| • چکیده : |
,"علویان طبرستان توانستند نخستین جنبش اجتماعی مردم بومی را با رهبری ایدئولوژیك خود در راستای تغییر وضع موجود هدایت كنند و نخستین حكومت شیعی زیدی را در ایران پی نهند (250 هـ). نگارنده در پژوهش حاضر در مقدمه‌ی كار در پی یافتن پاسخ پرسش‌هایی مثل چگونگی ورود علویان به ایران و نفوذ آنان در آن سوی البرز و چگونگی استقرار حكومتی مستقل در طبرستان است. هم‌چنین به دنبال این است كه علل دچار شدن این حكومت به فترت را با توجه به نقش ناصرالحق (اطروش) در احیای آن جست‌وجو كند. فصلی از كتاب به زیدیان و عقاید آنان اختصاص یافته و سپس به چگونگی و چرایی موضع‌گیری حكومت‌های از پیش تاسیس شده‌ی ایرانی چون طاهریان، صفاریان و سامانیان در آن منطقه و مناطق مجاور در برابر تاسیس حكومت علویان اشاره دارد. محور این بررسی روابط دستگاه خلفای عباسی با علویان طبرستان است. مطالعه و بررسی زندگانی، تلاش‌های عقیدتی، سیاسی، شیوه‌ی رهبری و آثار علمی اطروش، فصل آخر كتاب را تشكیل می‌دهد. نویسنده معتقد است كه تاسیس حكومت علویان طبرستان نمونه‌ای آشكار از نتیجه و دستاورد تلاش توامان رنجیدگان بومی و غیر بومی همدرد در مقابله با خلافت عباسیان است كه پس از آن نیز بنا به مقتضایات زمان و مكان و درگستره‌ی تاریخ ایران عینیت بیش‌تری یافت و نمایی از اختلاط اندیشه‌های شیعی و جنبش‌های مردمی را به نمایش گذارد." |