سرفه گاوزبان و به وزن آن اصل السوس.

مضر:

اکثار آن مورث ضعف دل و باعث کرب و ثقل معده و غثيان و التهاب تبهاي حاره

مصلح:

انيسون

مقدار شربت:

از جرم آن تا 5 مثقال و در مطبوخ تا ده مثقال
درد گوشت اگر ز صفرا باشد *** زردي ز رخ و چشم تو پيدا باشد
گر حب بنفشه بعد منضج بخوري*** از روي علاج خوب و زيبا باشد
حکيم يوسفي
منبع مقاله :
کمالي نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول