| • چکیده : |
,"حكیم « ادریس بن حسام الدین بدلیسی» ، از منشیان و مورخان برجست? اواخر سد? نهم و اوایل سد? دهم هجری است. وی نخست از نویسندگان دربار سلطان یعقوب آق قویونلو بود و در استیلای اسماعیل صفوی بر آذربایجان از بیم جان به خاك عثمانی و دستگاه سلطان بایزید پناه برد و پس از او در دربار سلطان سلیم اول به حرمت تمام روزگار گذراند. یكی از آثار ناشناخت? وی كتاب «قانون شاهنشاهی» است, كه خود، آن را «دستورنامه شاهان» نامیده است. وی كتاب را در یك مقدمه و چهار مقصد به نگارش آورده است. بخش‌های چهارگان? كتاب بر موضوعاتی چون: استحقاق خلافت رحمانی در نشأت انسانی، اخلاق و ملكات شایست? مرتب? پادشاهی؛ تفضیل افعال و احوال كه لایق / رتبت جهانی است؛ و كیفیت تكمیل سروری صوری به واسط? اتصاف به كمالات معنوی اشتمال دارد. او در كتاب صفاتی چون حكمت، عدالت، شجاعت و عفت را لازمه هر شاه بخت یار شمرده و سلطان را به برخورداری از سلط? باطنی و خداترسی توصیه كرده است. نثر كتاب، مسجع و مزّین به آیات قرآن، احادیث نبوی و اشعار و امثال فارسی و عربی است. اثر حاضر با استفاده از دو نسخ? كتاب قانون شاهنشاهی تصحیح شده است. این نسخ عبارت‌اند از نسخ? موزه آثار ترك و اسلام؛ و نسخ? كتابخان? سلیمانی? استانبول." |