پاي ورزشکاران (کچلي پا)

18 روش خلاصي از آن

آيا يک آدم تنبل نيز (که بيشتر وقتش را صرف نشستن و تماشاي تلويزيون مي کند) ممکن است به مشکل پاي ورزشکاران دچار شود؟ بله. حتي ابتلا از راه دور هم امکان پذير است! اين قارچ از نوعي است که مي تواند در هر شرايطي موجب ناراحتي و بيماري فرد گردد. اين قارچ به اين که سرباز باشيد، دربان باشيد يا حتي مؤنث باشيد ربطي ندارد. (هر چند مردان بيشتر به اين عفونت آزاردهنده مبتلا مي شوند. ولي زنان هم به هيچ عنوان در برابر آن مصون نيستند.) بيماري پاي ورزشکاران يا کچلي پا توسط ارگانيسمي ايجاد مي شود که بر روي پوست زندگي مي کند و گرما و رطوبت بهترين شرايط را براي رشد و تکثير آن بوجود مي آورند. اگر چه به احتمال زياد هواي گرم رشد آن را افزايش مي دهد، اما اغلب پوشيدن کفش هاي مملو از عرق عامل ايجاد بيماري است. پس از ابتلا به اين بيماري، در موارد شديد دست کم به 4 هفته براي پيش رفتن به سوي بهبودي زمان لازم است. بدتر از همه اين که اگر شرايطي که ابتدا باعث بروز بيماري شده اند حذف نگردند، بيماري مجدداً عود خواهد کرد. بنا بر اين در اين جا به نکاتي براي مبارزه با عفونت فعال و روش هايي به منظور جلوگيري از بازگشت بيماري اشاره مي کنيم.

مراقبت بسيار از پاها

کچلي پا ممکن است يکباره ظهور کند و با ترک پوست، تاول هاي ترشحي و احساس سوزش متوسط توأم باشد. توصيه دکتر «فردريک هاس» چنين است: «هنگامي که بيماري به اين مرحله مي رسد از پاهاي خود مراقبت ويژه به عمل آوريد. پاها را در معرض هوا بگذاريد و به آن ها استراحت دايمي بدهيد؛ حتي اگر مجبور شويد از محل کار غيبت کرده، در خانه بمانيد و يا از کارهاي منزل صرف نظر کنيد. هر چند التهاب به خودي خود خطرناک نيست، اما اگر مراقب پاها نباشيد ممکن است بدتر شده به عفونت ميکروبي گرفتار شويد.

زخم را تسکين دهيد

براي خنک کردن التهاب، تسکين درد، کاهش تحريک و خارش و خشک کردن زخم از کمپرس هاي تسکين دهنده و آرام بخش استفاده کنيد. يک بسته پودر Domeboro يا 2 قاشق غذاخوري محلول Burow را (هر دو بدون نسخه به فروش مي رسند) در حدود يک ليتر آب سرد حل کنيد. يک تکه پارچه نخي سفيد فاقد هرگونه دارو را داخل محلول فرو ببريد و روزي 3 الي 4 بار به مدت 15 الي 20 دقيقه بر روي پاها بگذاريد.

در جستجوي يک محلول (نمکي) باشيد

پاي خود را به مدت 5 تا 10 دقيقه در مخلوطي از 2 قاشق چاي خوري نمک و يک ليتر آب گرم قرار دهيد و اين کار را تکرار کنيد تا مشکل برطرف گردد. آب نمک محيطي نامناسب براي رشد قارچ ها پديد آورده و تعريق بيش از حد را کاهش مي دهد. به علاوه اين محلول، پوست محل ضايعه را نرم مي کند و در نتيجه جذب داروهاي ضد قارچ، عميق تر و به طور مؤثرتري امکان پذير مي گردد.

پاها را با دارو درمان کنيد

حالا وقت آن رسيده که يک داروي ضد قارچ مجاز بدون نسخه استعمال نماييد. بنا به گفته دکتر «توماس گودمن» سه نوع اصلي داروهاي ضد قارچ حاوي ميکونازول نيترات، (که براي مثال در محصولات ميکاتين يافت مي شود) Tolnaftate (Tinactin يا Aftate) و نيز اسيدهاي چرب (Desenex) مي باشند. روزي 2 الي 3 دفعه يکي از اين داروها را به آرامي بر روي تمام محل ضايعه بماليد. چهار هفته (و يا دو هفته پس از برطرف شدن مشکل) به درمان ادامه دهيد(1).

آن خوکچه هاي کوچک را درمان کنيد!

در صورت بروز زخم در بين خوکچه ها (يا همان انگشتان پا!) به توصيه دکتر «گودمن» از محلول کلريد آلومينيوم استفاده نماييد. اين محلول نه تنها قارچ ها را از بين مي برد، بلکه با خشک کردن موضع مانع از رشد مجدد قارچ ها مي شود. از يک داروساز درخواست کنيد محلول کلريد آلومينيوم 25% برايتان بسازد. روزي 2 الي 3 مرتبه با يک پنبه از اين محلول به لابلاي انگشتان بماليد. پس از رفع عفونت 2 هفته به اين کار ادامه دهيد.
هشدار: در صورت وجود ترک يا زخم بر روي پوست از محلول کلريد آلومينيوم استفاده نکنيد. زيرا باعث سوزش شديد مي شود. ابتدا ترک ها را با يک ضد قارچ درمان کنيد.

