کابوس شبانه ناوهای هواپیمابر آمریکا آماده ماموریت شد
ایجاد قدرت دریایی قدرتمند برای جمهوری اسلامی ایران پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و بر پایه تجربیات ارزشمند آن از اولویت بالایی برخوردار بوده است.
ایجاد قدرت دریایی قدرتمند برای جمهوری اسلامی ایران پس از پایان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و بر پایه تجربیات ارزشمند آن از اولویت بالایی برخوردار بوده است.
با مشاهده عملکرد موشکهایی همچون هارپون در اختیار نیروی دریایی ارتش ایران، موشک فرانسوی اگزوست در اختیار عراق و نیز استفاده از موشک کرم ابریشم توسط هر دو طرف، سرمایهگذاری قابل توجهی در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح برای طراحی، ساخت و تولید موشکهای ضد کشتی با بردهای متنوع خصوصاً انواع کروز که قابلیت شلیک از سه دسته اصلی پرتابگرها یعنی شناورها، هواگردها و سکوهای زمینی را داشته باشند، صورت گرفت.
اصلیترین مشخصه این نوع موشکها، پرواز در ارتفاع بسیار نزدیک به سطح زمین و عموماً کمتر از 30 متری در فاز پیمایشی (کروز) از مراحل حرکت آن است که بخش بسیار زیادی از زمان پرواز آنها را شامل میشود از این رو این موشکها به نام کروز شناخته شدند. اغلب موشکهای کروز ساخته شده دارای سرعتهای کمتر از صوت هستند اما برخی نمونههای جدید در بخش نهایی پرواز (فاز ترمینال) به سرعت مافوق رسیده و برخی نیز از ابتدای پرواز، سریعتر از صوت حرکت میکنند.
موشکهای کروز از هواپیما، پرتابگر زمینی، کشتی و حتی زیردریایی شلیک میشوند و انواع مختلف آنها برای حمله به رادارها، کشتیها و اهداف زمینی توسعه یافتهاند. برد نمونههای مختلف ساخته شده این نوع موشکها از چند ده کیلومتر تا چند هزار کیلومتر است. برخی از مهمترین اجزاء مشترک همه این موشکها شامل پیشران راکتی برای نمونههای برد کوتاه تا متوسط و موتور جت برای نمونههای دوربرد، خلبان خودکار، ارتفاعسنج (برای اندازهگیری ارتفاع از سطح آب و پرواز در نزدیکی آن) و جستجوگر هدف که عموماً از نوع راداری، تصویری یا حرارتی است.
انواع موشکهای کروز دریایی ساخت ایران شامل گونههای کوتاه برد کوثر و ظفر، میانبرد نصر، دوربرد نور، قادر، قدیر و رعد است که موشک قدیر به همراه نمونهای جدید از موشک نصر به مناسبت سالروز صنعت دفاعی با حضور ریاست جمهور رونمایی شدند.
موشک نصر بصیر
موشک کروز ضد کشتی نصر در زمره سلاحهایی با برد کوتاه تا متوسط قرار میگیرد. اصلیترین تفاوت این موشک با کوثر و ظفر، میزان بالای سرجنگی است که قدرت تخریب بسیار بالایی برای آن ایجاد نموده. موشک 350 کیلوگرمی نصر-1 با برد دستکم 35 کیلومتر حاوی یک سرجنگی نیمه زرهی 130 کیلوگرمی است.نمونه هواپرتاب موشک نصر در کنار جنگنده بمبافکن اف-4ئی
شلیک موشک نصر هدایت راداری از شناور تندرو ذوالفقار
شلیک موشک کروز ضد کشتی نصر از پرتابگر ساحلی
بدیهی است پرتاب این موشک از هواپیماهای جنگنده از ارتفاعها و سرعتهای بیشتر باز هم به افزایش برد دورایستایی موشک منجر خواهد شد.
موشک نصر زیر بدنه بالگرد بل206
این جستجوگر در زمره گونههای غیرفعال یا passive قرار میگیرد که بدون ایجاد هرگونه انتشاری اقدام به شناسایی و قفل روی اهداف مینماید.
موشک نصر بصیر
جستجوگر تصویری فروسرخ (IIR) قابلیت ردگیری اهداف شناوری را از تمام زوایا داشته، از مقاومت نسبتاً بالایی نسبت به اخلال (جمینگ) و فریب برخوردار بوده و حساسیت بسیار بهتری در تشخیص اهداف دارد. همچنین برخلاف جستجوگرهای اپتیکی مرئی که تنها در روز و شرایط آب و هوایی مساعد قابلیت فعالیت دارند جستجوگر تصویری حرارتی در شب و شرایط نامساعد با درصدی کاهش برد، توان عملیات دارد.
جدیدترین حسگرهای فروسرخ تصویری قابلیت تشخیص در محدودههای متنوع امواج فروسرخ را دارند و در نتیجه به این دلیل و نیز افزایش هوشمندی پردازشگرهای دیجیتال، امکان مقابله با آنها بسیار دشوار شده است.
بسیاری از حسگرهای جدید تصویری فروسرخ در محدوده طول موج متوسط فروسرخ (MWIR) یا بلند فروسرخ (LWIR) کار میکنند تا تابش فروسرخ اجسام را به راحتی از نور مرئی تشخیص دهند. از این فناوری در سامانههای مختلفی با مأموریتهای شناسایی، ردگیری اهداف، سامانههای کنترل آتش و حسگر موشکها استفاده میشود.
تصویر فروسرخ از یک هدف دریایی در فاصله 4 کیلومتری
سر جستجوگر موشک نصر بصیر
موشک قدیر
برای اولین بار در مهرماه سال 91 رئیس سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع خبر از ساخت موشک کروز قدیر در آیندهای نزدیک داد. پس از آن در فروردین ماه سال جاری فرمانده نیروی دریایی ارتش از بکار گیری این موشک هم در ناوشکنهای نداجا و هم در پرتابگرهای ساحلی این نیرو خبر داد.
امیر سیاری تفاوت کروز قدیر با موشکهای قبلی این نیرو نظیر نور و قادر را در بُرد، دقت و قدرت انهدام آن عنوان کرده بود.
به گزارش مشرق، موشک ضد کشتی و کروز نور از اولین نمونههای این نوع موشکها بود که در سالهای دهه 1370 به خدمت نیروهای مسلح کشورمان در آمد. موشک نور با طول 6.38 متر که 1.24 متر آن مربوط به موتور راکتی اولیه است، 715 کیلوگرم جرم داشته که 175 کیلوگرم آن مربوط به سرجنگی نفوذگر نیمه زرهی موجود در آن است.
برد این موشک 120 کیلومتر بوده و میتواند با سرعت نزدیک به 0.9 ماخ پرواز کند.
شلیک موشک نور از ناوشکن البرز
همچنین مجموعههای پرتابگرهای متحرک ساحلی که هر یک برخوردار از رادار، واحد فرماندهی و کنترل و چندین پرتابگر هستند دیگر سامانه کاربر موشک نور محسوب میشوند. این سامانهها که به صورت خوداتکاء عمل میکنند نقش مهمی در دفاع ساحلی در برابر واحدهای شناور دشمن دارند که البته سامانههای مستقر شده در مناطق مختلف قابلیت شبکه شدن با هم را نیز دارند.
موشک کروز ضد کشتی نور
در فواصل نزدیک هدف، موشک ارتفاع خود را به چند متری سطح آب میرساند تا کار شناسایی و درگیری دشمن با آن سخت شده و موشک به بخشی از هدف که نزدیک آب است اصابت کند که سبب ایجاد بیشترین آسیب در هدف شده و احتمال غرق شدن آن را افزایش میدهد.
موشک قادر نیز نمونهای جدید از موشک نور است که برد آن افزایش یافته. قادر با بهرهمندی از ساختار و طراحی مشابه و حتی ابعاد نزدیک به نور دستکم 220 کیلومتر برد دارد.
در واقع به نظر میرسد متخصصان صنعت موشکی کشور برای تولید موشک قادر از نظر فیزیکی تنها کمی طول موشک نور را افزایش داده باشند. همانطور که در تصویر زیر پیداست، قطر و بالهای دو موشک نیز مشابه هم هستند و این مشابهت بالای دو موشک قیمت تمام شده موشک جدید را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
موشک ضد کشتی قادر در کنار نور
شلیک موشک کروز قادر از پرتابگر ساحلی
به گزارش مشرق، موشک قادر نیز مانند نور از سکوهای متحرک ساحلی، ناوچهها و ناوشکنها، هواپیماهای جنگنده و بالگرد میل-17/171 پرتاب میشود. پرتابگرهای جعبهای موشک قادر که برای پرتاب آن از سطح به کار میرود نیز مشابهت بالایی با نمونههای مورد استفاده برای موشک نور دارد که این نیز دلیل دیگری برای طی شدن یک سیر منطقی در توسعه موشکهای کروز دریایی کشور است.
