شوره سر

10 روش جلوگيري از تشکيل پوسته

شوره ي سر تنها مشکل شما نيست. بعضي از آرايشگرها مي گويند « شوره ي سر تنها مشکلي است که اغلب مشتريان از آن شکايت دارند. » متخصصان پوست معتقدند که همه ي افراد به نسبت کمتر يا بيشتر داراي شوره سر مي باشند. پس اگر مايليد علت واقعي آن را بدانيد و به از بين بردن آن اقدام کنيد، به صحبت هاي متخصصان در اين زمينه توجه کنيد.

شوره سر را ناديده نگيريد

هر کاري مي خواهيد بکنيد. ولي شوره ي سر را ناديده نگيريد و از تکرار شدن چرخه ي خاراندن سر و سپس پوسته شدن جلوگيري نماييد. بي اعتنايي به اين مسأله سبب تشکيل پوسته هاي فلس مانند در کف سر مي شود. تشکيل اين پوسته ها به نوبه ي خود باعث ايجاد خارش مي گردد. در اثر خاراندان، پوست سر خراش برمي دارد. خاراندن شديد باعث زخم شدن پوست سر و در نهايت فراهم آمدن زمينه ي ايجاد عفونت مي گردد.

شستن مرتب موها

متخصصان در اين مورد همگي بر يک عقيده اند. به نظر کارشناسان موها را بايد مرتب (در صورت لزوم هر روز) شست. دکتر« پاتريشيا فاريس » در اين باره مي گويد: « به طور کلي هرچه موها را بيشتر کنترل شوره ي سر آسان تر خواهد بود. »

استفاده از شامپوهاي ملايم در ابتدا

در غالب موارد شامپوهاي ملايم و غيردارويي براي کنترل شوره ي سر کفايت مي کنند. شوره ي سر معمولاً در افرادي که پوست سر و موهاي چربي دارند به وجود مي آيد. با شستشوي روزانه ي سر با يک شامپوي ملايم که به نسبت 50% با آب مقطر رقيق شده است مي توان چربي پوست سر را بدون آسيب رسيدن به آن و تشديد مشکل کنترل نمود.

از شامپوي قوي تري استفاده کنيد

اگر شامپوهاي معمولي مؤثر واقع نشدند از شامپوهاي ضد شوره استفاده نماييد. شامپوهاي ضد شوره بر اساس ترکيباتشان و نحوه ي تأثير بر شوره طبقه بندي مي شوند. بنا به اظهار دکتر« دايانا بيهووا » شامپوهايي که حاوي سولفيد سلنيوم يا(1) Pyrithione Zinc مي باشند نسبت به بقيه ي شامپوها سريع تر اثر کرده و تکثير سلول هاي پوست سر را به تعويق مي اندازند. شامپوهايي که حاوي اسيد ساليسيليک و گوگرد هستند از چسبندگي شوره و پوسته ها به پوست سر مي کاهند و در نتيجه در اثر شستشوي سر اين پوسته ها به راحتي از موها و پوست سر جدا شده، شسته مي شوند. شامپوهاي حاوي ترکيبات ضد باکتري، باکترهاي موجود بر روي پوست سر را از بين مي برند و احتمال ابتلا به عفونت را کاهش مي دهند. بالاخره شامپوهاي حاوي تار (قطران) از رشد و تکثير سريع سلولي جلوگيري مي کنند.

شامپوهاي محتوي تار (2)

در موارد شديد شوره ي سر، دکتر « فاريس » شامپوهاي حاوي ترکيبات تار را پيشنهاد مي کند. سر را با شامپوي محتوي تار بشوييد و سپس 5 تا 10 دقيقه صبر کنيد تا تار وقت کافي براي عمل کردن داشته باشد. وي مي گويد: « اغلب مردم سر را پس از شامپو زدن بلافاصله آبکشي مي کنند. » اگر از شامپوهاي محتوي تار به دليل بوي نامطبوع آن ها استفاده نمي کنيد، بايد گفت که در حال حاضر بوي شامپوهاي جديد بسيار مطبوع تر از انواع قبلي آن هاست.

