نويسنده: دکتر عباس عطاري





 

اين روش در حقيقت نوعي تنبيه است. وقتي کودکي رفتار منفي از خود نشان داد ( به رغم اين که قبلاً برايش توضيح داده شده و از وي خواسته شده که چنين رفتارهايي را انجام ندهد )، براي مدتي کوتاه و معين از يکي از خواسته ها يا نيازهايش محروم مي گردد. مثلاً:

الف- براي کودک توضيح داده مي شود که « ما ( والدين ) دوست نداريم موقع غذا خوردن قاشق غذا را پرت کني » و « اين کار خوبي نيست، ما اين حرکت را دوست نداريم ».
ب- پس از اين توضيح چنان چه آن رفتار تکرار شد، بهتر است به وي تذکر داده شود که « اگر دوباره اين کار را کردي بايد از سر سفره بلند شوي و به اتاق خودت بروي » ( يا اتاق ديگري که در نظر گرفته شده است و يا حياط در صورتي که هوا خوب باشد و خطري براي کودک وجود نداشته باشد ).
ج- به محض تکرار رفتار منفي دست کودک را مي گيريم ( بدون عصبانيت ) و با مهرباني وي را به داخل اتاق مورد نظر هدايت مي کنيم و توضيح مي دهيم: « به علت اين رفتارت بايد يک دقيقه داخل اتاق بماني ». بايد اتاق يا مکاني را انتخاب کرد که در آن کودک دسترسي به مواد غذايي نداشته باشد ( در مورد رفتار غذا خوردن )، روشن باشد، تهويه و هواي مناسب داشته باشد، محيط آن ترسناک نباشد و مکان امني براي کودک باشد.
د- پس از اين مدت وي را به سر سفره بر مي گردانيم.
ه- در صورت تکرار، مجدداً وي را با همان توضيح به داخل اتاق هدايت مي کنيم ولي اين بار به جاي يک دقيقه 3 يا 5 دقيقه در نظر مي گيريم. هر بار تکرار منجر به طولاني تر شدن زمان وقفه ( Time out ) مي گردد، به طوري که کودک ممکن است آن وعده ي غذايي را از دست بدهد و به ناچار تا وعده ي غذايي بعدي گرسنه بماند.

بايد توجه داشت که روش هاي محروم کردن کوتاه مدت کودک از يک نياز يا خواسته ( مثل غذا، اسباب بازي، تماشاي تلويزيون، بازي با دوستان، رفتن به پارک و غيره ) بر حسب مورد متفاوت است و بدون خشونت و عصبانيت انجام مي گيرد، توضيح کافي در مورد آن از قبل داده مي شود، بلافاصله بعد از انجام رفتار منفي محروميت اِعمال مي شود و اين تنبيه بايد از زمان هاي خيلي کوتاه شروع گردد و در اِزاي عدم انجام آن رفتار منفي، کودک مورد تشويق ( حداقل کلامي ) قرار گيرد.
منبع مقاله :
عطاري، عباس؛ (1387)، اختلالات تغذيه اي (مشکلات رفتاري تغذيه در کودکان)، تهران: نشر قطره، چاپ اول