آيت‏اللَّه سيد مهدي روحاني در سال 1343 ق (1 303 ش) در شهر مقدس قم و درخانواده‏اي فرهيخته و عالم به دنيا آمد. در دوران نوجواني به فراگيري علوم ديني روي آورد و پس از چند سال در 20 سالگي عازم نجف اشرف گرديد. با ورود آيت‏اللَّه بروجرودي به قم، آيت‏اللَّه روحاني در درس خارج فقه و اصول ايشان شركت كرد و پس از مدتي به تدريس سطوح عاليه و خارج فقه و اصول پرداخت. او همچنين با تطبيق كتابهاي آسماني از قبيل تورات و انجيل با قرآن، ويژگي‏هاي مشترك و تفاوت آن‏هارا با قرآن روشن ساخت. آيت اللَّه روحاني از نخستين كساني بود كه در حوزه‏ي علميه‏ي قم، جلسه‏هاي بررسي ماركسيسم و اصول ديالكتيك را تشكيل داد. با آغاز نهضت اسلامي مردم به رهبري امام خميني، در اين مسيرگام نهاد و از هر فرصتي براي تعميق و گسترش باورهاي اسلامي، بهره مي‏بُرد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نيز در سه دوره به عنوان نماينده‏ي مردم استان‏هاي مركزي و قم در مجلس خبرگان برگزيده شد. سرانجام آن فقيه پارسا و متكلم زاهد پس از يك دوره بيماري در 26 شعبان 1421 ق برابر با 3 آذر 1379 ش در 76 سالگي چشم از جهان فرو بست و پس از تشييعي با شكوه در حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد