نويسنده: دکتر رزيتا داوري آشتياني




 

اعتماد به نفس يك كودك بيش فعال چگونه افزايش مي يابد؟

1. والدين بايد انتظارات واضح، دستورات روشن و محدوديت هاي باثباتي براي كودك داشته باشند.
2. نظام مؤثر انضباطي برقرار كنيد. به اين شكل كه كودك را براي رفتارهاي نادرست، به شكل مناسب و باثبات جريمه كنيد و به او براي رفتارهاي مثبت پاداش بدهيد. عواقب رفتارهاي منفي از قبل مشخص باشد.
3. زمانِ هاي خاصي را با كودك بگذرانيد، به شكلي كه در آن زمان كودك توجه و احساس مثبت از شما دريافت كند.
4. نقاط قوت كودك را كشف كنيد.
5. هيچ گاه كودك مبتلا به بيش فعالي را با ديگر كودكان مقايسه نكنيد.
6. هميشه از رفتارهاي كودك انتقاد كنيد، نه اين كه برچسبي نظير تنبل، شلخته و بي عرضه روي او بگذاريد. مثلاً مي توانيد بگوييد: «وقتي وسايلت را جمع نمي كني، خيلي ناراحت مي شوم.»
7. سعي كنيد به قول ها و وعده هايي كه به كودك مي دهيد عمل كنيد، زيرا در غير اين صورت كودك گمان مي كند كه ارزشي براي شما ندارد و به او اهميت نمي دهيد؛ از طرفي خودش نيز بدقولي و دروغگويي را فرا مي گيرد.
8. درمان به موقع اختلال مانع از اين مي شود كه ديگران به كودك برچسب لجباز، بي تربيت و ... بزنند و عملكرد تحصيلي او نيز بهتر مي شود و همه ي اين ها اعتماد به نفس كودك را تقويت مي كنند.

چگونه مي توان به كودك مبتلا به بيش فعالي در پيدا كردن دوست كمك كرد؟

1. كودك را در فعاليت هايي با همسالان خودش واداركنيد.
2. به كودك مهارت هاي اجتماعي لازم در برقراري روابط را آموزش بدهيد و با او طرز بازي كردن با ديگر كودكان را تمرين كنيد. قوانين بازي، آموزش ارتباط مؤثر و مهار هيجان ها را به او يادآوري كنيد.
3. مشكلات و پيشرفت هايي را كه كودك در اين زمينه دارد از مربيان، معلمان و ديگر افرادي كه كه با كودك سروكار دارند، سؤال کنيد.
از جمله مهارت هاي ارتباطي در پيدا كردن دوست آن است كه اول خودت را معرفي كني و بعد اسم او را بپرسي، بعد از او مي پرسيم كه آيا در حال حاضر تمايل به بازي كردن دارد؟ هيچ وقت نبايد به زور كسي را وادار به بازي كردن كنيم. شايد در آن زمان، او كار ديگري دارد يا حوصله ي بازي كردن ندارد. يكي از داليل طرد شدن كودكان بيش فعال از جمع دوستان عدم رعايت قوانين بازي و عدم تحمل شكست مي باشد كه بايد اين ها را قبل از شروع بازي به كودك يادآور شويد. البته با مصرف داروهاي مناسب، معمولاً صبر و حوصله و رعايت قوانين در اين كودكان بهبود مي يابد.

والدين به چه شكل بايد اوقات اين كودكان را به نحو مؤثري پر كنند؟

به طور كلي بايد توانايي ها و نقاط ضعف هر كودك را شناسايي كرد و در مواردي كه توانايي ها بالا است آن ها را تقويت و هم زمان به منظور برطرف كردن نقاط ضعف كودك نيز برنامه ريزي كرد. به عنوان مثال اين كودكان در ورزش هاي انفرادي موفق ترند؛ ولي در ورزش هاي گروهي نمي توانند تابع قوانين جمعي باشند. بنابراين مي توان در برنامه ي روزمره ي آن ها با توجه به سطح فعاليت بالايي كه دارند، برنامه ي ورزشي به خصوصي از ورزش هاي انفرادي گذاشت تا با پيشرفت در آن، اعتماد به نفس شان نيز تقويت گردد. البته براي كاركرد بهتر حتماً دارويي نيز بايد در طي فعاليت در نظر گرفته شود و نظارت مناسب نيز صورت گيرد. معمولاً اين افراد در فعاليت هاي مورد علاقه ي خود - فعاليت هايي كه توجه و تمركز كمي لازم دارد - موفق عمل مي كنند.
فعاليت هاي سرگرمي و تفريحي نيز در اين كودكان بايد متنوع باشد، زيرا آن ها خيلي زود از يك فعاليت يكنواخت كه هر روز تكرار مي شود خسته مي شوند. بنابراين مي توان فهرستي از فعاليت هاي مورد علاقه ي كودك تهيه كرد و آن ها را در برنامه ي هفتگي كودك قرار داد.

چه نكاتي مي توانند به نوجوانان مبتلا به بيش فعالي كمك كنند؟

از آن جا كه مفهوم زمان براي مبتلايان به اين اختلال كاملاً ملموس نيست، بهتر است موارد زير رعايت گردد:

1. از وسايلي نظير تقويم روزانه و ساعت زنگ دار براي يادآوري استفاده شود.
2. از يك دوست يا همكلاسي حمايت كننده در يادآوري مطالب كمك گرفته شود.
3. دوستان، معلمان و ديگر افرادي را كه مي توانند به او كمك كنند شناسايي كرده و از آن ها كمك گرفته شود.
4. زماني كه مشغول بازي هاي رايانه اي هستند براي خود محدوديت زماني گذاشته و به آن عمل كنند.

براي تمركز بيشتر و حواس پرتي كمتر:

1. از پنجره ها، رادياتورها و ديگر عوامل انحراف توجه، دور شوند.
2. نزديك تخته و جلو دانش آموزان ديگر بنشينند.
سعي شود كه معلمان به مشكل بيش فعالي نوجوان آگاهي پيدا كنند در نتيجه معلم در موارد زير سخت نمي گيرد و به آن ها كمك مي كند:
1. حركت كردن گاهي به آن ها كمك مي كند كه توجه بيشتري بكنند.
2. به كلمات خوشايند و ملايم و مؤدبانه از جانب معلم بهتر پاسخ مي دهند.
منبع مقاله :
داوري آشتياني، رزيتا؛ (1391)، اختلال کمبود توجه - بيش فعالي (مروري بر علائم و درمان هاي موجود)، تهران: نشر قطره، چاپ سوم