| • چکیده : |
,"معماری اجتماعی، رویكردی نظری است که شهر را همچون متنی دربرمی‌گیرد. «نماشهر» روایت مردمی است كه دربارة خود می‌گویند. فضای ایجادشده بازتاب نظام اجتماعی و روش‌هایی است كه این نظامات اجتماعی به واسطة آنها بیان، بازتولید و تجربه می‌شوند. عصر معماری بازنمود اصفهان صفوی، میدان نقش جهان است. شاه، عمارت‌های عالی شهر را پیرامون این میدان مركزی برپا كرد. میدان نقش جهان به مانند حیاط مسجد یا میدان مركزی محلات مجاور، كانون مركز فعالیت‌ها و نهادهای شهر بوده است. این میدان، فضا و زمان را در هم آمیخت، و پادشاه را در حكم خالق برتر فضاهای شهری و سرآمد فعالیت‌هایی كه معرف زمان شهری بود، به منصة ظهور گذاشت. به دلیل مركزیت میدان نقش جهان، نویسندة این كتاب نیز تحلیل و تفسیر خود بر معماری اجتماعی اصفهان را در باب این میدان قرار داده است. وی پس از معرفی مختصر اصفهان دورة صفوی ارتباط میان میدان قدیم و میدان جدید را پس از پیدایی پایتخت حكومتی بیان می‌كند. او در كتاب، میدان‌ها را چون خط راهنمای دوگانه‌ای در نظر دارد كه به سامان‌بخشی و جهت‌دهی بناهای نیمة شمالی و جنوبی شهر می‌پردازند. بخشی از كتاب نیز به دولتخانه، عمارت‌های اعیانی ایران، باغ‌ها، بازار، كاروانسراها، مساجد، مدارس و امامزاده‌ها اختصاص دارد. هم‌چنین نگارنده می‌كوشد علاوه بر نمایش چگونگی پراكندگی این نماها در نماشهر، به شكل‌گیری نهادهای تجدید بنا شده در میان بافت اجتماعی نیز اشاره كند." |