تألیف و ترجمه: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون




 
ویتامین K نقشی بسیار حیاتی در فرآیند لخته شدن خون ایفا می کند، در حالی که وارفارین یک نوع دارویی است که آن را به تأخیر می اندازد. کسانی که این دارو برایشان تجویز شده، نیاز به مصرف ویتامین K در مقادیر محدود دارند. این مقاله در صورتی که این دارو را مصرف می کنید، برخی از اطلاعات مهم را به شما ارائه می دهد.
ویتامین K یکی از 6 نوع اصلی از ویتامین‌ها است. این ویتامین، مسئول اطمینان از لخته شدن مناسب خون و افزایش توده استخوان، که در توسعه استخوان کمک می کند، می باشد. ویتامین K تقریباً در تمام سبزیجاتِ سبز یافت می شود و هر روز به مقدار کم مورد نیاز است. کم بود ویتامین K می تواند باعث آهسته تر شدن لخته شدن خون شود که نشانه خوبی نیست. هم چنین باعث می‌گردد افراد در گرما دچار خون ریزی بینی ‌شوند. وجود ویتامین K برای انعقاد خون لازم است و بدون این ویتامین کبد نمی‌تواند پروترومبین که موجب انعقاد خون است را بسازد. هم چنین کم بود این ویتامین در پوکی استخوان نیز مؤثر است. عواملی که ممکن است باعث شوند کم بود ویتامین K در بدن بروز کند عبارتند از عدم جذب چربی‌ها در روده، بیماری‌های کبد یا در شرایطی که مصرف آنتی ‌بیوتیک باعث از بین بردن باکتری‌هایی شود که در روده ویتامین K تولید می‌کنند. هم چنین در کودکانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز احتمال کم بود ویتامین K وجود دارد. اشعه ایکس و اشعه رادیو اکتیو و هم چنین آلودگی هوا این ویتامین را در بدن از بین می‌برند.
در سال ۱۹۳۵ میلادی دانشمندی دانمارکی به نام هنریک دام متوجه وجود ماده ای در بدن مرغ شد که باعث انعقاد خون می‌شد. وی این ماده را «ویتامین K» نام گذاری کرد. تا کنون دو نوع از این ویتامین شناخته شده است که K1 و K2 نام دارند و تفاوت اندکی در ساختار مولکولی با هم دارند. ویتامین K مانند ویتامینD محلول در چربی است و بدن برای جذب آن نیاز به صفرا دارد. این ویتامین در برابر حرارت پایدار است، اما در مقابل نور آفتاب و یخ زدگی از بین می‌رود. هر چه هوا گرم تر شود نیاز بدن به این ویتامین بیشتر می‌شود.
مهم ترین فایده این ویتامین جلو گیری از خون ریزی است. ویتامین K در کنترل و درمان خون ریزی ناشی از بیماری‌های کبدt زردی و زخم معده سودمند است و هم چنین خون ریزی‌های ناشی از استفاده طولانی مدت از آسپرین-ها و آنتی بیوتیک ها را درمان می‌کند. هم چنین این ویتامین در درمان خون ریزی شدید در دوران قاعدگی مفید است. به نو زادان زود رس که امکان خون ریزی در آنها زیاد است هم بعد از تولد ویتامین K تزریق می‌کنند. هم چنین این ویتامین در پیش گیری از سنگ کلیه و درمان پوسیدگی استخوان سودمند است. نوع مصنوعی آن که محلول در آب است در درمان زخم‌های پوستی مفید است.
کسانی که بیماری لخته شدن خون داخلی یا ترومبوز برایشان تشخیص داده شده است، گاهی مصرف وارفارین به عنوان یک عامل رقیق کننده خون به آنها توصیه می شود. وارفارین تحت نام های تجاری مختلف از جمله کومادین، مروان ، واران، و لاوارین در دست رس است. این دارو اثرات ویتامین K را در بدن کاهش می دهد، در نتیجه منجر به کند شدن روند لخته شدن خون می گردد. اگر مصرف ویتامین K در حال استفاده از این دارو افزایش یابد، ممکن است در عمل کرد آن تداخل ایجاد گردد. از سوی دیگر، ممانعت کامل از مصرف این ویتامین ممکن است اثرات منفی این دارو را که مضر هم هست، افزایش دهد. افراد با استفاده از این دارو همیشه باید مراقب میزان ویتامین K در بدن خود باشند.

تنظیم سطوح وارفارین و ویتامین K در بدن

برخی از افراد مستعد به ترومبوز یا آمبولی، لخته شدن به همراه حباب های هوا در رگ های خونی خود می باشند. اگر اندازه لخته رشد کند و در یک عضو حیاتی گیر کند، می تواند زندگی فرد را تهدید کند. در چنین مواردی، وارفارین به منظور یک داروی ضد انعقاد خون تجویز می شود. این دارو هم چنین برای جلو گیری از بیماری هایی مانند حمله قلبی، سکته مغزی، فیبریلاسیون دهلیزی و بیمارهای عروق تجویز می شود. وارفارین به منظور کاهش (و نه نفی) عمل کرد ویتامین K مصرف می شود.
به کسانی که وارفارین مصرف می کنند، توصیه می شود که به صورت ماهانه تست نسبت نرمال شده بین المللی (INR) و زمان پروترومبین (PT) را انجام دهند. این آزمایشات مدت زمان لازم برای انعقاد خون را اندازه گیری می کنند. برای اطمینان از اینکه نتایج این تست ها در محدوده قابل قبول باشد، بسیار مهم است که در مصرف دارویی که توسط دکتر تجویز می شود منظم و سخت گیر باشید و از میزان مصرف ویتامین K در بدن خود آگاه باشید. میزان آن در بدن باید سازگار باشد، به عنوان مثال، نباید به شدت افت کند و یا نباید به شدت افزایش یابد. افت و یا افزایش ناگهانی میزان ویتامین K ممکن است مضر باشد. آنچه که می خورید نقش مهمی در این روند ایفا می کند. بخش بعدی به شما اطلاعات مختصری در مورد مواد غذایی که باید از مصرف بیش از حد معمول آن خود داری نمایید، ارائه می دهد.

غذاهایی که در حین مصرف وارفارین باید اجتناب شود

آیا با یک پزشک مورد اعتماد و یا متخصص تغذیه در مورد یک برنامه رژیم غذایی دقیق مشورت کرده اید؟ در این جا لیستی از غذاهای غنی از ویتامین K آورده شده است که باید از مصرف بیش از حد آن اجتناب شود و یا اگر شما آنها را به طور منظم مصرف می کنید، باید مصرف آن را متناسب نمایید.
اسفناج
کاهو
کلم بروکلی
کلم پیچ
نخود فرنگی
جوانه بروکسل
برگ چغندر سوئیس
جعفری
خردل
مارچوبه
کلم
پیاز بهار
کلم برگ
ماهی تن
آلو سیاه
توت سیاه / آبی
آوکادو
نوشابه های خاصی وجود دارند که باید از مصرف همراه با وارفارین اجتناب شوند. این ها عبارتند از
آب زغال اخته
الکل
چای سبز (چای سبز باعث خنثی شدن اثر وارفارین می‌گردد. بنا بر این افرادی که چای سبز و وارفارین مصرف می‌نمایند، باید خون خود را مرتباً چک کنند تا اثر دارو کم نشده باشد.)
زرده تخم مرغ
گوجه فرنگی
کرفس
روغن سویا
روغن کبد ماهی
جگر (جگر حیوانات و طیور منبع غنی از ویتامین K می‌باشد. میزان ویتامین K در 100 گرم جگر معادل یک فنجان سبزیجات برگ سبز می‌باشد. در صورت مصرف 100 گرم جگر در روز باید از مصرف سایر منابع ویتامین K مانند انواع سبزیجات خودداری شود.)
سیر (ثابت شده است که سیر از تشکیل لخته در خون جلو گیری می‌کند و باعث افزایش رقت خون می‌گردد. بیمارانی که وارفارین مصرف می‌نمایند نباید بیشتر از 1 حبه سیر در روز مصرف کنند زیرا ممکن است باعث رقیق شدن بیش از حد خون و احتمال خون ریزی گردد.)
میزان نیاز روزانه انسان به این ویتامین در مردان ۸۰ میکرو گرم و در زنان ۶۵ میکرو گرم است. مقداری از این ویتامین در کبد ذخیره می‌شود که جواب گوی نیاز یک هفته بدن انسان می‌باشد. خوردن سبزی‌های پر برگ و تیره برگ برای دریافت این ویتامین سودمند است. هم چنین چون این ویتامین محلول در چربی است، خوردن سس با سالاد باعث افزایش جذب این ویتامین می‌شود.
برای یک فرد تحت درمان با وارفارین، حفظ تعادل سطح ویتامین K در بدن کاملاً حیاتی است. بهترین راه برای انجام این کار این است که با پزشک خود و یا متخصص تغذیه عمدتاً در مورد آن چه که شما می توانید بخورید و هم چنین مقدار آن مشورت نمایید.
سلب مسئولیت: این مقاله صرفاً به منظور مقاصد آموزشی ارائه شده است و نباید به عنوان یک جای گزین برای توصیه های پزشکی تخصصی در نظر گرفته شود.