تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 
کوئلاکانث ماهی غول پیکری است که تصور می‌شد نسل آن منقرض شده، اما در سال 1938 توسط دانشمندان مجدداً رؤیت شد. خصوصیات منحصر به فرد آن، این ماهی را کم یاب و فوق العاده ساخته است. این مقاله اطلاعاتی را در این مورد ارائه می‌نماید.
کوئلاکانث یکی از ماهی‌های شگفت انگیزی است که امروزه در اقیانوس‌ها زندگی می‌کند. گر چه دانشمندان برای مدت زیادی تصور می‌کردند که میلیون‌ها سال پیش نسل این ماهی منقرض شده است. با این حال، در سال 1938 مجدداً مشاهده گردید. این ماهی بسیار نادر دارای دو گونه است، گونه‌ی غرب اقیانوس هند که معروف است به لاتیمریا چالومنی و گونه‌های اندونزیایی معروف به لاتیمریا منادونسیس است.

شکل ظاهری

این ماهی به شکل لوب ـ بالدار است و دارای باله‌هایی است که به وسیله‌ی پایه‌های چربی نگه داشته می‌شوند، که آن هم به نوبه خود توسط استخوان‌ها حمایت می‌شود. وزن متوسط این ماهی 80 کیلوگرم است. هم چنین طول آن می‌تواند تا 2 متر برسد. همان گونه که بارها در طبیعت دیده شده، ماده‌های این گونه، از نرهای آن بزرگترند. دانشمندان روشی را برای تعیین طول عمر این ماهی‌ها کشف کرده‌اند. این روش سیستمی است مبتنی بر حلقه‌های رشد که می‌تواند در استخوان‌های گوش ماهی یافت شود. بر اساس این حلقه‌های رشد، آنها معتقدند که این ماهی می‌تواند تا 100 سال عمر کند. هر ماهی علامت‌های رنگی منحصر به فردی دارد که موجب شده دانشمندان به این باور برسند آنها می‌توانند یکدیگر را از طریق ارتباط الکتریکی تشخیص دهند.

محل سکونت

این ماهی در اعماق اقیانوس‌ها که معمولا حدود 700 متر است، زندگی می‌کند. با این حال، آنها در آب‌های کم عمق حدوداً 90 متر نیز مشاهده شده‌اند. این ماهی هرگز در طول روز و یا هنگام شب زمانی که ماه کامل و نورانی است، از مخفی‌گاه خود بیرون نمی‌آید، زیرا چشم‌هایش به نور زیاد حساس هستند. دارای چشم‌هایی بسیار درشت است که به نور بیش از اندازه حساس بوده و این به ماهی کمک کرده که در تاریکی آب قادر به دیدن باشد.
این ماهی جهت ادامه زندگی به آب بسیار سردِ بین 14 تا 22 درجه‌ی سانتیگراد نیاز دارد، زیرا در آب سرد ماهی برای زنده ماندن، قادر به دریافت اکسیژن کافی جهت گردش خون است و به همین دلیل در آب‌های عمیق زندگی می‌کند. با این حال، علت آنکه این ماهی در آب‌های کم عمق نیز یافت می‌شود، همین است. به طور ساده او به سرد شدن نیاز دارد.

غذا

این ماهی از هشت پا، ماهی مرکب، مار ماهی و حتی کوسه‌های کوچک تغذیه می‌کند، این رژیم غذایی اصلی ماهیانی است که در اعماق اقیانوس زندگی می‌کنند. تصور می‌شود که این ماهی به طور دل خواه می‌تواند سوخت و ساز بدن خود را کاهش داده و به قسمت‌های عمیق دریا فرو رفته و به خواب زمستانی فرو رود.

گونه‌های در خطر انقراض

در سال 1998 دانشمندان برآورد کردند که جمعیت این ماهی‌ها به کمتر از 500 عدد برسد و احتمال دارد نسل آن منقرض شود. طولی نکشید که نام این ماهی در فهرست جانداران رو به انقراض قرار داده شد و کلیه تجارت‌های بین المللی با اهداف تجاری این جاندار غیر قانونی شد. کنوانسیون تجارت بین المللی معاهده خطر انقراض گونه‌ها را تنظیم کرد بدین ترتیب که تمام معاملات، حتی ارسال نمونه‌ها به موزه‌ها از طریق این سیستم، نیاز به مجوز خاص دارد.

تولید مثل

این ماهی تخم‌گذار نیست. ماهی ماده، بچه ماهی‌ها را به دنیا می آورد. او در هر زایمان معمولاً 5 تا 25 نوزاد به دنیا می‌آورد. نوزادان کوچک بلافاصله بعد از بدو تولد کاملا قادر به مراقبت از خود هستند. اگر چه دانشمندان مطمئن نبوده ولی تصور بر این است که این ماهی تا 20 سالگی از نظر جنسی بالغ نمی‌شود. که این نیز می‌تواند دلیل کم بودن جمعیت آنها را توجیه کند.