دكترمحمد معين در سال 1297 ش در شهر رشت و در خانواده‏اي روحاني به دنيا آمد. به هنگام طفوليتِ، نخست مادر و پس از 5 روز پدر را از دست داد و از آن پس، پدربزرگش به تربيت وي همت گماشت. وي پس از اخذ ديپلم، ليسانس ادبيات و فلسفه و علوم تربيتي را از دارالفنون گرفت و به وسيله آموزش مكاتبه‏اي، از آموزشگاه روانشناسي بروكسل (بلژيك) خطشناسي، قيافه‏شناسي و مغزشناسي را فرا گرفت. اين اديب سرشناس اولين فرد داراي درجه دكتراي ادبيات فارسي در ايران است. در سال 1336 كه سازمان لغتنامه دهخدا به دانشكده ادبيات دانشگاه تهران انتقال يافت، طبق اساسنامه شوراي دانشگاه، رياست آن سازمان به عهده دكتر معين محول گرديد. از اين استاد بزرگ ادب فارسي تاليفات متعددي بر جاي مانده كه فرهنگ لغت و اعلام معين، مشهورترين آنهاست. وي علاوه بر اخذ نشان‏هاي متعدد علمي در داخل كشور، در پائيز 1340 ش نيز از طرف دولت فرانسه، نشان عالي هنر و ادب را دريافت كرد. دكتر معين در نهم آذر 1345 ش در دفتر گروه زبان و ادبيات فارسي دچار بي‏هوشي موقت شد و در بيمارستان بستري گرديد. بر اثر همين عارضه وي به حالت اغماء افتاد و در مرداد 1346 با همان حال جهت معالجه به كانادا اعزام شد. معالجات سودي نبخشيد و سرانجام پس از حدود 5 سال كه در اغما بود در 13 تيرماه 1350 در 53 سالگي به رحمت ايزدي پيوست.