موشک قادر نصب شده زیر بال هواپیمای اف-4ئی نیروی هوایی ارتش
لازم به ذکر است نیروی دریایی آمریکا احتمال اصابت نمونههای مشابه خارجی از این موشکها را در اواسط دهه 1990 در حدود 85 درصد برآورد نموده بود. این در حالی است که امروزه هر چند سامانههای کشف و هدفگیری و تسلیحات دفاعی ناوها پیشرفت نموده اما موشکها نیز با بهرهگیری از فناوریهای جدید کاهش سطح مقطع راداری و نیز سامانههای پیشرفته راداری همچنان برگهای برنده خود را برای مغلوب کردن سامانههای دفاع موشکی دشمن خصوصاً در صورت شلیک پرتعداد به سمت یک کشتی حفظ نمودهاند.
در آخرین گام، متخصصان صنعت موشکی کشور با افزایش بیش از پیش برد موشکهای کروز از خانواده نور اقدام به طراحی و ساخت موشکی دیگر با کمترین تغییرات در ساختار و رسیدن به برد و قابلیت عملیاتی بیشتر نمودهاند.
موشک کروز ضد کشتی قدیر
اصابت موشک قدیر به هدف فرضی با دقت بسیار بالا
در يک هجوم گسترده که سامانههاي شناسايي شده خودي، توسط دشمن مورد حمله قرار گرفته و حتي ممکن است در بدترين شرايط فرضي، ارتباط عادي واحدهاي موشکي با فرماندهي مربوطه به طور مقطعي دچار اشکالاتي گردد عملکرد مستقل سامانه، پيشبيني هوشمندانهاي براي پيشگيري از کاهش توان رزمي خودي در پاسخگويي به واحدهاي دشمن است.
پراکنده شدن توان شناسايي دشمن و پخش شدن قواي دشمن در شناسايي و انهدام پرتابگرهاي متعدد پرتاب که در عوارض طبيعي مناطق جنوبي کشور استتار شده و در مواقع لزوم وارد عرصه خواهند شد، از ديگر فوايد استفاده از اين پرتابگرهاي جديد هستند.
امکان تغيير مکان به دليل استقرار مجموعه، بر روي خودرو و خروج سريع از مکان پرتاب پس از شليک موشک نيز به افزايش بقاپذيري رزمي سامانه ميافزايد.
پرتابگر ساحلی موشکهای کروز دریایی؛ مجهز به رادار
با گسترش واحدهاي پرتاب در گستره وسيع سواحل جنوب، دشمن نياز به صرف توان بسيار بالايي در جنگ الکترونيک دارد و از تمرکز توان آن، روي يک يا چند مجموعه پرتاب در نواحي محدود، که تأثير بسزايي در مختل کردن فعاليت سامانههاي خودي دارد جلوگيري ميشود.
وجود سامانه کنترل فرماندهي در مجموعه فوق نیز امکان هماهنگي بين چندين پرتابگر در يک سايت پرتعداد، به منظور تطبيق و تمايز اهداف شناسايي شده و تخصيص اهداف به پرتابگرها و يا حتي هماهنگي بين واحدهاي خود اتکا در مواقع لازم فراهم ميکند.
ساختار یکسان قدیر با قادر و نور
لازم به ذکر است موشکهای کروز رعد با برد 350 کیلومتر نیز توسط وزارت دفاع کشورمان در حدود یک دهه قبل ساخته شده اما به دلیل ابعاد بزرگ، این موشک از پرتابگرهای تک فروندی روی شاسی زرهی شلیک میشود که بدیهی است مزیتهای پرتابگرهای چند فروندی و کامیونی موشکهای نور و قادر و قدیر را ندارد.
تصویری مثالی از میزان منطقه تحت پوشش با هر پرتابگر موشک قدیر
با احتساب دو موشک قدیر و نصر بصیر، خانواده موشکهای کروز دریایی ساخت ایران دارای 8 عضو می شود که هر یک با پوشش ردههای مختلف نیازهای عملیاتی، نقش مهم خود را در دفاع از سواحل و انهدام شناورهای دشمن ایفا می کنند.
این موشکها با شلیک از حاملهای مختلف شناوری، هوایی و ساحلی و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته در زمینه هدفگیری، هدایت و کنترل با دقت بالا به اهداف خود اصابت میکنند.
منبع مقاله : مشرق
/ج
مقالات مرتبط
تازه های مقالات
ارسال نظر
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}