ارتباط افسردگي کودک يا نوجوان با اختلال دوقطبي

همان طور که گفته شد نشانه هاي افسردگي مي تواند در اختلال دوقطبي وجود داشته باشد، اما زماني تشخيص اختلال دوقطبي داده مي شود که حداقل يک بار، نشانه هاي شيدايي – چه خفيف باشد و چه شديد – به صورت جداگانه يا هم زمان با نشانه هاي افسردگي بروز کرده باشد.
اختلال افسردگي بدون ظهور نشانه هاي شيدايي در دوره اي از عمر فرد، اختلالي متفاوت از افسردگي است که در اختلال دوقطبي مشاهده مي شود و درمان آن نيز با درمان افسردگي اي که در اختلال دوقطبي روي مي دهد متفاوت است، به همين دليل تشخيص صحيح اين دو نوع اختلال افسردگي اهميت زيادي دارد. حداقل يک سوم از کودکان و نوجواناني که دچار اختلال دوقطبي تشخيص داده خواهند شد و اين آمار نشانه ي اين مسئله است که در مواردي اختلال دوقطبي در ابتدا خود را با نشانه هاي خالص افسردگي نشان مي دهد، اما بدين معنا نيست که اختلال افسردگي در کودکان وجود ندارد يا از ابتدا بايد به روش اختلال دوقطبي درمان شود. عوامل و نشانه هايي در افسردگي کودکان و نوجوانان وجود دارد که احتمال تبديل شدن به اختلال دوقطبي را در آينده بيش تر مي کند؛ اين نشانه ها از اين قرار است:

- افسردگي همراه با پرخوابي.
- افسردگي همراه با نشانه هاي روان پريشي (از جمله توهم و هذيان).
- افسردگي با کم تحرکي شديد.
- ايجاد نشانه هايي از اختلال شيدايي پس از تجويز داروي ضد افسردگي.
- سابقه ي اختلال دوقطبي در خانواده.
- سوء مصرف مواد هم زمان با اختلال افسردگي.
- دوره هاي متعدد اختلال افسردگي.

در صورتي که علايم فوق در بيماري وجود دارد و روان پزشک تصميم به شروع داروي ضد افسردگي گرفته است، لازم است نظارت دقيق تري بر تغييرات علايم بيمار کند و به فواصل کوتاه تر، بيمار و خانواده را ملاقات کند تا در صورتي که تغيير دوره ي بيماري از افسردگي به افسردگيِ شيدايي در حال شکل گيري باشد زودتر شناسايي و درمان شود.
اگر سابقه ي يک بار نشانه هاي شيدايي در کودک يا نوجوان وجود داشته است و در حال حاضر به اختلال افسردگي مبتلاست، اين اختلال، دوره اي از اختلال دوقطبي در نظر گرفته مي شود و درمان خاص آن انجام مي شود.
فراموش نکنيم که عدم درمان افسردگي کودک مي تواند منجر به تخريب عملکرد تحصيلي و زندگي اجتماعي او در حال و آينده شود و اين خطرناک تر از تبديل حمله ي افسردگي به اختلال دوقطبي است. بنابراين درمان اختلال افسردگي در کودک و نوجوان ضروري است و در صورت وجود نشانه هايي که از افزايش احتمال بروز اختلال دوقطبي خبر مي دهد تنها لازم است پزشک در انتخاب نوع دارو با دقت بيش تري عمل کند و خانواده ملاقات هاي بيش تري با پزشک داشته باشد.
منبع مقاله:
خادمي، مژگان، (1389) اختلال دوقطبي در کودکان و نوجوانان، تهران: نشر قطره، چاپ اول.