| • چکیده : |
,"بشر از قرن‌ها پیش پی به وجود نفت برده بود و این ماده‌ی روغنی‌شكل كه از تركیب عنصر كربن و هیدروژن حاصل شده، از دیرباز مورد مصرف پیشینیان بوده است. جست‌وجو برای نفت و اكتشافات نفتی منطقه‌ی خاورمیانه از اوایل قرن بستم آغاز گردید. با توجه به ارقام بالای مصرف نفت در كشورهای صنعتی ایالت متحده‌ی آمریكا، اتحاد شوروی و ژاپن و آینده‌ی مصرف نفت و اهمیت ذخایر نفتی خاورمیانه نقش اساسی این منطقه‌ی نفت‌خیز در آینده‌ی توسعه‌ی كشورهای صنعتی به خوبی روشن می‌شود. در خاورمیانه چهار كشور ایران، عربستان سعودی، كویت، و عراق، تولید‌كننده‌ی عمده‌ی نفت هستند و حدود 99 درصد نفت خاورمیانه از نواحی خلیج فارس به دست می‌آید و این امر به خوبی اهمیت و موقعیت خلیج فارس و ایران را نشان می‌دهد. در ادوار قبل صادرات ایران بر اساس محصولات كشاورزی قرار گرفته بود اما رشد سریع جمعیت كشور از سویی و كمی بازدهی كشاورزی و بالا بودن قیمت‌های تمام شده‌ی محصولات حاصل شده از سویی دیگر موجب گشت تا از صادرات كشاورزی به مقدار توجهی كاسته شود. در نتیجه از سال 1333 به بعد دریافت‌های ارزی ایران بابت صادارت نفت اهمیت بیش‌تری كسب نمود و بازرگانی خارجی وابستگی بیش‌تری به صادرات نفت پیدا كرد. در حال حاضر نفت، بزرگ‌ترین منبع درآمد ارزی ایران است. درآمد ایران از نفت به دو عامل میزان استخراج و بهای فروش نفت بستگی دارد و این امر برای كشورهایی نظیر ما دارای اهمیت حیاتی است. كتاب حاضر در این راستا نگاشته شده و این موضوعات را دربرمی‌گیرد: چگونگی پیدایش نفت، ملی شدن صنعت نفت و تاسیس شركت ملی نفت ایران، قراردادهای نفتی ایران، میدان‌های نفتی شركت‌های وابسته، انعقاد قراردادهای جدید نفت، نفت ایران از نظر بین‌المللی و مسائل مربوط به آن، و پالایشگاه آبادان." |