تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 
جدا از چیزی که در گذشته وجود داشت، امروزه از شیوه‌هایی که در مدارس قدیمی تک کلاسه ‌به کار می‌رفت، مجدداً استفاده می‌کنند. اکنون فرهیختگان به مزایای کلاس‌هایی که با دانش ‌آموزان گروه سنی مختلف تشکیل می‌شد، پی برده‌اند.
تصور کنید در کلاسی نشسته‌اید که از تمام گروه‌های سنی تشکیل شده در حالی که معلم پروژه‌ای را مطرح می‌کند که دارای موضوعات و پیچیدگی‌های متعددی است، و همه می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند. چنین تشریحی، به خوبی مدارس تک کلاسه‌ی قرن نوزدهم را توصیف می‌کند. در عین حال، اکنون در قرن بیست و یکم از شیوه‌های تدریس مشابهی استفاده می‌شود که نتایج خوبی را به همراه داشته است.
درحالی که مدارس تک کلاسه در قرن بیستم بسیار رایج بودند، امروزه بسیاری از افراد با نگاهی به گذشته، نسبت به آموزش خود در چنین مدارسی دچار احساس دل تنگی می‌شوند. شاید شما هم مثل من، داستان‌هایی در مورد آن روزها شنیده باشید و از این که چه راهی را طی کرده‌ایم شگفت زده شده‌اید. به عنوان مثال، مادرم از تجربه‌ی درس خواندنش در یک مدرسه‌ی تک کلاسه‌ در نیویورک سخن می‌گفت که چگونه با یک درشکه‌ی روباز تک اسبه به مدرسه می‌رفتند و دور یک بخاری چوبی جمع می‌شدند تا خود را گرم کنند.
هرچند، این نماد از آمریکای قدیم، بیش از یک منبع نوستالوژی از بخشی جالب و بدوی تاریخ ماست. بیشتر دانش‌آموزان به این نتیجه رسیده‌اند که به جای ممانعت از رسیدن به بالاترین درجه‌ی موفقیت در زندگی، حضور در چنین مدارسی تجربه‌ای مفید خواهد بود. افراد معروف زیادی مشمول این گروه می‌شوند که آلن شِپرد اولین فضانورد آمریکایی یکی از آنها است. شرکت معماری استید هاموند پاول در اوهایو، جهت یافتن راه حل‌هایی در ساختار آموزشی تحقیقات گسترده‌ای را ترتیب داده‌اند و تأثیرات زیادی که طراحی مدارس دارند، قابلیتی است که باید آموخته شود.
شیوه‌ی مدرن جاری گروه ‌بندی دانش‌ آموزان براساس سن برمبنای اثر بخشی و الگو برداری از مدل کارخانه‌ای است که با کمترین ورودی از نظر زمان و هزینه بالاترین خروجی را ایجاد می‌کند. ممکن است برخی از افراد این نوع چیدمان را مصنوعی و غیر طبیعی بدانند. به طور کلی اجتماع با این روش تقسیم‌ بندی نمی‌شود؛ نه در خانواده و نه در محیط کار این تقسیم‌بندی دیده نمی‌شود. در نهایت، با وجود تفاوت‌های موجود در جهان که تفاوت سنی و توانائی‌ها نمونه‌ای از آن‌هاست، کودکان بایستی این مهم را آموخته و با آن کنار بیایند.
البته اگر بخواهیم منصفانه قضاوت کنیم، شیوه‌ی تقسیم دانش آموزان براساس سن مزایای بسیاری دارد و اغلب مثمر ثمر بوده است. با این که به مدارس تک کلاسه‌‌ی گذشته ایرادهایی وارد می شود لیکن، مفهوم مدارس تک کلاسه‌ی قدیمی از جهات بسیاری نسبت به روش‌های نوین جداسازی بر اساس سن و توانایی بهتر بوده است. این یک راز نیست.
امروزه اساتید به مزایای روش قدیم پی برده و سعی نموده به روش‌های گوناگون از این شیوه کپی برداری کنند. این برنامه‌ها معمولاً به سیستم غیر نمره‌ای یا نمره نگرفتن اشاره دارد. هنوز پیش رفت دانش‌آموزان بر اساس لغت «نمره» یا چند شیوه‌ی جای گزین سنجیده می‌شوند. اصطلاح «نمره نگرفتن» به این واقعیت اشاره دارد که دانش آموزان بر اساس تقسیم بندی‌های خشک «نمره» رده بندی نمی‌شوند. این کلاس‌ها شامل دانش‌ آموزان با سنین و توانائی‌های متفاوت می‌شود که به مدت یک سال یا بیشتر از دانش یک یا چند معلم بهره می‌برند. این نحوه‌ی قرار گیری در محیطی آرام‌تر و آسوده‌تر، به معلم و دانش آموز اجازه می‌دهد که یک دیگر را بهتر شناخته و در نتیجه معلم قادر خواهد بود توجه فردی بیشتری به دانش آموز داشته باشد. هم چنین اجازه می‌دهد تک تک دانش آموزان جای پیشرفت داشته باشند. این بدان معنا است که دانش آموزان مستعد بخاطر سنشان نادیده گرفته نمی‌شوند. در همان حال نیز دانش آموزانی که ممکن است برای فهم یک نکته به زمان بیشتری نیاز داشته باشند به این دلیل که دیگر دانش آموزان به جلو پیش می‌روند، مجبور به پیشروی نیستند و یا زمانی که تنها ممکن است در چند مطلب مشکل داشته باشند، رها نمی‌شوند تا به تکرار همه‌ی مطالب بپردازند. این نحوه‌ی قرارگیری همچنین خود را به یک برنامه‌ی آموزشی یک پارچه معطوف می‌سازد که در آن دانش آموزان مطالبی درمورد موضوعات متنوع و از یک پروژه‌ی واحد یاد می‌گیرند.
پیامد طبیعی دیگر چنین ساختاری این است که دانش آموزان بزرگتر یا زرنگتر به دانش آموزان کوچکتر و معمولی یاری می‌رسانند. این کار به معلم کمک کرده و باعث تقویت درس در ذهن دانش آموزی می‌شود که به دیگر دانش‌آموزان کمک می‌کند.
به همراه نیاز تعامل با دانش آموزان سنین مختلف، هرچه محیط کلاس آرام‌تر و همانند محیط خانه باشد، از نظر اجتماعی هم برای دانش آموزان مفید است. این امر نیز باعث افزایش رضایت شغلی در میان معلمان درگیر می شود. بنا بر این علی رغم این که برنامه‌های مدرن به طور معمول از ساختار تک کلاسه استفاده نمی‌کنند، شیوه‌ها و مزایای مدارس تک کلاسه‌ای که مربوط به نوستالوژی گذشته‌ی ما در این دنیای مدرن است با ما زندگی می‌کند.