به پاها جوش شيرين بماليد

براي درمان قارچ پا به ويژه در لابلاي انگشتان، از خمير جوش شيرين استفاده کنيد. به يک قاشق غذاخوري جوش شيرين کمي آب ولرم بيافزاييد. خمير حاصله را بر روي ضايعات قارچي بماليد. سپس پاها را بشوييد و کاملاً خشک کرده، درمان را با پاشيدن نشاسته ذرت يا پودر به پاها کامل کنيد.

پوست مرده را جدا کنيد

پس از پشت سر گذاشتن دوره حاد بيماري لازم است پوست مرده از روي پاها برداشته شود. زيرا وجود اين پوست محل خوبي براي زيست قارچ ها و ظهور مجدد عفونت است. هنگام استحمام تمام قسمت هاي پا را با يک برس زبر محکم بساييد. به قسمت هايي که ميان انگشتان قرار دارند توجه بسيار کنيد. براي برس زدن اين نقاط از يک شيشه شور کوچک مخصوص لوله آزمايش استفاده نماييد. اگر اين کار را داخل وان انجام داديد، پس از اتمام کار دوش بگيريد تا از چسبيدن ذرات پوست جدا شده از پا به نقاط ديگر بدن و ايجاد عفونت در آن نواحي پيشگيري شود.

ناخن ها را از ياد نبريد

به گفته دکتر «هاس» ناخن ها محل مورد علاقه ي قارچ ها براي رشد و نموند. وي مي گويد دست کم هر دو يا سه روز يکبار زير آن ها را تميز کنيد. به جاي استفاده از سوهان ناخن فلزي که موجب خراش ناخن و ايجاد شيارهايي براي تجمع قارچ ها در آن مي گردد، از ساقه پرتقال، خلال دندان يا چوب کبريت کمک بگيريد.

از کرم استفاده نماييد

پس از رفع عفونت به منظور کمک به جلوگيري از عود عفونت مي توان به مصرف کرم يا لوسيون ضد قارچي که براي برطرف شدن عفونت از آن استفاده شده ادامه داد. اين کار به ويژه در هواي گرم جنبه احتياطي و پيشگيرانه دارد. مقدار مصرف بستگي به قضاوت و نظر خودتان دارد- اين مقدار ممکن است يکبار در روز تا يکبار در هفته باشد.

کفش هاي مناسب انتخاب کنيد

از پوشيدن کفش يا هر نوع پاپوش پلاستيکي که آب و رطوبت را در خود نگه مي دارند خودداري نماييد. اين گونه کفش ها عرق را حفظ کرده و محيطي گرم و مرطوب براي رشد قارچ ها فراهم مي آورند. دکتر «دايانا بايهوُا» نپوشيدن هرگونه کفش تنگ، گرم و نرم و فاقد سوراخ و منفذ (جهت تهويه) و نيز پوشيدن پوتين در تمام طول روز را توصيه مي کند. مواد طبيعي نظير کتان و چرم بهترين محيط را براي پا ايجاد مي کنند در حالي که پلاستيک و حتي پشم ممکن است باعث تعريق بيشتر و حفظ رطوبت شوند. هر زمان که مقدور است، مثلاً در طول تابستان، کفش هاي روباز مثل صندل بپوشيد.

خشک و تميز نگه داشتن کفش ها

در داخل کفش ها پودر يا اسپري ضد قارچ بپاشيد. يک روش خوب ديگر اين است که يک ماده ضد عفوني کننده (مثل Lysol) را بر روي دستمالي اسپري کنيد و با کشيدن آن به داخل کفش قارچ ها را از بين ببريد. با اين کار هاگ هاي قارچ هاي موجود در کفش کشته مي شوند. هر بار که کفش ها را از پاها خارج مي کنيد اين کار

تعويض مرتب کفش ها

يک جفت کفش را دو روز متوالي نپوشيد. زيرا خشک شدن کامل کفش ها دست کم 24 ساعت طول مي کشد. اگر پاهايتان به شدت عرق مي کنند روزي دو بار کفش ها را تعويض کنيد.

هوا دادن به کفش ها!

دکتر «هاس» هوا دادن به کفش ها را در معرض نور خورشيد پيشنهاد مي کند. وي مي گويد: «بندهاي کفش را خارج و دهانه کفش را کاملاً باز کنيد. حتي صندل را نيز در فواصل بين پوشيدن مجدد بايد هوا داد. هم چنين زير بندها را پس از هر بار پوشيدن از وجود هرگونه پوست مرده حامل قارچ پاک نماييد. اين کار براي آن است که احتمال بروز مجدد عفونت به حداقل برسد.

با جوراب ها به جنگ عفونت برويد

اگر پاهايتان به شدت عرق مي کنند روزانه 3 يا 4 بار جوراب هاي خود را تعويض کنيد. فقط جوراب هاي تميز و نخي بپوشيد و از جوراب هاي بافته شده از مواد مصنوعي استفاده نکنيد. تمام قسمت هاي جوراب را کاملاً آبکشي کنيد. زيرا باقي ماندن مواد شوينده در آن ها مي تواند موجب حادتر شدن مشکل پوستي شما گردد. به منظور کشتن هاگ ها جوراب ها را دو بار با آب بسيار داغ بشوييد.

پودر زدن به انگشتان

براي خشک تر نگه داشتن پاها پس از دوش گرفتن و قبل از پوشيدن کفش ها و جوراب ها، 5 تا 10 دقيقه به پاها هوا دهيد. براي سرعت بخشيدن به خشک شدن پاها سشوار را در فاصله 15 سانتي متري از پاها بگيريد. انگشت ها را حرکت دهيد و لابلاي آن ها را خشک کنيد. براي آن که از کثيف شدن محيط اطراف هنگام پاشيدن پودر جلوگيري شود پودر را داخل کيسه نايلوني يا پاکتي بريزيد و پاها را داخل آن قرار داده و آن ها را خوب تکان دهيد.

پودر زدن به کفش ها

دکتر «لوين» توصيه مي کند از پودرهاي دارويي نظير Halotex,Tinactin يا Desenex قبل از پوشيدن کفش ها استفاده کنيم.

پوشيدن صندل در مکان هاي عمومي

مي توان احتمال قرار گرفتن در معرض حمله قارچ را با پوشيدن دمپايي و صندل در محل هايي که عده ي زيادي از مردم پا برهنه راه مي روند کاهش داد؛ مثلاً در باشگاه، محيط هاي باز، رختکن و حتي اطراف استخر، اگر مستعد ابتلا به عفونت هاي قارچي هستيد صندل هاي خود را براي استفاده در مکان هاي مرطوب به همراه داشته باشيد. بنابراين بايد احتياط کنيد.

آيا واقعاً کچلي پا گرفته ايد؟

به گفته دکتر «گودمن» ضايعه اي که در پايتان پديدار شده به احتمال زياد کچلي پا نيست. اگر:
0 ضايعه بر روي پاي کودک ظاهر شود. (زيرا ابتلاي کودکان به بيماري هاي قارچي در پا، قبل از سنين بلوغ بسيار نادر است.)
0 ضايعات در نوک انگشتان ايجاد شوند. (ظهور ضايعات در نوک پا و انگشتان احتمالاً نشانه ي نوعي درماتيت (التهاب پوست) تماسي است که جنس کفش در ايجاد آن دخيل است.)
0 پا قرمز، متورم، زخم، داراي تاول و ترشح باشد. (اين علايم احتمالاً نشانه نوعي درماتيت حادّند و بايد در اين مورد با پزشک مشورت نمود.)

روشي متفاوت

غسل شراب
دکتر «گودمن» مي گويد: «دوستي دارم که عاشق شراب است و به اثر آن در درمان کچلي پا (يا همان پاي ورزشکاران) قسم مي خورد. او 30 گرم مريم گلي، 30 گرم دواي جگر (از گياهان خانواده اوفاطريون) و 2 فنجان شراب سفيد را مخلوط مي کند و در قابلمه در بسته اي به مدت 20 دقيقه با حرارت ملايم مي جوشاند. سپس مخلوط را کنار مي گذارد تا خنک شود. بعد پاي آسيب ديده را مکرراً داخل آن فرو مي برد. او در مورد مدت نگه داشتن پا در داخل مخلوط خيلي مطمئن نيست. اما من فکر مي کنم هر وقت که پاها به سکسکه افتادند، يعني به اندازه کافي در محلول بوده اند!»(2)

هشدار پزشکي

آگاهي در مورد عفونت

اگر تصور کنيد که کچلي پا خود به خود از بين مي رود و برطرف مي شود، احتمال آن وجود دارد که با مشکل بزرگي روبرو شويد. رها کردن عفونت قارچي بدون درمان، به ترک خوردن پوست منجر مي شود که اين امر خود زمينه را براي بروز عفونت هاي باکتريايي فراهم مي آورد. دکتر «فردريک هاس» توصيه مي کند در موارد زير با پزشک مشورت نماييد:
0 چنانچه التهاب باعث ناتواني شما گردد.
0 اگر هنگام حمله بيماري در پاها يا ران ها تورم ايجاد شود و در پي آن تب کنيد.
0 وجود چرک در تاول ها يا ترک هاي پوست.

پي نوشت ها :

1- با توجه به اين که داروهاي ضد قارچ داراي عوارض مشخصي بوده و در صورت استفاده نابجا مي توانند منشاء مشکلات ديگري باشند، بهتر است مصرف اين داروها فقط با نظر پزشک انجام شود. «ويراستار پزشکي»
2- احتمالاً اثر شراب، به خاطر الکل موجود در آن است و بنابراين مي توان به جاي شراب، از الکل در اين ترکيب استفاده کرد. (با غلظت 10 الي 20 درصد) «ويراستار پزشکي»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم