| • چکیده : |
منطقه قغقاز، سرزمینی كوهستانی، واقع در شمال غربی ایران است كه از شرق به كرانه‌های غربی دریای خزر، از غرب به كرانه‌های شرقی دریای سیاه، از جنوب، با ایران و تركیه و از شمال به دشت‌های جنوب روسیه محدود می‌شود .جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و گرجستان مهمترین كشورهای قفقاز را تشكیل می‌دهند .در كتاب حاضر تلاش شده اطلاعات گسترده‌ای از اوضاع جغرافیایی، انسانی، تاریخی، زبان و شهرهای این منطقه به دست داده شود . فصل اول به تاریخ قفقاز اختصاص دارد كه در آن تاریخ منطقه از آغاز تاكنون به شكل گذار مرور می‌شود .در فصل دوم جغرافیایی قفقاز به طور كلی توصیف شده شامل اطلاعاتی درباره پستی و بلندی‌ها، زمین شناسی، اقلیم، رودها و دریاچه‌ها، پوشش گیاهی، جانوران، نواحی طبیعی، رشته كوه‌ها، فلات‌ها و دشت‌ها و جلگه‌ها، جغرافیای اقتصادی منابع زیرزمینی، رودها و دریاچه‌های قفقاز است .در فصل سوم ویژگی‌های جغراغیای جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان و ولایت خودمختار قره‌باغ بررسی شده است . در خصوص جمهوری آذربایجان اطلاعاتی درباره موقعیت جغرافیایی، مرزها، ناهمواری‌ها، زمین شناسی، پستی و بلندی‌ها، منابع طبیعی، منابع زیر زمینی و آب‌های معدنی، بارندگی، اقلیم‌ها، منابع آبی، رودها، دریاچه‌ها، خاك‌ها و پوشش گیاهی به دست داده شده است ;ضمن اینكه به پیشینه تاریخی نخجوان و قره‌باغ و جمهوری آذربایجان نیز اشاراتی شده است .فصل چهارم درباره موقعیت و ویژگی‌های جغرافیای جمهوری ارمنستان است در فصل پنجم ویژگی‌های جغرافیای گرجستان توصیف شده است .در این فصل علاوه بر جغرافیای گرجستان، جغرافیای جمهوری خودمختار آبخازستان، جمهوری خود مختار آجارستان و استان خودمختار اوستیای شمالی، یعنی سه واحد خود مختار در تركیب جمهوری گرجستان همراه با اشاره‌ای به پیشینه تاریخی آنها آورده شده است .در فصل هفتم جمعیت منطقه قفقاز و تحول آن و تركیب قومی و پراكندگی جغرافیای اقوام متنوع قفقاز زبان‌های رایج آنها شرح داده شده است .فصل هشتم به معرفی مشخصات و ویژگی‌های جغرافیای و جمعیت و پیشینه تاریخی هفده شهر مهم قفقاز اختصاص دارد كه از آن جمله‌اند :باكو، گنجه، تفلیس، شوشا، شماخی، ایروان، نخجوان، كوتائیسی، و دربند .كتاب با نقشه‌ها و جداول آماری و طرح‌هایی به چاپ رسیده با عكس‌هایی رنگی از برخی مناطق دیدنی و اماكن مشهور قفقاز به پایان می‌رسد . |