نويسنده: دکتر هرمزديار کيانمهر




 

نام علمي سير (1) Allium sativum است و متعلق به خانواده ي سوسنيان و لاله و سوسن (2) و يا خانواده پياز (3) مي باشد. سير يکي از سبزيجاتي است که به واسطه خواص متعددي که دارد مورد توجه زيادي است. سير همچنين براي طعم دادن بسياري از غذاها به خصوص غذاهاي ايراني مصرف مي شود. سير را مي توانيد از غده هاي کوچک ( پيازچه ها ) آن در اواخر تابستان و يا پاييز شروع کنيد. قبل از کاشت زمين را بايستي آماده نماييد. زمين را شخم نموده و با مقدار نسبتاً زيادي کود حيواني مخلوط نماييد. زمين بايستي کاملاً سست باشد تا فرصت رشد غده را به سير بدهد و در جايي رو به آفتاب قرار گيرد. پس از آماده سازي زمين غده ها را به فواصل 15- 10 سانتي متر بکاريد. سعي کنيد غده ها خيلي عميق درون خاک قرار نگيرند و به صورتي باشد که نوک غده ها تقريباً در سطح خاک قرار گيرد. سپس آبياري کامل بنماييد. سير براي توليد محصول بهتر به آبياري فراوان، آفتاب، و خاک غني و سستي نياز دارد. اين عوامل و شرايط مناسب چنانچه فراهم باشد غده هاي بزرگتر و سالم تر توليد مي شوند.
براي فراهم نمودن شرايط بهتر و حصول اطمينان از رويش غده ها، ابتدا مي توانيد غده ها را درون جعبه هاي چوبي و خاک مرطوب شروع نماييد. پس از جوانه زدن آن ها را به خاکي که قبلاً آبياري شده و مرطوب است منتقل نماييد. محصول سير را مي توانيد از ابتداي بهار سال بعد برداشت نماييد. برداشت سير مي تواند تا اواخر تابستان ادامه يابد. به شرطي که سير ساقه گلزا و بذر توليد نکند. چنانچه سير به گل بنشيند غده ها مواد ذخيره اي خود را صرف گلزايي نموده و به تحليل مي روند. چنانچه به بذر نياز باشد تعداد چند سير را در حاشيه باغچه مي توان حفظ کرد. براي حفظ تازگي سير و جلوگيري از گلزايي آنها مي توانيد آنها را از خاک بيرون آورده و درون جعبه هايي چوبي قرار داده و کمي خاک نمناک روي آنها ريخت. در باغچه نيز مي توانيد به محض توليد ساقه گلزا آن را از پايين قطع نماييد.
سير را مي توانيد همچنين از بذر شروع کنيد ليکن دو سال طول خواهد کشيد تا به ثمر رسيده و غده هاي مناسب ايجاد نمايد. براي نگهداري بيشتر و حفظ سير سالم مي توانيد آنها را پس از برداشت دسته دسته از طريق بخش هاي سبز به هم متصل نموده و به سقف زيرزمين يا جايي که نسبتاً تاريک و خنک باشد آويزان نماييد. اگر بخواهيد محصول شما زودتر به دست بيايد بايستي آن را زودتر بکاريد و آب فراواني به آن بدهيد. اگر سير را اوايل تابستان بکاريد و داشت آن مورد توجه بيشتر قرار گيرد در ابتداي بهار محصول خوبي به دست خواهيد آورد. سير ظاهراً بومي خاورميانه ( احتمال زياد سرزمين فلسطين ) است. علاوه بر اين که ضد عفوني کننده است و به غذاهاي مختلف طعم مي بخشد در معالجه بسياري از عوارض و بيماري ها مانند فشارخون، آسم، برونشيت، نقرس، رماتيسم و... مؤثر شناخته شده است.
سير معمولاً عاري از آفات گياهي است، ليکن بيماري هاي ريشه اي ممکن است باعث پوسيدگي ريشه و افت محصول شود.

پي نوشت ها :

1. Garlic
2. Liliaceae
3. Alliaceae

منبع مقاله :
کيانمهر، هرمزديار، (1388)، گل هاي آپارتماني و سبزيکاري، تهران: آييژ، چاپ اول