عدد ابجدی: 66 الوکیل به معنی کسی است که همه ی امور به او واگذار می شود و او همه ی آنها را کفایت می نماید و به معنی "کفیل" یا "رزّاق" بندگان و "قائم" به حفظ آنها هم آمده است. «شیخ بُرسی» (ره) فرموده است که مداومت بر این اسم موجب ایمنی از حَرق و غَرق است و برای دفع دشمن نیز مفید است و در بعضی رسایل است که هر کس این اسم را بسیار گوید فقرش به غنی مبدّل گردد و سینه اش به نور توکّل منشرح شود و اگر کسی این شکل را در طالع عقرب بر سنگ رخام (مرمر) نقش نماید در هر خانه ای باشد و هر مار و عقرب گزنده که در آن خانه باشد از آنجا بیرون شود و او در امان است.

1

14

23

10

18

26

8

16

4

12

19

2

15

24

6

13

22

9

17

5

7

20

3

11

25

شکل شماره (1)

پژوهه در مفهوم الوکیل از مترجم

«وکیل» یعنی نماینده ای که عهده دار انجام دادن کارهای کسی باشد (کارگزار).

این واژه از اسمای خداوند به معنی کارساز و کاردان می باشد که وزن صرفی آن- صفت مشبَّهه- دلالت بر دوام آن دارد. این اسم بیست و چهار مرتبه در کتاب الهی ذکر شده است. "وکالت" در موارد انسانی خود با حفظ دو شرط پسندیده است: 1) عجز موکّل از عمل به نحوی. 2) صفات کمالی موجود در وکیل که مجموعاً در چهار امر مندرج می باشند؛ علم، قدرت، شفقت و تنزّه از هرگونه نقص. در این صورت وکیل حقیقی، وکیلی است که خود نیازمند نباشد وگرنه در وکالت او شائبه ی جبران نقص خود می رود. از این رو چون خداوند وجود صرف و منبع تمام کمالات می باشد، بهترین وکیل است: «خداوند ما را بس است و چه خوب وکیل و پناهگاهی است».(آل عمران/167) و به همین دلیل مرتبه ی وکالت الهی در رتبه ی اسم الله که در بردارنده ی تمام کمالات است قرار می گیرد.

«توکّل» از باب «تفعّل» به معنی واگذاری کار به دیگری و انتخاب او وکالت است و مفهوم «توکّل» این نیست که انسان دست از تلاش و کوشش بردارد و به گوشه ی انزوا بخزد و بگوید تکیه گاه من خداست، بلکه مفهوم آن این است که هرگاه نهایت تلاش و کوشش خود را به کار بست و نتوانست مشکل را حل کند و موانع را از سر راه خود کنار زند، وحشتی به خود راه ندهد و با اتکا به لطف پروردگار و استمداد از ذات پاک و قدرت بی پایان او ایستادگی کند و به جهاد و تلاش پیگیر خود همچنان ادامه دهد، حتی در جایی هم که توانایی دارد، خود را بی نیاز از لطف خدا نداند، چرا که تمام قدرت ها از ناحیه ی اوست. کسی از امام رضا (علیه السلام) پرسید: حدّ توکّل چیست؟ حضرت فرمود: این که با اتکای به خدا از هیچ کس نترسی. در تمثیلی گفته اند: «با توکّل زانوی اُشتر را ببند»...


نویسنده: ملاحبیب الله شریف کاشانی
مترجم و شارح: استاد محمد رسول دریایی
 

منبع: شریف کاشانی، ملاحبیب الله؛ (1383)، خواص و مفاهیم اسماء الله الحُسنی(نامهای زیبای خداوند)، ترجمه ی محمدرسول دریایی، تهران: نشر صائب، چاپ ششم.