نگاهي به فلسفه سياسي ريچارد رورتي

ريچارد رورتي ( 2007-1931 )

يكي از مهم ترين فلاسفه ي آمريكاست كه از درون سنت چپ برخاسته و از عمل گرايي ( pragmatism )‌به سبك ديوئي جانب داري مي كند.
انديشه ي اجتماعي رورتي از برخي جهات مشابه ليبراليسم متعارف آمريكايي است، چنان كه او با خرسندي از پايان ايدئولوژي سخن مي گويد. اين امر با مخالفت وي با جست و جوي بنيان هاي قطعي براي دانش همسازي دارد. اين نظر « ضدبنيان گرايي »‌ ناميده شده و سرمنشأ آن به نخستين اثر او يعني چرخش زباني (‌1992 ) بازمي گردد. او اين نظر را در كتاب مهم فلسفه و آينه ي طبيعت بسط داده است. اگر فلسفه چرخشي زباني يافته باشد، پيامدهاي مهمي براي آن دسته از نظرات سياسي و فلسفي خواهد داشت كه فلسفه را آينه ي طبيعت مي پندارند و تصور مي كنند كه طبيعت بنيان هاي مطمئني براي تغييرات عميق اجتماعي فراهم مي آورد. بدين ترتيب، او نظريه ي واقع گرايانه در باب دانش و دست اندازي علم گرايي (‌scientism ) ( نظريه ي خام در باب دانش كه بر مدل علوم طبيعي بنا شده است ) به علوم انساني و از جمله فلسفه را مورد حمله قرار مي دهد.
در مقاله ي « اولويت دموكراسي بر فلسفه »، رورتي از رولز در مقابل جامعه گرايان دفاع مي كند و نيز ديدگاه هاي كمال گرايانه درباره ي زندگي خوب را به باد انتقاد مي گيرد.
رورتي نويسنده اي پركار و روشنفكري علاقه مند به مسائل زندگي عمومي جامعه بود. آثار او آسان فهم و البته مشحون از مسائل سياسي مناقشه برانگيزند. در كتاب فلسفه و اميد اجتماعي كه بخشي از زندگي نامه ي خودنگاشت او نيز محسوب مي شود، رورتي اشاره مي كند كه آثارش در باب موضوعات اخلاقي و سياسي براي مخاطبان عام بوده و ديدگاهي عمل گرايانه، ليبرال و مشخصاً آمريكايي را در مورد زندگي اجتماعي بيان مي دارند.
منبع مقاله:
پايك، جان، (1391)، فرهنگ اصطلاحات فلسفه ي سياسي، مترجمان: سيد محمدعلي تقوي- محمدجواد رنجكش، تهران: نشر مركز، چاپ اول.