عدم استفاده ي روزانه از شامپوهاي ضد شوره

شامپوهاي حاوي تار - و يا شامپوي ضد شوره ي ديگر - به دليل قوي بودن براي استفاده ي روزانه مناسب نيستند. بنابراين به طور متناوب از شامپوي ضد شوره و شامپوي معمولي استفاده نماييد.

تغيير رنگ برخي از موها در اثر استفاده از شامپوهاي ضد شوره

افرادي که موهاي بلوند، سفيد يا نقره اي رنگ دارند، بايد در مصرف شامپوهاي ضد شوره حاوي تار دقت بيشتري نمايند. زيرا اين شامپوها موجب قهوه اي رنگ شدن موها مي شود.

سر را دوبار بشوييد

هميشه دوبار سر خود را با شامپوي ضد شوره بشوييد. يکبار بلافاصله پس از ورود به حمام سر را بشوييد تا شامپو فرصت کافي براي اثر کردن داشته باشد. اجازه دهيد کف شامپو تا اتمام زمان استحمام بر روي سر باقي بماند. سپس موها را به دقت آبکشي نماييد و سر را يکبار ديگر با شامپو بشوييد و سريعاً با آب بشوييد. شستشوي سر با شامپو براي بار دوم باعث مي شود مقدار کمي از ترکيبات موجود در شامپو تا شستشو و استحمام بعدي بر روي پوست سر باقي بماند.

از کلاه استفاده کنيد

دکتر « بيهوا » جهت افزايش ميزان تأثير شامپو ايده ي ديگري دارد. او مي گويد: « پس از شامپو کردن سر و قبل از آبکشي به مدت يک ساعت از يک کلاه نايلوني استفاده کنيد و سپس طبق معمول موها را آبکشي نماييد. »

تعويض شامپو

اگر نوع خاصي از شامپو را مناسب و مؤثر يافته ايد به استفاده از آن ادامه دهيد. ولي توجه داشته باشيد که پوست سر پس از مدتي به ترکيبات موجود در شامپو عادت مي کند.
بنابراين بهتر است هر چند ماه يکبار شامپوي خود را تعويض کنيد تا تأثير خود را از دست ندهد.

ماساژ پوست سر

هنگام شامپو کردن پوست سر را با نوک انگشتان به آرامي ماساژ دهيد تا به جدا شدن پوسته ها از سر کمک کنيد. اما از چنگ زدن و خاراندن سر بپرهيزيد. چنگ زدن و خاراندن موجب زخم شدن و وخيم تر شدن مشکل مي شود.

جدا کردن پوسته ها از سر

دکتر « جوزف فولر » استفاده از يک محلول مجاز بدون نسخه به نام P&S را براي افرادي که پوسته ريزي شديد دارند توصيه مي کند. اين محلول را قبل از خواب به پوست سر بماليد و سر را با يک کلاه نايلوني بپوشانيد و بخوابيد. صبح روز بعد سر را با آب بشوييد. اگرچه از اين محلول مي توان هر شب استفاده نمود، ولي به عقيده ي دکتر « فولر » بهتر است تنها هفته اي يک بار مورد استفاده قرار گيرد. زيرا استفاده ي دايمي از اين محلول فرد را به زحمت مي اندازد(3).

سر را با آويشن بشوييد

آويشن به دارا بودن خاصيت ضد باکتريايي ملايم معروف است و در رفع شوره ي سر مؤثر است. 4قاشق چاي خوري پر، آويش خشک را در 2 فنجان آب ريخته و به مدت 10 دقيقه آن را بجوشانيد. سپس محلول را صاف کنيد و بگذاريد خنک شود. نيمي از محلول را روي موهاي تميز و مرطوب بريزيد و مطمئن شويد که محلول به پوست سر رسيده است. سپس به آرامي ماساژ داده و آبکشي نکنيد. نيم ديگر محلول را براي استفاده بعدي نگه داريد.

آبجو را کنار بگذاريد

استفاده از آبجو براي آبکشي مو يا حالت بخشيدن به مو باعث ايجاد شوره ي سر مي شود. آبجو موجب خشکي پوست سر و در نتيجه ايجاد شوره مي گردد.

استفاده از نرم کننده

اگر چه شامپوهاي ضد شوره براي رفع شوره بسيار مؤثرند، اما موها را کمي خشن مي کنند. بنابراين پس از مصرف اين شامپوها حتماً از نرم کننده استفاده کنيد.

استفاده از روغن

هرچند چربي زياد پوست سر موجب تشکيل شوره مي شود، اما گهگاه استفاده از روغن گرم به جدا شدن پوسته از کف سر و نرم شدن آن ها کمک مي کند. چند گرم روغن زيتون را روي حرارت گذاشته، کمي گرم نماييد. موها را خيس کنيد. (زيرا در غير اين صورت روغن به جاي رسيدن به پوست سر، جذب موها مي شود). سپس روغن زيتون را مستقيماً با برس يا با يک تکه پنبه به پوست سر بماليد. موها را کنار بزنيد. به طوري که روغن فقط به پوست سر ماليده شود. بعد به مدت 30 دقيقه با يک کلاه نايلوني موها را بپوشانيد. سپس سر را با شامپوي ضد شوره بشوييد.

استفاده از نور خورشيد

قرار گرفتن در معرض نور خورشيد به ميزان کم براي رفع شوره مفيد است. زيرا اشعه ماوراء بنفش خورشيد بر روي پوست پوسته شده اثر ضد التهاب دارد. شايد به همين علت است که شوره ي سر معمولاً در تابستان کمتر مي شود. از گرفتن حمام آفتاب اجتناب کنيد. تنها کافي است مدتي در فضاي باز در معرض نور خورشيد قرار بگيريد. روزانه 30 دقيقه يا کمتر زير آفتاب برويد. از پوست ساير نقاط بدن که در معرض تابش خورشيد واقع مي شوند محافظت نماييد. به طور کلي مي توان گفت بايد بين تأثير مثبت نور خورشيد در رفع شوره و اثرات منفي آن بر پوست تعادل برقرار کرد.

دور کردن اضطراب از خود

هرگز نقش احساسات و هيجانات را در تشديد ناراحتي هاي پوستي از جمله شوره ي سر و يا بيماري هاي پوستي از ياد نبريد. اين قبيل مشکلات اغلب در اثر اضطراب و فشار روحي تشديد مي شوند. بنابراين اگر هيجانات موجب بدتر شدن مشکل شده اند، سعي در يافتن راهي براي غلبه اضطراب نماييد. ورزش کنيد. تمرکز نماييد. اضطراب را از خود دور کنيد. در ضمن اين قدر هم نگران شوره ي سر خود نباشيد!

هشدار پزشکي

شوره ي سر داريد و يا به التهاب پوست مبتلاييد؟

شوره ي سر اگر شديد باشد در واقع نوعي بيماري به نام درماتيت سبوره که به درمان و مداخله ي پزشکي نيازمند است محسوب مي شود. در موارد زير به نزد پزشک برويد:
0 تحريک پوست سر.
0 کلفت شدن پوست سر علي رغم مصرف مرتب شامپوهاي ضد شوره.
0 وجود لکه هاي قرمز رنگ به خصوص بر روي گردن

پي نوشت ها :

1. هر دو نوع شامپوي ذکرشده به همين نام در ايران موجود است. «ويراستار پزشکي»
2. شامپو «کُل تار» (Caal tar) در ايران به همين منظور موجود است. «ويراستار پزشکي»
3. اين محلول در ايران موجود نيست. «ويراستار پزشکي»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم